Kredit-iqtisod

5. O„qituvchi shaxsining xususiyatlari 

 

G‗oyaviy yo‗nalishda: ilmiy dunyoqarash va e‘tiqod; ijtimoiy ehtiyoj va axloqiy 

zaruriyatlarni  chuqur  tushunish;  ijtimoiy  va  fuqarolik  burchini  anglash;  ijtimoiy-

siyosiy  faollik.  Pedagog  kasbi  yo‗nalishda:  o‗quvchilarni  sevish  va  ular  bilan 

ishlashga  qiziqish,  pedagogik  faoliyatdan  huzurlanish;  ruhiy-pedagogik  ziyraklik  va 

kuzatuvchanlik,  pedagogik  takt,  pedagogik  tasavvur,  tashkilotchilik  qobiliyati; 

haqqoniylik;  dilkashlik;  talabchanlik;  qat‘iylik;  maqsadga  intilish;  vazminlik; 

xushmuomalalik;  o‗zini  tuta  bilish;  kasbiy  layoqatlilik.  Bilish  borasida:  keng  ilmiy 

saviya,  ma‘naviy  ehtiyoj  va  qiziqish,  itellektual  qiziqish,  yangilikni  his  qila  bilish; 

o‗zining pedagogik ma‘lumotini oshirishga intilish.

24

 

Pedagogning  vazifasi  pedagoglarga  xos  kasbiy  bilim  va  mahoratni  qo‗llashga 

intilishdir.  

Albatta, pedagoglarning o‗z mahoratlarini ishga solishlari bilan bog‗liq asosiy 

yo‗nalish  –  bu  o‗qitish,  bilim  berish,  tarbiya  berish,  o‗quvchi-talabalarning  bilim 

caviyacini oshirish va ularning malakalarini shakllantirishdir. Bu yo‗nalishlarning har 

biri doirasida ko‗p muayyan xatti-harakatlar bajariladi va bu ishlardan ko‗zda tutilgan 

vazifalar ko‗p holatlarda yashiringan bo‗lib, hamma vaqt oshkora ko‗rinib turmaydi.  

Shunga qaramasdan, pedagog ishining mohiyatiga qarab, kasbiy pedagogik asosi 

nima  ekanligini  aniqlaymiz:  o‗qituvchining  asosiy  vazifasi  –  bu  ta‘lim  va  tarbiya 

berish,  malakalarni  shakllantirish  jarayonlarini  boshqarish;  o‗qitish  emas,  o‗qishga 

yo‗l ko‗rsatish, tarbiya berish emas – tarbiyalash jarayoniga rahbarlik qilishdir.  

U  o‗z  vazifasini  yaqqolroq  anglagan  sari  o‗z  o‗quvchi-talabalariga  ko‗proq 

mustaqillikni, tashabbuskorlik  va  erkinlikni  taqdim  qiladi.  O‗qituvchi shaxsiy  rejasi 

haqidagi ma‘lumotlar 106-rasmda berildi (106-rasm). 

Shuniig  uchun  ham  Suqrat  mohir  pedagoglarga  ―fikr  akusherlari‖  nomini 

bergan. Uning nomi ―mayetika‖, tarjimada ―doyalik san‘ati‖dir.  

 

 

 

 

 

 

                                                 

24

 Z.Ismoilova. O‘qituvchi va uning jamiyatda tutgan o‘rni.//UZLUKSIZ TA‘LIM, 2004 yil 2-son, 81-82-betlar. 

---

184 

106-rasm