Konstruksiya elementlari va tuzilmalari

50--Teng qarshilikli va pog‘onali bruslar.

II. Teng qarshilikli sterjenlar. Ko'ndalang kesimlari uzunlik bo'ylab ma’lum qonuniyat bo‘yicha o ‘zgaruvchi va barcha ko‘ndalang kesimlaridagi normal kuchlanishlari ruxsat etilgan normal kuchlanishga teng bo'Igan sterjenlarga teng qarshilikli sterjenlar deyiladi (III.14-shakl, a). Teng qarshilikli sterjenlarni tayyorlash uchun kam material sarflanganligi sababli ularning og'irliklari ham kichik bo'ladi. Teng qarshilikli sterjenlarning ko'ndalang kesim yuzasining o'zgarish qonuniyati Az ni aniqlash uchun uning erkin uchidan г masofada joylashgan cheksiz kichik dz uzunlikdagi bo'lakchani ajratib olamiz (III.14-shakl, b) va uning muvozanatini tekshiramiz: Z Z< =°> V u jS A + dAz ) — y A z d z — cradm Az = 0 1=1 bundan kelib chiqadi. Oxirigi ifodani integrallab in|4 | + c0 = -^- ^adm ni hosil qilamiz. Integral doimiysi C0 quyidagi chegaraviy shartdan aniqlanadi: -81 - z = 0 da Аг = А0 yoki С0 = 1пЛ ga teng bo‘ladi. Bu qiymatni nazarda tutib, teng qarshilikli sterjenlaming ko‘ndalang kesim yuzasi logarifmik egri chiziqli qonuniyat bo'yicha o ‘zgarishiga ishonch hosil qilamiz: 4=4 U - aJm (111.36) bu erda 4 ~ bo‘lib, sterjen uchidagi kesimning yuzasidir. Kesim yuzasi (III.36) qonuniyat bo'yicha o'zgaruvchi teng qarshilikli sterjenlarni yasash noqulay bo‘lganligi sababli ko‘pincha muhandislik amaliyotida ularning o ‘rniga pog'onali sterjenlar ishlatiladi.