18,8
13,8
15,2
17,2
18,7
Ushbu ishning asosiy maqsadi Krantauskoe konidan
bentonitni modifikatsiya qilish qonuniyatlarini aniqlash va burg'ulash
suyuqliklari uchun benton kukunini olishning amaliy tamoyillarini
ishlab chiqishdir.
0,2
0,2
3,8
4,8
7.5
SiO2 Al2O3
1.8
Qoraqalpog'istondagi gil konlarining sifati
6.7
3,9
0,9
3,1
0,9
0,4
Tabiiy, boyitilgan va modifikatsiyalangan bentonit gillarining kimyoviy tarkibi
6,9
7,8
Ilos (1.0091; 0.3795; 0.3236; 0,2592; 0.2592; 0,2592; 0,2592;
0,2592; 0,1559 nm), dala shpati (0.3236; 0,2330; 0,1731). K2
gilda montmorillonitning natriy shaklida mavjudligini d001 = 1,236
nm aks ettirish dalolat beradi.
3,5
1,9
0,6
4.9
0,1
0,4
0,1
Fe2O3+
o'rganilgan sanoat toifalari uchun nisbatan past.
Konlarning
aksariyati turli xil moddalar aralashmasi bilan ishqoriy tuproq
bentonitlari bilan ifodalanadi. Shu bilan birga, kerakli xususiyatlarga
ega bentonitlarni olish muammosini boyitish va modifikatsiya
qilishning fizik-kimyoviy usullari yordamida hal qilish mumkin.
6,7
2,9
3,6
1.7
1.2
Ushbu maqsadga erishish
uchun bentonitning kimyoviy-
mineral tarkibi va fizik-kimyoviy xususiyatlarini kompleks tadqiqotlar
o'tkazish va modifikatsiyalash jarayonida bentonitning tarkibi va
xususiyatlarining o'zgarishi qonuniyatlarini tekshirish kerak.
0,4
0,3
Tarkib, quruq moddada %
Tabiiy
K1 64,2
K2
60,3
0,7
1.1
3.6
8.5
sulfat kislota bilan
modifikatsiyalangan
Krantau bentonit koni zahiralari boÿyicha Qoraqalpogÿiston
Respublikasining markaziy rayonlarida joylashgan yirik konlardan
biridir. Bentonitning tasdiqlangan zahiralari 5 mln.t.ni
tashkil
etadi.Ularning fizik-kimyoviy xossalarini yetarlicha bilmaganligi
sababli bu kondan bentonit haligacha keng qoÿllanilishini
topmagan. Bunda
2,1
0,7
2,1
7.8
2.8
8.1
Boyitish jarayonida qo'pol donli qo'shimchalarni olib tashlash
loy tarkibidagi tarkibiy qismlarning massa ulushini qayta
taqsimlashga olib keladi. Kvarsning olib tashlanishi tufayli K1 va
K2 tarkibidagi kremniy oksidi miqdori mos ravishda 61,4 va 56,4%
gacha kamayadi va
alyuminiy, natriy,
kaltsiy va magniy oksidlari
miqdori ortadi, bu esa almashinuvning kuchayishiga olib keladi.
gillarning sig'imi (2-jadval). Montmorillonit tarkibining ortishi qayd
etilgan [1; 3].
FeO
1,1
0,5
0,4
0,5
Krantau gil koni Amudaryoning oÿng qirgÿogÿida, Nukus
viloyatida joylashgan. Yuqori gorizontning (K1) bentonit gillari
kulrang, zich, boÿlakli. Pastki gorizontning (K2) gillari qalinligi 20
m dan ortiq boÿlib, yuqori gorizont gillari bilan solishtirganda
organik uglerodga koÿproq boy. Bentonitning tarkibi (1-jadval)
tarkibida kremniy, alyuminiy, temir, titan, gidroksidi va ishqoriy
tuproq metallari oksidlari mavjud.
0,6
0,1
1,7
2,4
1,2
0.2
natriy karbonat bilan
o'zgartiriladi
Bentonitning sifatli mineral tarkibini rentgen nurlari diffraktsiya
usullari [2] va termogravimetriya yordamida kompleks oÿrganish
natijasida bentonitning asosiy minerali montmorillonit ekanligi
aniqlandi.
Mineralogik tarkibi
14,9
16,8
0,3
0,1
0,1
8.3
CaO MgO Na2O K2O P2O5 SO3 CO2 p.p.p.
K1 61,4
K2
56,4
K1 67,1
K2 65,2
K1
58,1
K2 56,1
0,6
2,4
Boyitilgan
1,5
1,1
Shu munosabat bilan Krantauskoe konidan bentonitni o‘rganish
va uning asosida turli maqsadlarda bentik kukunlar olish, jumladan,
loydan burg‘ulash suyuqliklarini tayyorlash usullarini ishlab chiqish
dolzarb vazifa hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: