Конституция 2 меҳнат кодекси 7

Криминалистик рўйхат (жиноятни қайд қилиш) деб, жиноят содир қилган шахс, шунингдек, жиноий воқеа билан сабабли боғланишда бўлган нарсалар ҳақида маълумотларни қайд қилиш, йиғиш ва тартибга солишнинг илмий усулига айтилади.

Криминалистик рўйхатга олишни криминалистик маълумотларни тўплаш, тизимлаштириш, сақлаш, излаш ва қиёсий текшириш бўйича фаолият сифатида таърифлаш мумкин. Рўйхатга олиш жараёнини ҳисобга олиш объектларини аниқлашдан, уларнинг гуруҳ ҳолидаги ва хусусий аломатларини, шу аломатларни қайд этиш усулини, ҳисобга олиш шаклини, рўйхат ҳужжатларини жойлаштириш, керакли объектлар тўғрисида ва объектларни ҳисобдан чиқариш қоидалари ҳақида маълумотлар олиш тартибини белгилаб қўйишдан иборат.

Криминалистик тактиканинг энг муҳим қоидалари жумласига қуйидагилар киради: жиноятларни тергов қилиш чоғидаги тергов ҳаракатларининг оқилона тактик усуллари; криминалистик тактик ҳаракатлар ва операциялар; жиноятларни тергов қилишни режалаштириш ва тезкор-қидирув ходимлари билан терговчининг ўзаро ҳамкорлиги; жиноятларни тергов қилишда жамоатчилик ва оммавий ахборот воситаларининг ёрдамидан фойдаланиш; жиноятларни тергов қилишда гумон қилинувчилар, айбланувчилар ва жиноят процесси бошқа иштирокчиларининг шахсини ўрганиш; жиноятларни тергов қилишда махсус билимлардан фойдаланиш; терговчининг жиноятларни олдини олишга доир фаолияти.

Тактик усул – бу терговни юритаётган шахс хатти-ҳаракатларининг жиноятларни фош этиш ва тергов қилиш билан боғлиқ вазифаларни самарали ҳал қилиш имконини берадиган мақбул услуб.

Тактик усуллар олдига қўйиладиган талаблар – қонунга асосланганлиги (қонун меъёрларига мос келиши); мақсадга мувофиқлик; хилма-хиллик; хавфсизлик; самарадорлик ва тежамкорлик; усулни эркин танлаш; тергов ҳаракатлари ва тезкор қидирув тадбирларининг энг мақбулини уйғунлаштириш.

Тактик усуллари тактикасининг умумий қоидалари – қонунийликка, одоб ва ахлоқ меъёрларига риоя қилиш; раҳбарият ягоналиги; терговчининг фаоллиги ва интилувчанлиги; суриштирув ходимлари билан ўзаро ҳамкорлик; вазиятлилик; босқичли; режалилик; изчиллик; холислик; тўлалик; ўз вақтида ижро этиш; криминал-техника воситаларидан фойдаланиш; мутахассислар ёрдамидан фойдаланиш.