Korxonalar iktisodiyoti va menejmenti 1-mavzu. Korxonalarning tashkiliy-huquqiy shakllari (2 soat)

Subsidiya –bu davlat tomonidan aniq maqsad yo‘lida ishlatish uchun qaytarib olmaslik sharti bilan ajratiladigan pul mablag‘i.

Subsidiyalar:

• 
  iqtisodiyotni diversifikatsiyalash;
  
• 
  eksport-importnii muvozanatlashtirib turish;
  
• 
  innovatsiya;
  
• 
  ayrim xududlarga yordam berish;
  
• 
  konversiya (harbiy ishlab chiqarishdan halqqa kerakli tovar ishlab chiqarishga o‘tish) maqsadida ajratiladi.
  

Subsidiya:

• 
  jahon bozorida milliy manfaatni ximoya qilish;
  
• 
  dunyo bozorida narx pasaygan sharoitda tovar eksportini to‘xtatib turgan firmalarga madad berish;
  
• 
  zarur ish bilan shug‘illanuvchi, lekin yangi, hali moliyaviy zaif firmalarni qo‘llab-quvvatlash;
  
• 
  davlat dasturlari va tavsiyalariga binoan ish yuritayotgan firmalarni siylash uchun beriladi.
  

Sanatsiya – iqtisodiyot uchun ahamiyati katta korxonalarni tang holatidan chiqarib, ularning normal ishlab turishini ta`minlash hamda korxonalarni ommaviy bankrot bo‘lishiga yo‘l bermasdan, raqobatchi korxonalar sonini kerakli me`yorda saqlab turish maqsadida malga oshiriladi.

Sanatsiyalash quyidagi yo‘llar bilan amalga oshiriladi:

• 
  korxona qarzini kechib yuborish yoki uni o‘zgalar hisobidan to‘lash;
  
• 
  qarzni to‘lash muddatini kechiqtirish;
  
• 
  qarz uchun berilgan foizni kamaytirish yoki umuman foiz olmaslik;
  
• 
  korxonaga soliqdan engillik berish;
  
• 
  soliqni kreditga aylantirish;
  
• 
  korxonaga buyurtma berib, uning haqini oldindan to‘lash;
  
• 
  subsidiya ajratish;
  
• 
  korxonaga eksport yuzasidan imtiyozlar berish.
  

Davlatning Sanatsiyadagi ishtiroki ikki shartni hisobga oladi.

• 
  korxonaning milliy va xududiy iqtisodiyot uchun ahamiyati katta bo‘lishi kerak;
  
• 
  korxonaning tang ahvolga tushib qolishiga uning o‘ziga bog‘liq bo‘lmagan boshqa ob`ektiv sabablar bo‘lishi lozim.