Koyu mavi töq kök Turuncu olovrang

E bölsa i

O bölsa u

İ bölsa i

A bölsa ı

Ü bölsa ü

U bölsa u unlisi bilan boshlanadigan qöshimchaning qöshilishini talab qiladi ❗❗❗❗❗

Şimdiki zaman fiili- hozirgi zamon fe'li

Hozirgi zamon fe'lining turkchadagi qöshimchasi -yor hisoblanadi . Bu qoshimda kalın unli yoki ince unli bilan tugashiga qarab ham özgarmaydi. Fe'l özagiga yor qöshimchasini qöshish orqali yasaladi. Hozirgi zamon fe'li aynan hozirgi paytta bölayotgan ish -harakatni aytib berayotganda ishlatiladi.

Fe'l özagi + yor ( hozirgi zamon fe'li qoshimchasi ) + shahs son qöshimchasi

Uyumak fe'lidan yasab köramiz

Mak / mek infinitiv shaklini olib tashlaganda Uyu sözining özi qoladi
Uyu + yor + um shahs son qo'shimchasi

Ben Uyuyor + um = uyuyorum

Sen Uyuyor + sun = uyuyorsun

O Uyuyor - shahs son qöshimchasi yöq

Biz Uyuyor + uz = uyuyoruz

Siz Uyuyor + sunuz = uyuyorsunuz

Onlar Uyuyor + lar = uyuyorlar
Ikkita undosh hozirgi zamon shaklida birga yonma yon kelmaydi .

Shu tufayli ham masalan Gelmek sözidan hozirgi zamonni yasash uchun quyidagi qoida kerak böladi

Ben Gel + i + yor + um = geliyorum

Sen Geliyorsun

O Geliyor

Biz Geliyoruz

Siz Geliyorsunuz

Onlar Geliyorlar

Ikki undosh örtasiga ı yoki i unlisi qöshiladi özakning oxirgi böğindagi kalın yoki ince unlisiga qarab!

Masalan uyanmak -uyğonmoq

Uyan asos hisoblanadi.

Uyan + i + yor + um

I kalın unli qoshilganining sababi özakning oxirgi unlisi a kalın unli hisoblanadi.

Ben Uyanıyorum

Sen Uyanıyorsun

O Uyanıyor

Biz Uyanıyoruz

Siz Uyanıyorsunuz

Onlar Uyanıyorlar
Gitmek fe'lida hozirgi zamon shakli

Gidiyorum t harfi d ga almashti

Ikkita undosh örtasiga i unlisini qöshganimizda t harfi d harfiga özgaradi .

Ben Gidiyorum

Sen Gidiyorsun

O Gidiyor

Biz gidiyoruz

Siz gidiyorsunuz

Onlar gidiyorlar

Eslab qoling! Turk tilida ikkita undosh yonma yon kelganda hozirgi zamon shaklini yasash uchun i yoki ı harfini qöshamiz . Fe'ldagi infinitiv mak / mek olib tashlanadi.

Agar hozirgi zamonda üzülmek fe'lini yasamoqchi bölsak,

Mek infitiniv shaklini olib tashlaganda üzül sözining özi qoladi.

Üzül + ü + yor = üzülüyor

Hozirgi zamon shaklida ikkita undosh yonma - yon kelmaydi !!! Ü harfining qöyilishining sababi esa oxirgi böğinda ü harfi mavjud . Bunga oid yana misollar