Космик нурлар физикаси

2. Ssintillyasion va Cherenkov detektorlarining tuzilishi va ishlash prinsipi. 

 

Yuqorida qayd qildikki, kosmik zarralar  zichligini va Cherenkov nurlanishi 

oqimining  zichligini  qayd  qilishda,  KAYo    qurilmalarida  mos  ravishda 

ssintillyasion  va  Cherenkov  detektorlaridan  foydalaniladi  12  a  rasmda 

ssintillyasion  detektorlardan  birining  konstruksiyasi  kursatilgan  bo’lib,  bo’nday 

detektorlarning  zarralarni  sezuvchi  qismi  ikkita  uzaro  kleylangan  har  birining 

o’lchami 500mm x 500mm x 50 mm  bo’lgan ssintillyatorlardan iboratdir. Bunday 

detektorlarning  qayd  qilish  yuzasi    0,5  m

2

  –  ga  teng.  Yorug’lik  yo’qotishini 

kamaytirish  maqsadida  bunday  ssintillyasion  detektorni  qayd  qilish  qismi, 

ssintillyator  ikki  tomonidan  ikkita  svetovod    (yorug’likni  fotoelektron 

kuchaytirgichga  yo’naltiruvchi)  kleylangandir.  Svetovodlar  ham  ssintillyator 

materialidan yasalgandir. Svetovodlarning bunday urnatilishi impuls amplitudasini 

kosmik zarraning ssintillyatorga  tushish joyiga bog’liqligini kamaytiradi.