Korporativ tuzilmalarda moliyaviy nazorat tizimini takomillashtirish masalalari

 

tumanlari  hamda  Toshkent 

shaxar  Yunusobod

 

tumanidagi  soliq  idoralari

 

xodimlarining  tekshiruv  davomida 

“Tekshirishlarni  ro’yxatga  olish  kitobi”  ga  tegishli  yozuvlarni  qayd  etmaslik 

holatlari  monitoring  jarayonida  aniqlangan  va  tezkor  ravishda  nazorat  organlari 

xodimlarini  jalb  etgan  xolda  joyida  bartaraf  etilgan.  Bunday  misollarni  ko’plab 

keltirish mumkin. Shuni alohida qayd etib o’tish mumkinki, monitoring o’tkazish 

jarayonida ko’plab tadbirkorlar qonun bilan belgilangan tartib-qoida va me’yorlar 

bo’yicha etarli darajada ma’lumotga ega emasliklari aniqlanmoqda. 

Misol uchun, soliq organlari tomonidan utkazilgan kator tekshiruvlar yakuni 

dalolatnomalari  Monitoring  Markazi  tomonidan  taxdil  kilinganda  tadbirkorlar 

asosan quyidagi  yo’nalishlarda xato-kamchiliklarga yo’l qo’yayotganligi ma’lum 

bo’ldi: 

•

 

ishchi va xizmatchilarning ish xaqilaridan xisoblanadigan daromad 

solig’ini noto’g’ri hisoblash; 

•

 

byudjet oldidagi soliq va boshqa majburiy to’lovlarni o’z vaqtida 

to’lamaslik; 

•

 

penya qarzdorligi mavjudligi; 

•

 

yagona solik to’lovini noto’g’ri xisoblash; 

•

 

byudjetdan tashqari fondlar (Yagona ijtimoiy to’lovi noto’g’ri xisob kitob 

qilingan) (25%); 

•

 

pensiya ajratmasini noto’g’ri xisoblash (5,5%); 

•

 

fuqarolarni shaxsiy jamgarib boriladigan pensiya ta’minotiga to’lovlarni 

---

 

noto’g’ri xisoblash (1 %); 

•

 

soliq organlariga xisobot shakllarini topshirmaslik va xokazolar. 

O’zbekiston  Savdo-sanoat  palatasi  hamkor  tashkilotlar  bilan  birga  shu  kabi 

kamchiliklarning  oldini  olish,  noqonuniy  tekshiruvlarga  chek  qo’yish, 

tadbirkorlarning  tekshiruvlar  to’g’risidagi  huquqiy  savodxonligini  oshirish 

maqsadida  “Tekshiruvlar:  A  dan  Ya  gacha”,  “Tadbirkorlik  sub’ektlarining 

faoliyatini  tekshirish  xaqida  nimalarni  bilish  zarur”  va  “Nazorat  qiluvchi 

organlar  tomonidan  tekshiruv  o’tkazish  jarayoni:  Tadbirkor  huquq  va 

majburiyatlari”  nomli  qo’llanmalar,  teshiruvlarga  doir  videoroliklarni  bepul 

tarqatib kelmokda. 

Shu  bilan  birga,  ko’plab  tadbirkorlar  internet  tarmog’i  imkoniyatlaridan 

foydalanmasligi  sababli  ularga  uyali  aloqa  vositasidan  “Tezkor  ma’lumotlar 

bazasi”  sifatida  foydalanishlari  uchun  “UzSAT”  dasturiy  mahsuloti