Космик нурлар физикаси



Download 1,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet41/62
Sana31.12.2021
Hajmi1,03 Mb.
#234671
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   62
Bog'liq
quyosh fizikasi

o

/2 

balandligida aniqladik: 



3



3

3

,



1

4

,



1

см

Г

см

Г



 

                             



2



13

2

13



/

10

1



,

6

/



10

6

,



6

м

Н

м

Н

P



           (3.6) 

                                               



K

T

6

6



10

4

,



3

10

8



,

2



 



 

Qavslarni ichida bu xarakteristikalarning aniqroq metodlar bilan aniqlangan 

qiymatlari keltirilgan. 

 

Bunday  katta  bosim  va  temperaturalarda  vodorod  yadrolarining  (protonlar) 



tezligi  juda  katta  bo’lib,  natijada  ular  Kulon  itarish  kuchlarini  yengib,  o’zaro 

yaqinlashib  ta’sirlasha  oladilar.  Bunday  yaqinlashishlardan  ba’zida  yadro 

reaksiyalari vujudga kelib (rasm.5v), geliy hosil bo’ladi va katta energiya ajraladi. 

 

             Rasm 5v. RR yadro reaksiyasining sxemasi. 



                         

1

4



3

1

2



1

2

2



2

2

6



H

He

He

H

D

H





   

(H



1

-proton, D



2

-deyteriy yadrosi, He



3

 va He



4

-geliy izotoplari, e



+

-pozitron, 

-

neytrino)  



 

RR 


–  reaksiyasi  bir-biriga  yaqinlashgan  protonlarning  birining 



bo’linishidan boshlanadi. 

МэВ

e

D

H

H

44

,



1

2

1



1





    (3.6) 



bo’linish  natijasida  proton  neytronga  aylanib,  pozitron,  neytrino  va  energiya 



ajraladi.  Hosil  bo’lgan  neytron  ikkinchi  proton  bilan  qo’shilib  deytriy  yadrosini 

hosil qiladi. Har bir juft protonlar uchun bunday reaksiya 14 milliard yilda amalga 

oshadi.  Hosil  bo’lgan  deytriy  yadrosi  boshqa  proton  bilan  qo’shilishib  He

3

-geliy 



izotopini  hosil  qiladi.  Xosil  bo’lgan  ikkita  geliy  izotopi  o’z  navbatida  o’zaro 

qo’shilishib  protonlarni  ajratib  He

ga  aylanadi.  Natijada  Quyoshning  markaziy 



soxasida  vaqt  o’tishi  bilan  geliy  miqdori  oshib  borsa,  vodorod  miqdori  kamayib 

boradi.  4-5  milliard  yil  davomida  vodorodning  takriban  yarmi  geliyga  aylanadi. 

Bunday reaksiyalar Quyoshning hozirgi evolyusiyasida katta energiya manbaidir. 

 

Quyoshning  markaziy  soxasida  hosil  bo’lgan  energiya  uning  tashqi 



qismlariga  keyinchalik  butun  koinotga  uzatiladi,  natijada  Quyosh  muhiti  gazning 

р 

р 



р 

р 

р 



р 

р 

р 



D

2

 



D

2

 



 

He

3



 

 He


3

 

 He



4

 

e+ 



e+ 

 



 



 

45 


temperaturasi  uning  sirtiga  yaqinlashgan  sari  avval  tez  keyin  sekinroq  kamayib 

boradi.  

 

Temperaturasiga va Quyosh tarkibida o’tuvchi jarayonlarga bog’liq ravishda 



Quyoshni 4 ta ichki mintaqalarga ajratish mumkindir (rasm 6): 

 

                                                                                      



                                                                                  protuberanslar 

                                                                    xromosfera 14000 km 

                                                               300 km fotosfera 

                                                               konveksiya mintaqasi 

                                                           

                                                       nur energiyasini o’tkazish mintaqasi 

                       

 

                                                       yadro reaksiyalari  



                                                           mintaqasi 

    


 

                     

 

 

1)  Quyoshning  markaziy  mintaqasi.  Bu  sohada  temperatura  va  bosim 



termoyadro  reaksiyalari  vujudga  kelishi  kerak  bo’lgan  qiymatlargacha 

yuqori bo’ladi. Bu soha markazdan boshlab 




Download 1,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish