Korxonalar iktisodiyoti va menejmenti 1-mavzu. Korxonalarning tashkiliy-huquqiy shakllari (2 soat)

Boshqarishning iqtisodiy usullari iqtisodiy manfaatlardan foydalanishga asoslanadi.Har qanday jamiyatning iqtisodiy munosabatlari, eng avvalo manfaatlarda namoyon bo‘ladi. Manfaatlar uch xil bo‘ladi:

• 
  umumjamiyat manfaatlari;
  
• 
  jamoa manfaatlari;
  
• 
  shaxsiy manfaatlar.
  

Umumjamiyat manfaatlarini ro‘yobga chiqarish maqsadida quyidagi iqtisodiy boshqaruv usullariga e`tibor beriladi:

• 
  korxonalar va xo‘jaliklarga faoliyat yuritishlarida erkinlik va mustaqillik berish;
  
• 
  xo‘jaliklarni pirovard natijalarga binoan moddiy rag‘batlantirish, soliq imtiyozlarini berish;
  
• 
  moliya-kredit munosabatlarini takomillashtirish;
  
• 
  baxo,foyda, soliq, rentabellik, raqobat va h.k.
  

Iqtisodiy boshqaruv usullarining asosiy vazifasi ishlab chiqariladigan mahsulot birligiga sarflanadigan xarajatlarni kamaytirishga imkon beruvchi xo‘jalik mexanizmlarining yangi usullarini, shuningdek, manfaatdorlik muhitini vujudga keltirish va ulardan samarali foydalanishdir.

Boshqariluvchi ob`ektga iqtisodiy usullar orqali ko‘rsatiladigan ta`sir korxonalarni:

• 
  jiddiy rejalar qabul qilishga;
  
• 
  mehnat va moliya resurslaridan yanada unumliroq foydalanishga;
  
• 
  yangi texnologiyalarni joriy qilishga;
  
• 
  mehnat unumdorligini oshirishga;
  
• 
  raqobatbardosh mahsulotldarni ishlab chiqarishga rag‘batlantiruvchi va da`vat etuvchi bo‘lishi kerak.
  

Boshqaruvning iqtisodiy usullari jumlasiga:

• 
  kredit va foiz stavkalari;
  
• 
  soliq va soliq yuki;
  
• 
  boj to‘lovlari;
  
• 
  subsidiya va sanatsiya;
  
• 
  litsenziya;
  
• 
  transfert to‘lovlari;
  
• 
  narx-navo va h.kh kiradi.