Kredit, boʻsh turgan pul mablagʻlarini ssuda fondi shaklida toʻplash va ularni pulga muhtoj boʻlib turgan yuridik va jismoniy shaxslarga ishlab chiqarish va boshqa ehtiyojlari uchun maʼlum muddatga

Bank krediti — kreditning asosiy va

etakchi shakli sifatida chiqadi. U pul

Kredit turlari

---

egalari — banklar va maxsus kredit

muassasalari tomonidan qarz

oluvchilarga (tadbirkorlar, davlat, uy

xoʻjaligi sektori) pul ssudalari shaklida

beriladi.

Xoʻjaliklararo kredit — bir korxona

(muassasa) tomonidan ikkinchisiga

beriladi va ularning kapital qurilish,

qishloq xoʻjaligi

 sohalaridagi

munosabatlariga, shuningdek, ichki

xoʻjalik hisobi boʻgʻinlari bilan

munosabatlariga xizmat qiladi.

Tijorat krediti — bu korxonalar,

birlashmalar va boshqa xoʻjalik

yurituvchi subʼektlarning bir-biriga

beradigan kreditlaridir. Tijorat krediti,

---

avvalo, toʻlovni kechiktirish yoʻli bilan

tovar shaklida beriladi.

Isteʼmol krediti — xususiy shaxslarga,

hammadan avvalo, uzoq muddat

foydalanadigan isteʼmol tovarlari

(mebel, avtomobil, televizor va

boshqalar) sotib olish uchun maʼlum

muddatga beriladi. U chakana savdo

magazinlari orqali tovarlarning haqini

kechiktirib toʻlash bilan sotish shaklida

yoki isteʼmol maqsadlarida 

bank

ssudalari

 berish shaklida amalga

oshiriladi. Isteʼmol kreditidan

foydalanganlik uchun ancha yuqori foiz

undiriladi.

---

Ipoteka krediti — 

koʻchmas mulklar

 (er,

bino) hisobiga uzoq muddatli ssudalar

shaklida beriladi. Bunday ssudalar

berish vositasi, banklar va korxonalar

tomonidan chiqariladigan ipoteka

obligatsiyalari hisoblanadi.

Davlat krediti — kredit

munosabatlarining oʻziga xos shakli

boʻlib, bunda davlat pul mablagʻlari

qarzdori, aholi va xususiy biznes esa

kreditorlari boʻlib chiqadi. Davlat krediti

mablagʻlari manbai boʻlib, davlat qarz

obligatsiyalari xizmat qiladi. Davlat

kreditning bunday shaklida, avvalo,

davlat byudjeti kamomadini qoplash

uchun foydalanadi.

---

Xalqaro kredit — ssuda kapitalining

xalqaro iqtisodiy munosabatlar

sohasidagi harakatini namoyish qiladi.

Xalqaro kredit tovar yoki pul (valyuta)

shaklida beriladi. Kreditor va qarz

oluvchilar banklar, xususiy firmalar,

davlat, xalqaro va mintaqaviy

tashkilotlar hisoblanadi.

Soʻnggi vaqtlarda kreditlashning lizing,

faktoring, forfeyting, 

trast

 kabi shakllari

keng rivojlanib bormoqda.

1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-

yil

Manbalar