Korxona iqtisodiyoti

2. Korxonada mehnat salohiyatining holati va ta’minlanganlikni ifodalovchi ko’rsatkichlar
Bu koʼrsatkichlar iqtisodiy jihatdan turli guruhlarga mansub, chunki mehnat salohiyatining u yoki bu jihatlarini ifodalaydi.
Mehnat salohiyatini ifodalovchi barcha koʼrsatkichlar iqtisodiy mazmunga qarab uch guruhga boʼlinadi:
1. Mehnat salohiyati holatini Mehnat salohiyatini baholash va tahlil qilish uchun koʼrsatkichlar tizimidan foydalaniladi. ifodalovchi koʼrsatkichlar.
2. Mehnat salohiyati bilan taʼminlanganlikni ifodalovchi koʼrsatkichlar.
3. Mehnat salohiyati samaradorligini ifodalovchi koʼrsatkichlar.
Ushbu koʼrsatkichlar tasnifi va ularning mazmuni quyidagi keltirilgan.
Koʼrsatkichlar

• 
  Mehnat salohiyati holatini ifodalovchi koʼrsatkichlar
  
• 
  Mehnat salohiyati bilan taʼminlanganlikni ifodalovchi koʼrsatkichlar
  
• 
  Mehnat salohiyati samaradorligini ifodalovchi koʼrsatkichlar
  
• 
  Ushbu guruhga Ms. qanday holatda ekanligini , uning umumiy miqdori, tarkibi kabi holatlarni ifodalovchi koʼrsatkichlar kiradi
  
• 
  Ushbu guruhga Ms. bilan korxonaning shtat jadvali, asosiy va aylanma mablagʼlari qaysi darajada taʼminlanganligini, mehnatning sigʼimi kabilarni ifodalovchi koʼrsatkichlar kiradi
  
• 
  Ushbu guruh koʼrsatkichlarga Ms. qanday samara berayotganligini ifoda etuvchi,va uning foydaliligi,
  

Mehnat salohiyati holatini ifodalovchi koʼrsatkichlar tizimiga quydagilarni kiritish mumkin:

• 
  Mehnat salohiyatining oʼrtacha soni.
  
• 
  Mehnat salohiyatining tarkibi.
  
• 
  Mehnat salohiyatiing oboroti.
  
• 
  Mehnat salohiyatining qoʼnimsizligi.
  
• 
  Mehnat salohiyatining turgʼunligi.
  

Mehnat salohiyatining oʼrtacha soni tahlil qilinayotgan hisobot davrida aniqlanadi. Buni hisoblash uchun mehnat salohiyatining davr boshidagi (Ms.db) va oxiridagi (Ms.do) soni qoʼshilib, ikkiga boʼlinadi:.

Аgar hisobot davrida mehnat salohiyati toʼgʼrisidagi maʼlumot bir qancha vaqtlarda ifodalangan boʼlsa, u holda barcha koʼrsatkichlar qoʼshilib uning soniga boʼlinadi:

Mehnat salohiyati tarkibini tahlil qilganda xodimlarni alohida kategoriyalari boʼyicha aniqlash lozim. Masalan, umumiy mehnat salohiyatida oliy maʼlumotli xodimlar (Omx) ulushini yoki oʼrta maxsus maʼlumotli xodimlar (UMX) ulushi kabi koʼrsatkichlarni aniqlash mumkin.
Bulardan tashqari, umumiy mehnat salohiyatida boshqaruv xodimlari ulushi, texnik-muhandis xodimlar ulushi kabi koʼrsatkichlarni ham aniqlash mumkin.

bunda: Msi- mehnat salohiyatining alohida guruhlari. Mehnat salohiyati oborotini tahlil qilish ham hozirgi davrda katta ahamiyatga ega. Ushbu koʼrsatkichni aniqlash uchun barcha ishga qabul qilingan xodimlarga (Ms.k) ishdan boʼshatilgan xodimlarni (Ms.b) qoʼshib, umumiy mehnat salohiyati soniga boʼlamiz. Ms.ob = (Ms.k+Ms.b) / Ms. Ushbu koʼrsatkichni alohida ishga qabul qilingan va ishdan boʼshatilgan xodimlar boʼyicha ham aniqlash mumkin: