Arxeologik izlanishlar va etnografik tadqiqotlar natijasidan ma’lumki, tarix sahnasiga chiqqan elatlar, qavmlar va ularning siyosiy birlashmasi davlatlarning hududiy chegaralarini vujudga kelishi, shakllanishi va rivojlanishi yagona etnik guruhlarning joylashishi bilan bog’liq bo’lmagan. Eng avvalo urug’, qavm, qabila, elatlarning joylashishini tabiiy-geografik hududiy geografik chegaralari tarkib topgan. Mazkur qonuniyat va xususiyat mintaqalar rivojlanishi, tarixiy-madaniy viloyatlarning tashkil topishi, aholining joylashishi, turli hududlarning o’ziga xos xususiyatlar asosida xo’jalik yo’nalishlari, madaniyat va shaharsozlik an’analari to’g’risida Sho’ro davri tarixshunosligida hech nima deyilmaydi. Shuningdek Sho’ro davri tarixshunoshligida yana bir masalaga, ya’ni, tarixiy davr va uning turli bosqichlarida umrguzaronlik qilgan urug’, qavm, qabila va xalqlarning aralash hududda istiqomat qilgan qilganlari, umumiy madaniy ildiz va uning an’analarini yoritishni sedan chiqarganlar. Haqiqatan ham, asrlar mobaynida yaqin qo’shnichilik asosida vujudga kelgan va uzoq davom etgan aloqalar nafaqat ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy-siyosiy, balki, etnik birlashmasiga olib kelgan. - Arxeologik izlanishlar va etnografik tadqiqotlar natijasidan ma’lumki, tarix sahnasiga chiqqan elatlar, qavmlar va ularning siyosiy birlashmasi davlatlarning hududiy chegaralarini vujudga kelishi, shakllanishi va rivojlanishi yagona etnik guruhlarning joylashishi bilan bog’liq bo’lmagan. Eng avvalo urug’, qavm, qabila, elatlarning joylashishini tabiiy-geografik hududiy geografik chegaralari tarkib topgan. Mazkur qonuniyat va xususiyat mintaqalar rivojlanishi, tarixiy-madaniy viloyatlarning tashkil topishi, aholining joylashishi, turli hududlarning o’ziga xos xususiyatlar asosida xo’jalik yo’nalishlari, madaniyat va shaharsozlik an’analari to’g’risida Sho’ro davri tarixshunosligida hech nima deyilmaydi. Shuningdek Sho’ro davri tarixshunoshligida yana bir masalaga, ya’ni, tarixiy davr va uning turli bosqichlarida umrguzaronlik qilgan urug’, qavm, qabila va xalqlarning aralash hududda istiqomat qilgan qilganlari, umumiy madaniy ildiz va uning an’analarini yoritishni sedan chiqarganlar. Haqiqatan ham, asrlar mobaynida yaqin qo’shnichilik asosida vujudga kelgan va uzoq davom etgan aloqalar nafaqat ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy-siyosiy, balki, etnik birlashmasiga olib kelgan.
- Arxeologik izlanishlar natijalariga ko’ra, etnik guruhlarning ko’chishi mezolitdan boshlangan bo’lsa, keyingi tarixiy jarayonlar u yanada faollashgan miloddan avvalgi IV ming yillik o’rtalari, III ming yilliklarda janubdan (janubiy Turkmaniston) urug’ jamoalari O’rta Osiyoning shimoliy va janubiy O’zbekistonga migratsiyasi bo’lgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |