Korxonalarning daromadlari tahlili

Asosiy faoliyatdan olingan qo‘shimcha daromadlarning tahlili
“Asosiy vositalarning chiqimidan olingan foyda” –korxonalar o‘zlarining asosiy vositalarini sotishdan va boshqa chiqimlaridan olgan foydasini hisobga olishda foydalanadilar
“Boshqa aktivlarni chiqimidan olingan foyda” - korxonalar o‘zlarining turli boshqa aktivlarini, masalan materiallarini, xo‘jalik inventarlarini, nomoddiy aktivlari va boshqa aktivlarini sotishdan va boshqa chiqimlaridan olgan foydasini hisobga olishda foydalanadilar.
“ O‘ndirilgan jarimalar, penya lar va neustoykalar” -korxonalarda turli xo‘jalik shartnomalari shartlarini buzilishi natijasida, shuningdek ko‘rsatilgan zararlarni qoplanishi evaziga olingan daromad (foyda) summasi aks ettiriladi.
“O‘tgan yillar foydasi” – korxonaning hisobot yilda aniqlangan o‘tgan yillarning foydasi aks ettiriladi. Bunday foyda bo‘lib, masalan, muddatidan oldin hisobdan chiqarib yuborilgan debitorlik qarzlarning tiklangan yoki kelib tushgan summasi, ortiqcha hisoblab yuborilgan harajatlarni kamaytirilishi va boshqalar hisoblanadi.
“Qisqa muddatli ijaradan olingan daromadlar” –korxonaning qisqa muddatli ijaradan olingan daromadlar.
“Kreditorlik va deponentlik qarzlarni hisobdan chiqarilishidan olingan daromadlar” –korxona kreditining muddatida (3 yildan oshiq muddatda) o‘ndirib olinmagan qarzlarni korxona foydasiga o‘tqazishdan olingan daromadlar.
“Xizmat qiluvchi xo‘jaliklardan olingan daromadlar” –asosiy faoliyatga xizmat ko‘rsatuvchi xo‘jaliklardan ( sog‘liqni saqlash bo‘linmasi, sartoroshxona, kutubxona, bolalar bog‘chasi va boshqa muassasalari, sanatoriylar, oshxona, mehmonxona, sport komplekslari va boshqalar) olingan daromadlar aks ettiriladi.
“Qaytarilmaydigan moliyaviy yordam” - turli yuridik va jismoniy shaxslardan qaytarib bermaslik sharti bilan olingan moliyaviy yordam summalari aks ettiriladi.
“Boshqa operatsion daromadlar”- boshqa operatsion daromadlar, masalan inventarizatsiyada aniqlangan ortiqchalar, turli qoplama summalar va boshqalar, aks ettiriladi.
Asosiy faoliyatdan olingan qo’shimcha daromadlarning yillar davomida o’zgarishi korxona uchun muhim ko’rsatkich bo’lib hisoblanadi. Bu ko’rsatkichning umumiy miqdori ta’siri quyidagicha aniqlanadi.

Yuqoridagi formuladan ko’rinib turibdiki natijaga 9 ta omil ta’sir qilmoqda.
Bunda:
­­- Asosiy faoliyatdan olingan qo‘shimcha daromadlar;
- Asosiy vositalarning chiqimidan olingan foyda;
- Boshqa aktivlarni chiqimidan olingan foyda;
- O‘ndirilgan jarimalar, penya lar va neustoykalar;
- O‘tgan yillar foydasi;
- Qisqa muddatli ijaradan olingan daromadlar;
- Kreditorlik va deponentlik qarzlarni hisobdan chiqarilishidan olingan daromadlar;
- Xizmat qiluvchi xo‘jaliklardan olingan daromadlar;
- Qaytarilmaydigan moliyaviy yordam;
- Boshqa operatsion daromadlar.
Natijaga omillarning ta’siri ikkitadan ko’p bo’lganligi sababli omillarning natijaga ta’sirini aniqlashda tahlilda qo’llaniladigan usullardan biri zanjirli almashtirish usulidan foydalanamiz. Chunki zanjirli almashtirish usuli aynan shu holatga mo’ljallangan.
Natijaga birinchi omilning ta’siri:

Natijaga ikkinchi omilning ta’siri:

Natijaga uchinchi omilning ta’siri:

Natijaga to’rtinchi omilning ta’siri:

Natijaga beshinchi omilning ta’siri:

Najijaga oltinchi omilning ta’siri:

Natijaga yettinchi omilning ta’siri:

Natijaga sakkizinchi omilning ta’siri:

Natijaning to’qqizinchi omilning ta’siri:

Natijaning umumiy farqini topish uchun barcha omillarning ta’sirini ko’rib chiqamiz.