Korxonalar iktisodiyoti va menejmenti 1-mavzu. Korxonalarning tashkiliy-huquqiy shakllari (2 soat)

O‘rtacha yillik quvvat - o‘rta arifmetik xisob-kitobga tayangan, yil davomida ishga tushirilgan yoki to‘xtatilayotgan quvvatdir. Yil davomida korxona ega bo‘lgan o‘rtacha quvvat, bir yillik o‘rtacha quvvat deyiladi va u kuyidagicha topiladi.

bu erda:

M_b – yil boshidagi quvvat;

M_k– yil mobaynida kiritilgan quvvat;

M_ch – yil mobaynida ishlab chiqarishdan chiqarilgan quvvat;

- ekspluatatsiya vaqtidagi oylar soni;

- ekspluatatsiyadan chikkan muddatdan xisob-kitob muddatigacha bo‘lgan oylar soni.

4. 
   Optimal ishlab chiqarish hajmi va sotish
   
5. 
   
   

Korxonada optimal ishlab chiqarish xajmining asosiy g‘oyasi shundan iboratki, korxona xaridorlar talabiga javob beradigan (yoki bu talabdan oshib ketadigan maxsulotlarni yaratadi va shu bilan birgalikda xaridorlar bahoning oqilona asoslanganligiga ishontiriladi). Korxona sifatli xizmat ko‘rsatishda tavsiflash jalb etilishi, qadriyatlarni inobatga olgan xolda raqobatchilarga nisbatan kamroq xarajatlar bilan tovarni ishlab chiqaradi. Optimal ishlab chiqarishni muvaffaqiyatli qo‘llanayotgan korxonalar bir paytda xarajatlarni ham kamaytiradi va tovarlarga qo‘shimcha belgilar beradi, ularni yangi turini yaratishni ham boshqaradi. Ushbu optimal ishlab chiqarish xajmini uzoq davrida qo‘llayotgan sanoat korxonalaridan biri Toyota Motor Co. Bu korxona mahslot sifati juda ham yuqori va ishlab chiqarish xarajatlari raqobatchilarga nisbatan eng kam. U oldin keng doiradagi xaridorlarga juda sifatli va arzon avtomashinalarni tavsiya qilar edi. Keyinchalik bu korxona nufuzli avtomobillar bozoriga kirib kelishni qaror qildi.

Bu korxonaning optimal ishlab chiqarish hajmi va sotishning muvaffaqiyatli strategiyalari:

1.YUqori sifatli avtomobillarni kam xarajat bilan ishlab chiqarish tajribasini nufuzli mashinalar ishlab chiqarish jarayoniga joriy etish va raqobatchilarga nisbatan (Mersedes va BMW) xarajatlarni tushirish.

2.Mahsulot bahosini raqobatchilarga nisbatan pasaytirish (Mersedes va BMW) o‘z modellarini 40-75 ming dollarga sotadigan bo‘lsa, Toyota o‘z modellarini 38-42 ming dollarga tavsiya qilgan va raqobatchi korxonalarning xaridorlarini ko‘p qismini o‘ziga jalb qilib oldi.

3.An’anaviy sotish tizim bilan bog‘liq bo‘lmagan dillerlar tizimini vujudga keltiruvchi va mijozlarga shaxsiy munosabat va xizmat ko‘rsatishni ta’minladi.

Ushbu optimal ishlab chiqarish hajmi va sotishda asosan korxona kamchiliklarni chetda qoldirib afzalliklarni birlashtiradi.