Sinaluvchilarning natijalarini quyidagi gistogrammada ko‘rgazmali holda keltiramiz
Xulosa qilib aytganda tadqiqot yuzasidan olib borgan amaliy ishlarimiz o‘smir o‘quvchilar ijodiy qobiliyatining test natijalari bo‘yicha baholaganimizda xilma xil ko‘rsatgichlarga ega ekanligi ma’lum bo‘ldi. Dj.Gilford “Kreativ tafakkur” testi hamda psixologik masalalar bo‘yicha o‘quvchilarning natijalari bir-biriga yaqin ekanligi, bu ikki usulning har biri ijodiy qobiliyatlarni o‘rganish imkonini beradi degan xulosa chiqarishimizga asos bo‘la oladi. Demak, o‘smir o‘quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini o‘rganishda, shuningdek, ijodiy qobiliyatlarni shakllantirish maqsadlarida ushbu metodikalardan foydalanish yaxshi natijalar bera oladi.
XULOSA Ijodiylik muammosi psixologiyada keng o‘rganilgan muammo sifatida uni diagnostika qilish va rivojlantirish vositalari ham turli tadqiqotchilar tomonidan yaratilgan. Gumanistik psixologiya asoschilaridan K.Rodjersning fikricha ijodiylik insonga tug‘ma yo‘l bilan beriladi, ammo hayot davomida ijodiy qobiliyatning rivojlanishida uchraydigan to‘siqlar uning rivojlanishini susaytiradi, ba’zan esa tutunlay ijodiylikning yo‘qolishiga sabab bo‘ladi.
Ijodiy kobiliyat va iste’dodning ro‘yobga chiqishida insonning muayyan faoliyatiga qiziqishi bilan bir qatorda uning o‘z ustida ishlashi ham muhim ahamiyat kasb etadi. Iste’dodli kishilar o‘z iste’dodlari – iqtidor kuchini to‘la ro‘yobga chiqarish uchun o‘z ustlarida tinmay ishlashlari, mehnat qilishlari shart.
Bitiruv malakaviy ishimizda qobiliyatini rivojlantirishning ijtimoiy psixologik xususiyatlarini o‘rganish maqsadida muammoni nazariy va amaliy jihatdar yoritishga harakat qildik.
qobiliyatini rivojlantirishning ijtimoiy-psixologik muammolari deb nomlangan birinchi bobda o‘smir o‘quvchilarning ijodiy qobiliyati va iqtidorini o‘rganishning nazariy jixatlariga to‘xtaldik.
Bitiruv malakaviy ishimizning o‘smirlarning ijodkorlik qobiliyatlarini diagnostika qilishning psixodiagnostik usullari deb nomlangan uchinchi bobi amaliy qismga bag‘ishlangan bo‘lib, unda ikkita psixodiagnostik vosita orqali o‘smir o‘quvchilarda ijodiy qobiliyatlarining rivojlanganlik darajasini o‘rgandik. TAVSIYALAR 1.Tabiiyki, o‘quvchilarning o‘z maqsadlariga erishishlari uchun ta’lim maskanida olgan bilim, ko‘nikma va malakalari kamlik qiladi. Ular yuksak maqsad yo‘lida o‘z ustilarida tinmay izlanishlari, ijtimoiy munosabatlar jarayonida faol ishtirok etishlari o‘zlarining ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishlari lozim.
2.Fanlarda o‘zlashtira olmagan o‘quvchilarni qobiliyatsiz deyish xato, o‘qituvchining birinchi galdagi vazifasi – har bir o‘quvchining yosh va psixologik xususiyatini chuqur o‘rganish, uning qiziqishi va istaklarini aniqlash, ularni hisobga olgan holda pedagogik chora-tadbirlarni ko‘rishdir.
3.O‘smir o‘quvchilar ijodiy qobiliyatining rivojlanishi uchun faol kundalik faoliyat zarur. Faoliyat yordamidagina o‘smirlar atrof-muhit bilan munosabatni tashkil etadi, shu orqali uning ijodiy qobiliyati rivojlanadi, xarakter sifatlari takomillashib, kamol topadi.
4.Bundan tashqari o‘smir o‘quvchilar ijodiy qobiliyatining rivojlanishi uchun o‘smirlar bilan individual faoliyat olib borish; auditoriyadan tashqari pedagogik- psixologik ishlarini takomillashtirish; mustaqil fikrlash jarayonini rivojlantirish; o‘smirlarning bo‘sh vaqtini maqsadli rejalashtirish.