Курашиш дарслик “Akademiya” Тошкент – 2022

Ҳозирги кунда Германияда коррупция цивилизациялашган 
шаклларда намоён бўлмоқда:
Германия ҳар қандай коррупцион ҳаракатлар ва схемаларга самара
-
ли қарши тура оладиган чора-тадбирлар мажмуини ишлаб чиқди. Улар 
орасида қуйидаги жазо турлари мавжуд:
- озодликдан маҳрум қилиш. Жиноят қанчалик жиддий бўлганига 
қараб, жиноятчига олти ойдан 10 йилгача қамоқ санкцияси берилади. 
Бундан ташқари, бундай жиноят билан ушланган шахс келгусида Жиноят 
кодексининг 358-моддасида кўрсатилган лавозимларга ишга жойлаша 
олмайди;
- мол-мулкни мусодара қилиш. Ноқонуний йўллар билан қўлга ки
-
ритилган ҳамма нарса давлатга топширилади. Инсонпарварлик тамо-
йиллари нуқтаи назаридан келиб чиқиб, аксарият ҳолларда мусодара 
қилиш жазо чораларидан бири сифатида бўлади, чунки айбдор оиласи
-
дан ажралмайди. Бундан ташқари, ноқонуний олинган мулк ижтимоий 
эҳтиёжлар учун жамиятга қайтарилади. Бу каби жазодан қўрқиб, кўплаб 
потенциал жиноятчилар чизиқни кесиб ўтишга журъат этмайдилар;
- юқори даражадаги гаров миқдори, жарималар ва суд. Коррупция
-
вий ҳаракатлар пора миқдоридан анча катта молиявий йўқотишларга 
олиб келиши мумкин. Барча маълумотлар базаларига ҳуқуқбузар 
ҳақидаги маълумотларнинг киритилиши, меҳнат шартномасининг бе
-
Хайрия жамғармаларининг молиявий маблағларни 
ўзлаштириш усуллари орқали
Давлат хизматчиларининг яширин равишда, хизмат 
кўрсатиш шаклидаги лоббичилик манфаатларини 
рағбатлантириш
Шартнома нархларининг оширилиши

---

294
кор қилиниши, келажакда ҳуқуқбузарнинг яхши иш топишини деярли 
имконсиз қилади. Бундан ташқари, шахснинг кредит тарихи ҳам зарар 
кўради. Германияда деярли барча йирик харидлар кредит асосида амал
-
га оширилиши сабабли, нарса сотиб олиш жуда қийин бўлади;
- коррупцияга жиддий тўсиқлар яратиш мақсадида мамлакатда 
ишонч телефонлари ишлайди ва ҳар қандай немис фуқароси қўнғироқ 
қилиб, коррупция ҳолати ҳақида хабар бериши мумкин. Шу билан бирга, 
қўнғироқнинг анонимлиги 100% кафолатланади.
Германияда коррупциянинг олдини олишга қаратилган қуйидаги 
чора-тадбирлар белгиланган:
- ҳукумат вакиллари ва сиёсий арбоблар таклиф қилинадиган 
жамоатчилик муҳокамаларини ўтказиш;
- коррупцион схемаларга мойил бўлган позициялар (лавозимлар)ни 
аниқлаш;
- ички назоратни кучайтириш;
- совғаларни қабул қилиш масаласини тартибга солиш;
- ходимларнинг доимий ротацияси;
- ходимларнинг ҳуқуқий билим ва малакаларини даврий ошириб 
бориш;
- давлат хизматчиларини тадбиркорлик билан шуғулланиш ҳуқуқидан 
маҳрум этиш ёки чеклаш;
- давлат буюртмаларини фақат ўтказилган танловлар натижалари 
асосида тақсимлаш;
- собиқ давлат хизматчиларининг тижорат фаолияти билан фақат 
ҳукумат рухсати билан шуғулланиши.
Коррупцияга қарши курашда нафақат санкциялар, балки турли 
рағбатлантиришлар ҳам коррупцияга қарши курашиш самарадорлигини 
оширади. Масалан, имтиёзлар, юқори пенсия, мартаба ўсиши, турли хил 
компенсация тўловлари ва б.