Kurbaniyazov a pedagogik tizimda innovatsion

XULOSA 

 

ADABIYOTLAR RO`YXATI 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

3

 

KIRISh 

     «Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi»da  ilg`or  pedagogik   texnologiyalarni   joriy 

qilish va o`zlashtirish  zarurligi  ko`p karra takrorlanadi.  

       Hozirgi  kunda  pedagogik  adabiyot,  ta`lim  muammolariga  oid  ma`ruzalar, 

rasmiy  hujjatlarda  "yangi  pedagogik  texnologiya",  "ilg`or    pedagogik  

texnologiya", 

"innovatsion 

pedagogik 

texnologiya" 

iboralari 

keng  

qo`llanilmoqda.  Aynan  tizimli  yondashuv  pedagogik    texnologiya  asosida 

o`qitishni  boshqa  yondashuvlardan  farqlovchi  asosiy  belgi  hisoblanadi.    Ta`lim  

maqsadlari,  uning  mazmuni,  o`qitish  va  ta`lim  berish  metodlari,  nazorat  va 

natijalarni baholashni o`zaro aloqada va bir-biri bilan  bog`liqlikda  loyihalash  -  

ko`pincha an`anaviy o`quv jarayonida etishmaydigan narsalardir.  Masalan,  ko`p  

hollarda  ta`lim,  asosan,  axborotni  eslab  qolishga    yo`naltirilgan,    ta`lim  

oluvchining  bo`lajak  faoliyati  esa  muayyan  ishlarni  bajarish  yoki  tashkiliy, 

boshqaruv va  kasbiy qarorlarni qabul qilish bilan bog`liq bo`ladi. 

       Pedagogik  adabiyotda  pedagogik  texnologiyaga  berilgan  boshqa    ta`riflar 

(V.Bespal`ko,  V.Guzeev,  V.Slastenin,  B.Lixachev,  I.Volkov,  M.Choshanov, 

M.Klarin,  I.Lerner,  Ch.Yudin  va  boshqalar)  ham  keltiriladi,  ammo  ularning  

birortasi  YUNESKO  ta`rifi  darajasiga  ko`tarila    olmaganlar.    Aytib    o`tilgan  

olimlar orasida pedagogik texnologiya to`g`risidagi axborotni MDX mamlakatlari, 

jumladan, O`zbekistonda tarqalishida V.P.Bespal`ko  va M.V.Klarinlarning ta`siri 

kuchliroq. M.V.Klarin pedagogikadagi texnologik yondashuvning tarkibiy tuzilishi 

va mazmuni to`g`risida birmuncha to`laroq ma`lumotlarni e`lon qilgan.  

       Pedagoglarning  ish  amaliyotida  ba`zida  texnologik  ko’rilgan  o`qitish  

metodlari  emas,  balki  foydali  bo`lsada  allaqachon    o`zlashtirilganlar  "pedagogik 

texnologiya" tushunchasi bilan belgilanadi. Aslini olganda, pedagogik texnologiya 

-  bu  o`qitishga  o`ziga  xos  bo`lgan  yangicha  (innovatsiya)  yondashuvidir.  U 

pedagogikadagi ijtimoiy-muhandislik tafakkurining ifodalanishi, texnokratik  ilmiy 

ongning  pedagogika  sohasiga  ko`chirilgan  tasviri,  ta`lim    jarayonining    muayyan 

standartlashuvi hisoblanadi. 

---

 

4

Muammoning o`rganilganlik darajasi. 

“Pedagogik  texnologiya”  termini  birinchi  bor  pedagogika  bo`yicha  ishlarda 

XX  asrning  20-yillarida  tilga  olingan.  XX  asrning  80-yillarida  zamonaviy 

pedagogik jarayonning, pedagogik texnologiyaning  mohiyatini yanada chuqurroq 

anglab yetishga urinishlar davom etdi. 

Rossiya    XX  asrning  90-yillarida  pedagogik  texnologiyalar  bo`yicha  Markaz 

tashkil  etildi,  “Maktab  texnologiyasi”,  “Ta`limda  innovatsiyalar”  jurnallari  nashr 

etiladi. 

O`zbekiston  1997  yili  kadrlar  tayyorlash  Milliy  dasturi  qabul  qilingandan 

boshlab  ta`lim  tizimida,  pedagogik  nashrlarda  pedagogik  texnologiyalar 

muammolari dolzarb tadqiqotchilik ob`ektlari sifatida ko`tarila boshlandi. 

1999-yilda  Respublika  ta`lim  Markazi  qoshida  pedagogik  texnologiyalar 

bo`yicha  Markaz  tashkil  etildi.  “Ta`lim  texnologiyalari”,  “Ta`lim  muammolari” 

kabi  jurnallar  nashr  etila  boshlandi,  pedagogik  texnologiyalar  muammolari 

bo`yicha  maqolalar  “Xalq  ta`limi”,  “Pedagogik  ta`lim”,  “Ta`lim  va  tarbiya” 

jurnallarida,  “Ma`rifat”,  “O`qituvchilar  gazetasi”  va  boshqa  ilmiy-pedagogik 

nashrlarda bosilib chiqarilmoqda. 

1994-yili pedagogik texnologiyalar muammolari bo`yicha 1-Respublika ilmiy-

nazariy  konferentsiyasi  o`tkazildi,  ma`ruzalar  va  hisobotlar  materiallari  maxsus 

to`plamda chop etildi. 

Pedagog-olimlar  U.  Nishonaliev,  N.S.  Saidaxmedov,  N.N.  Azizxodjaeva, 

Ziyamuhammedov, U. Tolipov, B.L. Farberman va boshqalar Respublikada peda-

gogik texnologiyalar muammolari bo`yicha jiddiy tadqiqotlar olib bormoqdalar. 

2000-yilda,  Nizomiy  nomidagi  Toshkent  Davlat  Pedagogika  universiteti 

qoshida pedagogika fanlari doktori, professor N.N. Azizxodjaeva rahbarligi ostida 

innovatsion texnologiyalar Markazi tashkil etildi, bu markaz zamonaviy pedagogik 

va innovatsion texnologiyalar muammolari bo`yicha pedagogik kadrlar malakasini 

oshirish bilan shug`ullanadi.