Korxonaning mehnat resurslari

Korxona xodimlarining ro‘yxat bo‘yicha tarkibi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

2. Mehnat resurslarining tarkibi va tuzilishi

Mehnat resurlarini shakllantirish manbalari quyidagilardan iborat:
Mehnat yoshidan o‘tgan ishlayotgan shaxslar va ishlayotgan o‘smirlar mehnat yoshiga yetmagan shaxslar.
Mehnat yoshidagi mehnatga qobiliyatli aholi – ya’ni amaldagi qonunchilikda O‘zbekiston Respublikasida qabul qilingan yosh chegaralari oralig‘ida shaxslar va II guruh ishlamayotgan nogironlardan va ishlamayotgan, yoshi bo‘yicha imtiyozli shartlar asosida pensiya olayotgan fuqarolardan iboratdir.
Iqtisodiy faol aholi (ish kuchi) – bu aholining tovarlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko‘rsatish uchun o‘z ishchi kuchini taklif etishni ta’minlaydigan qismi. Iqtisodiy faol aholi soni ish bilan bandlarni va ishga joylashishga muhtoj shaxslarni o‘z ichiga oladi.
3. Mehnat unumdorligi
Mehnat unumdorligi - deb ishchi kuchining vaqt birligi mobaynida mahsulot yaratish qobiliyatiga aytiladi va ishlab chiqarilgan mahsulotning (iste’mol qiymatining) sarflangan mehnat miqdoriga nisbati bilan belgilanadi. Sarflangan mehnat miqdori esa ishlangan vaqt bilan, kishi kuni, kishi soati va h.k. bilan belgilanadi.
Ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga bir qancha omillar ta’sir qiladi:
1. Ilmiy-texnik taraqqiyotni tezlashtirish va uning natijalarini tezlik bilan ishlab chiqarishda qo‘llash.
3. Iqtisodiyotning tarkibiy qismlarini va uning tashkiliy bo‘g‘inlarini o‘zgartirish.
5. Mavjud tabiiy, moddiy va mehnat resurslaridan oqilona, tejab-tergab foydalanish
6. Ishlab chiqaruvchilarni rag‘batlantirish va ularning faolligini oshirish.
4. Ishlab chiqarishni ratsional joylashtirish, ixtisoslashtirish va kooperatsiyalash.
2. Kishilarning bilim saviyasini, malakasini oshirish, etuk ishchi va mutaxassislar tayyorlash.
4. Sanoat korxonalarida ish haqini tashkil qilish
Korxonalarda mexnatga xaq to‘lashni oqilona tashkil qilish xodimlar faoliyatini rag‘batlantirish, tayyor maxsulot va mehnat bozorida raqobatchilikni, rentabellikni va mahsulotlarning daromadliligini ta’minlashi lozim. Mehnatga haq to‘lashni oqilona tashkil etishdan maqsaduning xajmi va xodimning korxona xo‘jalik faoliyatiga mehnat faoliyatida qo‘shgan xissasiga mos kelishini ta’minlash, ya’ni mehnat o‘lchami va iste’mol o‘lchami o‘rtasidagi mutanosiblikni ta’minlashdir.
Ish xaqi – xar bir xodimning sarflagan mehnati miqdori va sifatiga mos ravishda taksimlanuvchi va xodim tasarrufiga pul shaklida kelib tushuvchi milliy daromadning bir qismidir.