Ko`p xonali sonlarni raqamlashni o`rganish. Kirish 1-bob. Sonlarni raqamlashni o’rganish metodikasining ilmiy-nazariy asoslari

«Yulduzlarni tartibga sol » o`yini

Oyin quydagicha tanishtiriladi:
Kompyuter ekrani o`rta qismida bo`yoqli reyaktiv samaliyot uchub o`tadi va qizil yulduzchalar sochadi. Yulduzchalarda sonlar berilgan bo`lib bir qatorda quydagicha
joylashtiriladi. 1, 2, 4, 3, 5, 8, 7, 6. Bu o`yinda kompyuterlar soniga qarab sinf o`quvchilarini ikki guruhga ajratib o`tkazish mumkin.
Bolalarga savol beriladi: “Yulduzlarni tartibga sol !” agar qatordan qaysi bir yulduzchani siljitish yoki qatordan chiqarish lozim bo`lsa bolalar kursor bilat harakat qilib, uncha katta bo`lmagan samolyot ko`rinishdagi uni pastdan yoki yuqoridan tegishli yulduzga to`g`irlaydi balki, yulduzchani qator bo`yicha siljitish lozim bo`lsa, u holda kursorni chapga yoki unga yaqin olib keladi. Shunday qilib 1 dan 8 gacha natural sonlar kletkasi ustida ishlab, bolalar mavjud sonlari bilan ish ko`radi, ammo, bu qatorni xotiradagi sonlar bilan to`ldirmaydi, lekin ketma-ketlikni tanqidiy baholab, o`rinlashtirishni bajaradi. Eng ma`suliyatli qadam 4 va 3 sonlarini almashtirib qo`yishdir. Yana qator bo`ylab borishda bolalar endi yonma – yon to`rgan sonlarni emas,
balki 8 bilan 6 sonlari o`rnini almashtirish zarurligni bilb olishadi. Bu o`rinda qiyinchilik birinchi qadamga nisbatan ancha ko`tariladi. Bu qadamda bola xatoga yo`l qo`ysa ta`limiy o`zgarish e`tiborga olingan. O`yinni bajarish jarayoni butun o`yin davomida qat`iy qoida asosida olib boriladi. Bu qoydalarning eng muhimi bolaning o`yinda olgan bilim va malakalri hisoblanadi yuqorida aytilgan o`yinda bola 1 dan 10 gacha natural sonlar ketma – ketligini bilmasa, u kompyuterdan foydalanishda xatoga yo`l quyishi mumkin, bu tabiiy holdir. O`quvchilarni kompyuterda o`yinlarni bajarishga tayyorlashda bolani ekrandagi kursordan va 4 ta klavish – “Yuqoriga ”, “pastga ”, “o`nga”, “chapga ”dan foydalanishga o`rgatish kerak. Bu o`yinda ko`rinib turibdiki, o`yinga tayyorlanish va uni bajarish boladan qat`iy o`yin qoydalarini bajarishni talab qiladi. Shunga o`xshash oddiy o`yinlarda ishtiroq etish unda malum rolni bajarish shu o`yin uchun belgilangan qoida asosida bajariladi. Shunisi ham borki. Bolalar o`yin qoidalarini mazmuniga va bajarish jarayonida bilb olishadi. O`qituvchi bolaning bundagi harakatini boshqarib turishi lozim bo`ladi.