Konstruksiyalar

139. Nomarkaziy siqiluvchi to‘g‘ri to‘rtburchak kesimli  
elementlarda armatura qanday tanlanadi?
Agar armaturalash simmetrik bo‘lsa, (ya’ni R
s
A
s
 = –R
sc
A′
s
), 
unda dastlab x = N/(R
b
b),  ξ = x/h
0
 aniqlanadi. Agar ξ≤ξ
R 
bo‘lsa (1-hol), N
e
 ≤ N
b
z
b
 + N′
s
 z
s 
shartidan A′
s
 = (N
e
 ≤ R
b
bx-

---

103
(h
o
– 0,5x))/(R
sc
(h
o
 – a′)) aniqlanadi va keyin A
s
= A′
s
 ekanli-
gi aniqlanadi.
Agar ξ>ξ
R
 bo‘lsa 2-hol bo‘ladi S armaturadagi kuchlanish σ
s
s
 
bo‘lib, siqiluvchi zonaning balandligi yana boshqatdan aniqlana-
di. Lekin bu safar uni aniqlash qiyinroq, chunki noma’lumlar so-
ni uchta: As, x, va σ
s
. Ularni aniqlash uchun yo uchta tenglama-
dan tuzilgan tenglamalar sistemasini yechish kerak (132-savolga 
qaralsin) minimal armaturalash qiymatidan boshlab son qiymat 
berish usuli bilan aniqlash kerak. 
Nosimmetrik armaturalashda yana bitta noma’lum A′
s
 
qo‘shiladi, shuning uchun armaturani bevosita tanlashning ilo-
ji yo‘q, unga son qiymat berib, tekshirish uchun hisoblab, zarur 
bo‘lsa armatura klassini (yoki beton klassini) oshirib kesimni 
yana tekshiriladi.