Korxonalarning aylanma mablag‘larini moliyalashtirish samaradorligini oshirish yo‘llari

Tayanch so‘zlar: korxona, debitor sarzdorlik, aylanma mablaglar, pul okimi, pul mablaglari, kiska muddatli investitsiyalar, tannarx, tushum, inflyatsiya, devalvatsiya, kredit.

Klyuchevыe slova: predpriyatiya, debitorskaya zadoljennost, oborotnыe sredstva, denejnыy potok, denejnыe sredstva, kratkosrochnыe uueecmmfuu, sebestoimost, vыruchka, inflyatsiya, devalvatsiya, kredit.

Key words: enterprises, receivables, working capital, cash flow, cash, short-term investments, cost, revenue, inflation, devaluation, credit.

Kirish

2017 - 2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasida tarkibiy o‘zgarishlarni chuqurlashtirish, mgotliy iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini modernizatsiya va diversifikatsiya qilish hisobiga uning raqobatbardoshligini oshirish vazifasi qo‘yilgan. Bu esa, iqtisodiyotning real sektori korxonalarining moliyaviy barqarorligini va to‘lovga qobilligini oshirish zaruriyatini yuzaga keltiradi. O‘z navbatida, mazkur korxonalarning moliyaviy barqarorligi va to‘lovga qobilligini oshirish ularning aylanma mablag‘larini moliyalashtirish samaradorligini oshirishni taqozo etadi.

Ayni vaqtda, respublikamiz korxonalarining aylanma mablag‘larini moliyalashtirish samaradorligini oshirish bilan bog‘liq bo‘lgan muammolarning mavjudligi kuzatilmoqda. Jumladan, iqtisodiyotda to‘lovsizlik muammosi mavj\dligi tufayli korxonalar ishlab chiqarish faoliyatining uzluksizligini ta’minlash qiyin kechmoqda. O‘zbekiston Rsepublikasi Davlat statistika qo‘mi- tasi bergan malumotlargako‘ra, 2017 yilning 1 yanvar holatiga ko‘ra, respublika korxonalari o‘rtasidagi debitor qarzdorlikning umumiy mikdori 98,1 trln, so‘mni tashkil etdi [1].

Bu esa, mamlakatning yalpi ichki mahsulotiga nisbatan 39,4 foizni tashkil etadi. Bundan tashqari, inflyatsiya darajasining yuqori ekanligi korxonalarning pul oqimi barqarorligiga nisbatan salbiy ta’sirni yuzaga keltirmokda.