Koreya tarixi

konjon)
 tashkil qilgan. Shu bilan bir qatorda yerga 
bo'lgan  xususiy  mulk  shakli  (
sajon
)  ham  am alda  bo'lgan .  M am la- 
katdagi  asosiy  katta  yerlar buddaviylik  ibodatxonalari  tasarrufida 
bo'lgan.  Yerga  bo'lgan  xususiy  m ulkchilik  shaklining  kengayishi 
m arkazlashgan  davlatchilikning susayishiga  sabab bo'lgan.
Koryoning  birlashishi  va  m arkazlashgan  davlatning  m ustah- 
kam lanishi  m am lakatning  nafaqat  siyosiy,  balki  iqtisodiy jihatdan 
ham  rivojlanishida  m uhim   omil  bo'ldi.  Koryo  iqtisodiyotida,  aso- 
san,  dehqonchilikka  e'tibor  qaratilib,  quyidagilar  am alga  oshiril- 
gan:
Birinchidan, bu soha m uhim  ekanligi haqida  tushuntirish ishla- 
ri olib borilgan. Yil davom ida van  va saroy  a'yonlari ekin m aydon- 
lariga  kelib,  dalada  tantanali  ravishda  bir  necha jo'yak olishgan.
Ikkinchidan,  m a'm uriy  va  iqtisodiy ch ora-tad birlar orqali qish- 
loqqa  aholi  jalb  etilgan.  Yerga  askarlarning  bir  qism i  (arm iya  qis- 
qargandan  so'ng),  davlat  nobilari,  qam alganlar,  qo'lga  olingan 
daydilar va boshqalar biriktirilgan. Shim oliy yerlarni o'zlashtirgan 
chxoninlarni  ozod  qilish  va'da  qilingan.  Q ishloq  xo'jaligiga  ishti- 
yoqni  kuchaytirish  m aqsadida  vaqtincha  soliqlar  kam aytirilgan, 
qo'riq yerlar bir necha  yil  davom ida soliqlardan  ozod qilingan.
U chinchidan,  m ahalliy  hokim lar  tom onidan  qishloq  xo'jalik 
ekinlarini  ekishdan  to  yig'ib  olingungacha  barcha  b o'sh   yerlar 
hisobga  olingan.  Ularni  o'zlashtirish  uchun  esa  dehqon  urug'  va 
ho'kiz  bilan  qarzga  ta'm inlanishi  lozim b o ig a n .
To'rtinchidan,  urush  davrida  y ig ilib   qolgan  qurollar  (m etall) 
tinchlik vaqtida  qayta eritilib,  dehqonlarga  qishloq xo'jaligi  asbo- 
bi  tarqatilgan.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

V B o b .  K O R Y O D A V I  ATI
51
Beshinchidan, qo'shim cha irrigatsiya va m elioratsiya ishlari olib 
borilgan.
O ltinchidan,  tabiiy  ofatlar  vaqtida  ko'rilgan  zararga  qarab  so- 
Jiqlar kam aytirilgan.  A lohida holatlarda, jum ladan,  ko'rilgan zarar 
70 foiz va  undan  yuqori bo'lsa,  soliqlardan butkul  ozod  qilingan.
Ichki savdo va n arx-nav on i  d av latn azo rat qilgan.  Poytaxtda va 
qator  yirik  shaharlarda  bozorlar  bo'lib,  ular  5  kunda  1  m arta  ish- 
lagan.  Bundan  tashqari,  katta  va  kichik  savdo  shoxobchalari  ham  
bo'lgan.  M am lakatning  turli xududlalari  orasida  kom m unikatsiya 
tizimi  rivojlanm aganligi  uchun,  asosan,  m ahalliy  m ahsulotlar  bi- 
lan  savdo qilingan.
Tashqi savdoda Xitoyning Sun  im periyasi asosiy ham kor hisob- 
langan.  Shim olda,  chegara  savdosida  koryolar  kidanlar  va  chjurc- 
hjenlar bilan sav d o-so tiq  ishlarini olib borishgan.  Yapon savdogar- 
lari  bilan  ham  ham korlik  qilingan.  Tashqi  savdoga  qim m atbaho 
m etall,  g'alla,  ipak,  m ovut,  jan g  qurollari,  zeb -ziy n at  buyum lari, 
farfor,  qog'oz,  siyoh,  yelpig‘ich,  teri,  jenshen  va  kitob  olib  chiqil- 
gan.  Q o'shni  m am lakatlarda  yashil  rangdagi  koreys  kulolchilik 
m ahsulotlari  m ashhur boTgan.  11124-1025  va  1040  yillarda  Koryo- 
ga  ko'plab  arab  savdogarlari  tashrif buyurishgan.  Ular  m am lakat- 
ga sim ob, bo'yoq va d ori-d arm on  olib kirishgan.
Pul birligi sifatida g 'alla va m atodan  foydalanilgan. 996 yili  me- 
talldan  tanga  ishlab  chiqarilgan,  lekin  u  uzoq  m uddat  m uom ala- 
da  bo'lm agan.  1097  yilda  pul  m uom alasi  to'g 'risid a  buyruq  e'Ion 
qilingan  bo'lib,  unga  ko'ra  am aldorlar  va  askarlarga  oylik  m aosh 
sifatida pul berila boshlagan.  Poytaxtda to‘lov tarzida faqat pul qa- 
bul  qiiadigan  savdo  m arkazlari  paydo  bo'lgan.  Biroq,  K oreyaning 
b a'zi  boshqa  hududlarida  yashovchi  aholi  sav d o-sotiqd a  don  va 
m atodan  foydalanishni  davom  ettirgan.