Koxonalar faoliyatida bankrotlik amaliyoti va uning tashkiliy xususiyatlari

Z=1,2x
1
+1,4x
2
+3,3x
3
+0,6x
4
+1,0x
5
, 
(1) 
bu erda: 
Z – bankrotlik xavfi darajasining integral koʻrsatkichi;
x
1
– ishchi kapitali (IK)ning korxona jami aktivlari (A) summasiga nisbati (u 
aktivlarning likvidlik darajasini koʻrsatadi); 
x
2
– sof foyda (SF)ning ishlatilayotgan aktivlar oʻrtacha miqdori yoki jami 
kapitalga nisbatini namoyon etuvchi aktivlar yoki jami ishlatilayotgan kapitalning 
rentabellik darajasi (u korxona foydasini yaratish darajasini koʻrsatadi); 
x
3
– aktivlar (yoki jami ishlatilayotgan kapital)ning daromadliligi darajasi. Bu 
koʻrsatkich sof daromad (SD) (yalpi daromaddan mahsulot narxi tarkibiga kiruvchi 
soliq toʻlovlarining ayirmasi)ning ishlatilayotgan aktivlarning oʻrtacha miqdori yoki 
jami kapitalga nisbatini namoyon etadi (u korxona daromadlari joriy xarajatlarni 
qoplash va foydani shakllantirish uchun qay darajada etarli ekanligini ifodalaydi); 
x
4
– xususiy kapital summasi (XK)ning qarz kapitali (QK)ga nisbati 
koeffitsienti. Xorijiy amaliyotda xususiy kapital odatda balans qiymati bilan emas, 
balki bozor qiymati (korxona aksiyalarining bozor qiymati) bilan baholanadi; 

---

6 
x
5
– mahsulot sotish hajmi (SH)ning aktivlar oʻrtacha qiymati yoki jami 
ishlatilayotgan kapitalga nisbatini namoyon etuvchi aktiv yoki kapitalning aylanishi. U 
x
2 
koʻrsatkichi bilan birgalikda korxona kapitalidan foydalanish jarayonida foydaning 
shakllanish multiplikatorini ifodalaydi. 
Altman modeli alohida omillarining koʻrsatib oʻtilgan qiymatini hisobga olgan 
holda bevosita hisob-kitoblar uchun quyidagi koʻrinishda tatbiq etilishi mumkin: