Korxonalarda mehnat qilish uchun zarur bo’lgan yoritilganlik darajasini o’rganish

1. 
   KORXONALARDA MEHNAT QILISH UCHUN ZARUR BO’LGAN YORITILGANLIK DARAJASINI O’RGANISH (QUYUV MEXANIKA ZAVODI MISOLIDA)
   

1. 
   Mehnat muhofazasiga oid qonunlar va normativ hujjatlar
   
2. 
   Korxona binolarining yoritilganlik darajasi normativlari va uning inson organizmiga ta’siri.
   
3. 
   Korxona binolarida yoritilganlik sharoitlarini yaxshilash bo'yicha chora va tadbirlarni tadbiq etish (Quyuv mexanika zavodi misolida).
   

4.1. Mehnat muhofazasiga oid qonunlar va normativ hujjatlar

Mamlakatimiz fuqarolari va hududini har tomonlama himoyalash, yurtimiz obodligi, xalqimiz farovonligini ta`minlash maqsadida hukumatimiz tomonidan bir qator farmoyishlar, qonunlar, qarorlar ishlab chiqilgan. Fuqarolarning huquqiy me`yorlarga rioya etishi qonun oldidagi o`z huquq va burchlarini chuqur anglashi demokratik fuqarolik jamiyati huquqiy madaniyatini belgilaydi.

Respublikamiz aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilishning o`ziga xos huquqiy-me`yoriy asoslari mavjud. Bular O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, O`zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, O`zbekiston Respublikasi qonunlari, Vazirlar Mahkamasining qarorlari va favqulodda vaziyatlar eazirligining ko`rsatma va buyruqlaridan iborat.

Asosiy qomusimizda xavfsizlik, fuqarolar muhofazasi masalalariga ham o`rin berilgan. O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 93-moddasida shunday deyiladi: O`zbekiston Respublikasi Prezidenti favqulodda vaziyatlar (real tashqi xavf, ommaviy tartibsizliklar, yirik halokat, gabiiy ofat, epidemiya) yuz bergan takdirda fuqarolarning xavfsizligini ta`minlashni ko`zlab, O`zbekiston Respublikasining butun hududida yoki uning ayrim joylarida favqulodda holat joriy etadi, qabul qilgan qarorini uch kun mobaynida O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining tasdig’iga kiritadi. Favqulodda holat joriy etish shartlari va tartibi qonun bilan belgilanadi.

O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 1996 yil martdagi PF-1378 Farmoniga asosan Favqulodda vaziyatlar vazirligi tashkil etildi.Ushbu Farmonga muvofiq O`zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi aholi va hududlarni turli tusdagi favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish, sodir bo`lgan taqdirda oqibatlarini bartaraf etish, aholi hayoti va salomatligini, moddiy va ma`naviy qadriyatlarini muhofaza qilish, shuningdek tinchlik va harbiy davrda favquloda vaziyatlar vujudga kelganda ularning oqibatlarini tugatish hamda zararlarini kamaytirish sohasida davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish vazirlikning asosiy vazifalari sifatida belgilandi.

Aholi va xalq xo`jaligi ob`ektlarini muhofaza etishni ta`minlashga rahbarlik qilish respublikada O`zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o`rinbosari Favqulodda vaziyatlar vaziriga yuklatildi. Farmonning ushbu bandiga O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 1998 yil 11 dekabrdagi PF-2153 Farmoni bilan o`zgartirish kiritildi. O`zbekiston Respublikasida aholi va xalq xo`jaligi ob`ektlarini muhofaza etishni ta`minlashga rahbar etib, O`zbekiston Respublikasi Bosh Vaziri belgilandi.

Respublikamiz Prezidenti tomonidan amalga oshirilayottan tadbirlarning barchasida xalq manfaati, inson qadriyati eng oldingi o`rindadir. So`nggi yillarda Oliy Majlis tomonidan yangi asrda aholining xavfsizligini kafolatlovchi, fuqarolar mas`uliyati va jamiyat taraqqiyotining huquqiy zaminini belgilovchi bir nechta qonunlar qabul qilindi. «Yo`l harakati xavfsizligi to`g’risida», «Gidrotexnika inshootlarining xavfsizligi to`g’risida», «Odamning immunitet tanqisligi virusi bilan kasallanishini (OIV kasalligining) oldini olish to`g’risida», «Aholini va hududlarni tabiiy hamda texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish to`g’risida», «Fuqaro muhofazasi to`g’risida», «Qishloq xo`jalik o`simliklarini zararkunandalar, kasalliklar va begona o`tlardan ximoya qilish to`g’risida», «Radiatsiyaviy xavfsizlik to`g’risida», «Terrorizmga qarshi kurash to`g’risida»gi qonunlar sho’lar jumlasidandir.

Yuqorida sanab o`gilgan qonunlar ichida 1999 yil 20 avgustda qabul qilingan «Aholi va hududlarni tabiiy hamda texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish to`g’risida»gi qonun favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasidagi asosiy hujjatlardan biri hisoblanadi.

Ushbu qonun aholi va hududlarni tabiiy hamda texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasidagi ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladi hamda favqulodda vaziyatlar ro`y berishi va rivojlanishini oldini olish, favqulodda vaziyatlar keltiradigan talafotlarni kamaytirish va favqulodda vaziyatlarni bartaraf etishni maqsad qilib qo`yadi.

Qonunda davlat hokimiyati va boshqaruvining barcha darajadagi organlari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlar tomonidan aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlarda muhofaza qilishning asosiy tamoyillari, maqsadlari, vazifalari va usullari aniqlanib, mustahkamlab qo`yilgan.