Конвенциянинг тарихи

• Бола ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенция

Конвенциянинг тарихи

• Конвенция – “ҳалқаро ҳужжат”, “битим”, “келишув”
• 1925 йил Женевада бўлиб ўтган Бутунжаҳон конфренцияда дунёда болаларни ҳимоя қилишни йўлга қўйиш ғояси илгари сурилган .
• 1948 йил 10 декабрь БМТ томонидан “Инсон ҳуқуқлари бутун жаҳон декларатцияси” қабул қилинган.

ИЛК ҚАДАМ: 1949 йил ноябрь ойида 1-июнни “Халқаро болалар куни” сифатида нишонлаш тўғрисида қарор қабул қилинган.

• ИЛК ҚАДАМ: 1949 йил ноябрь ойида 1-июнни “Халқаро болалар куни” сифатида нишонлаш тўғрисида қарор қабул қилинган.
• 1959 йил 20 ноябрда Бола ҳуқуқлари декларацияси қабул қилинган.
• 1977 йил “Инсон ҳуқуқларини дискриминация қилинишига қарши” халқаро ҳужжат қабул қилинган.

Болаларни ҳимоя қилишни англатувчи махсус байроқ қабул қилинган

• У яшил фонда бўлиб, ўртасида ер шарининг белгиси ва унинг атрофида қизил, сариқ, кўк, оқ ва қора рангда акс эттирувчи бола фигуралари акс эттирилган. Яъни “Ер умумий уйимиз ” ғояси илгари сурилган.

Бола ҳуқуқларига алоҳида эътиборга олинганми?

• 1989 йил 20 ноябрда “Бола ҳуқуқлари тўғрисидаги Конвенция”си қабул қилинган.
• 54 та моддадан иборат бўлиб, шундан 1-42 моддалар бевосита бола ҳуқуқларга тегишли бўлиб, 43-54 моддалари бола ҳуқуқларига доир давлатлар мажбуриятларига бағишланган.

Сизнингча бола ким?

• Ҳар бир одам 18 ёшга тўлгунга қадар бола ҳисобланади, қачонки айрим мамлакатларнинг қонунга кўра у вақтлироқ вояга етган, деб ҳисобланмаса.

Конвенцияда бола ҳуқуқлари 4 та гуруҳга бўлинади.

• яшаш ҳуқуқи.
• (муносиб ҳаёт андозалари, бошпана, озиқланиш ва тиббий хизматларга эга бўлиш киради.)
• Ҳар йили 10 млн.дан ортиқ бола очлик ва олдини олиш мумкин бўлган касалликлардан нобуд бўлар экан. Бу кунига 300 мингдан ортиқ, ҳар 3 секундда бир бола нобуд бўлади дегани.

Болалар сифатли озиқланиши керак

• Болалар сифатли дам олиши зарур

2. Ривожланиш ҳуқуқи

• Ўз иқтидорини энг мақбул даражада ривожлантириш. (Мисол сифатида таълим олиш, ўйнаш, дам олиш, маданий фаолият, ахборотга эга бўлиш, фикрлаш эркинлиги, виждон ва эътиқод эркинлиги бўйича ҳуқуқларни келтириш мумкин.)
• 115 млн. бола дунё бўйича бошланғич мактабга боришмайди. Шундан 65 млн.ни қизлардир. Афғонистонда ўтган 20 йил давомида 275 марта замонавий мактабларга ҳужум қилинган.

• Болалар сифали таълим олиши керак

Ҳимояга эга бўлиш ҳуқуқи

• зўровонлик, қуролли низоларга жалб этиш, оғир меҳнат, гиёҳванд моддалардан болаларни сақлаш.
• Биргина Россияда ҳар 100 мингта боладан 760 таси норкологический диспансер рўйхатида тураркан

Иштирок этиш ҳуқуқи

• Жамият ва мамлакат ҳаётида фаол иштирок этиш.
• (оилада, жамият ҳаётида, ҳаётий масалаларда)

6-модда.

• Барча бололар омон қолиш ва ҳар томонлама ривожланиш, шу жумладан жисмоний, руҳий-ижтимоий, билим олиш, ижтимоий ва маданий ривожланиш ҳуқуқига эгадирлар.

Конвенцияда Ўзбекистоннинг иштироки

• 1992 йил 9-декабрда конвенцияга қўшилган.
• 1994 йил 27 июлда ратификация қилинган.
• 2008 йил 7 январда “Бола ҳуқуқлари кафолатлари тўғрисида” ги Ўз.Рес. қонуни қабул қилинган.