Давлат экология экспертизаси талаб қилинмайдиган ишлар рўйхати Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси томонидан тасдиқланади.
Ер қаъридан оқилона фойдаланиш ва уларни муҳофаза қилишга доир асосий талаблар:
ер қаърини фойдаланишга бериб қўйишнинг қонун ҳужжатларида белгиланган тартибига риоя қилишлик ва ер ости бойликларидан ўзбошимчалик билан фойдаланишга йўл қўймасликдан;
ер қаърини геологик жиҳатдан тўла-тўкис ўрганиш, ундан оқилона, комплекс фойдаланишни ва унинг муҳофаза қилинишини таъминлашдан;
кон ажратмаларидан ташқарида фойдали қазилмаларни қазиб олиш билан боғлиқ бўлмаган мақсадларда фойдали қазилма конларини ишга солишни ва ер ости бойликларидан фойдаланишни тақиқлаб қўйишдан;
ер қаъридан асосий қазилма ва у билан бирга жойлашган фойдали бирикмалар ҳамда уларнинг таркибидаги компонентларнинг мумкин қадар тўлиқ чиқариб олинишини таъминлашдан;
фойдали қазилма конларини ишга солишда ер қаъридан қазиб олинадиган ва унда қолдириладиган асосий қазилма ҳамда у билан бирга жойлашган фойдали қазилмалар ва улар таркибидаги компонентларнинг захираларини, шунингдек минерал хом ашёни қайта ишлаш чоғида фойдали компонентларни аниқ ҳисобга олиб боришдан;
қазиб олинган минерал хом ашёдан унинг таркибидаги саноат аҳамиятига молик компонентларни оқилона ва комплекс равишда ажратиб олишни таъминлашдан;
фойдали қазилма конларини тугаб қолишдан, ифлосланишдан, сув босишдан, сув чиқиб кетишидан, ёнғиндан ҳамда фойдали қазилмалар сифатини ва конларнинг саноат кўламидаги аҳамиятини пасайтирувчи ёки уларни ишга солишни мураккаблаштирувчи бошқа омиллардан муҳофаза қилишдан;
ер қаъридан фойдаланиш билан боғлиқ ишларни олиб боришда, айниқса нефть, газ ёки бошқа моддалар ва материалларни ер остида сақлашда, зарарли моддаларни, радиоактив чиқиндилар ва ишлаб чиқариш чиқитларини кўмишда ер қаъри ифлосланишининг олдини олишдан;
фойдали қазилма қазиб олувчи корхоналарни ва фойдали қазилма қазиб чиқариш билан боғлиқ бўлмаган ер ости иншоотларини тугатиш ва консервация қилиб қўйишнинг белгиланган тартибига риоя қилишдан;
фойдали қазилмалар жойлашган майдонларда асоссиз равишда ва ўзбошимчалик билан иморат қуришнинг олдини олишдан;
ичимлик суви сифатида ва саноат сув таъминоти учун фойдаланиладиган сув тўплаш майдонларида ва ер ости сувлари жойлашган майдонларда саноат ва маиший чиқиндилар йиғилиб қолишининг олдини олишдан;
ер ости бойликларидан фойдаланиш билан боғлиқ ишларнинг фойдали қазилма захираларининг, ишлатилаётган, консервация қилиб қўйилаётган конлар, бурғиланган қудуқлар ва ер ости иншоотларининг сақланишига зарарли таъсир кўрсатишига йўл қўймасликдан;
ходимлар ва аҳолининг хавфсизлигини, атроф табиий муҳит ер ости бойликларидан фойдаланиш билан боғлиқ ишларнинг зарарли таъсиридан муҳофаза қилинишини таъминлашдан иборат.
Сўнги йилларда Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш соҳасида бир қанча ислохатлар амалга оширилмоқда. Жумладан ер ости бойликларини муҳофаза қилиш бўйича ҳам бир қанча ишлар амалга оширилмоқда. Бу борада Мухтарам Президентимизнинг 25.09.2017 йилдаги ПҚ-3286-сонли “Сув объектларини муҳофаза қилиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорлари имзоланган. Ушбу қарорда Ўзбекистон Республикаси ҳудудида экологик вазиятни яхшилашга, шу жумладан, сув объектларини муҳофаза қилиш, табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш, шунингдек, тошқин ва сел ҳодисаларида фавқулодда ҳолатларнинг олдини олишга алоҳида эътибор қаратилган.
Ўз навбатида, қум-шағал материалларининг рухсатсиз қазиб чиқарилиши аксарият ҳолларда ер усти ва ер ости сувлари камайиб кетиши, сувни муҳофаза қилиш зоналари ботқоқлашиши ва ифлосланиши, уларнинг қирғоқлари, суғориш тизимлари, транспорт ва гидротехника инфратузилма объектларининг бузилишига олиб келади.
Бугунги кунда Ўзбекистон Республикаси худудида норуда фойдали қазилмалардан яъни дарё ўзанларидан рухсатсиз қум-тош қазиб олиш, рухсат этилмаган жойлардан рухсатсиз тупроқ қазиб олиш қонун хужжатлари билан тақиқлаб қўйилган. Бу борада содир этилган хуқуқбузарликларга Ўзбекистон Республикаси Маъмурий Жавобгарлик тўғрисидаги Кодекснинг 70, 701-моддалари билан маъмурий жавобгарлик масаласи кўриб чиқилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |