Конспект Х111 аср бошларида мўғиллар давлати, Ўзига бутун осиёни бўйсундиради ва хеч бир душман уни қонхўр аскарларига қарши чиқолмеди

Конспект
Х111 аср бошларида мўғиллар давлати, Ўзига бутун осиёни бўйсундиради ва хеч бир душман уни қонхўр аскарларига қарши чиқолмеди.

Мўғуллар империяси ер юзасининг 16.11 фоизини, яни 9.266 миллион кv. Км майдонини эгаллаган империя, ўзида дунёдан Япон денгизигача хамда Новгороддан камбожагача бўлган масофани қамраб олган.

40 миллион одамни ўлимига сабабчи бўлган, бу ўша давирда дунё ахолисини 11% ни ташкил этган. Хоннинг хукумронлик даврида, Хаттоки Х111 аср иқлимигахам тасир қилган. Атмасферада 700 миллион СО2 (коболт) чиқишига йўл қўймаслик оқибатида сайёрани совуб кетиши бошланган. Бу асосий маьлумот.
2. У 10 ёшида ўз акасини қотили бўлган.
Бошидан айтсам, чингисхонни хаёти жуда оғир кечган, Чингизхон атига 9 ёшида отаси душман томонидан захарланиб ўлган Ясуғой Баходир, (бази бир малумотларда 13 ёшда отасидан етим қолган деб ёзибди) шунинг учин Онаси (онасининг исми-Улун) 7 нафар фарзандни ўзи тарбия қилган. Оиласи очликдан азият чекарди. Мана энди акасини нима сабабдан ўлдирганини айтсам сизларга—бир куни тутинган акаси чингизхон билан овқатини бўлишмагани учун, Чингизхон акасини фишт ўлдирган, пичоқ биланми, вилка биланми, буни билмаймиз.
3. Чингизхоннинг хақиқий исми-Тимучин буни биласлар,
Отаси Ясуғай баходир, ўғлини ўз асрлигидаги, татар қабилалари бошлиғи Тимучин шарафига атайди. Мана яна битта маьлумот!
“Чингизхон” эса, унинг унвони, ўзбечасига айканда лақаби. “Хон”-хоким, “Чиғиз”-бу “Уммон” маносини билдиради. Бухам битта маьлумот.


4. Кийноқлар- буюк хон шунақанги усулда қийнаганки, қўз ва қулоқларига эритилган кумуш қуйдирган, бундан ташқари, одамларни умуртқаси синмагунча, крес холатта қисиб қийнашган, буни хон каайп қилиб томоша қилиб ўтирган. Кейин мўғуллар ўлган жасадларни устига тахта қўйиб, ётиб қолгунча ичишган. Бухам битта маьлумот.
5. Чингизхон турли динларга адолатли бўлган. Масалан, хукумдор бўш вақтларида ислом, буддизм, даотсизм ва хиристиан динларини ўрганган.
6. Чингизхон аёлларни жуда яхши кўрган. Хар бир ютуғидан сўнг узи ва армияси учун асир қабилалар орсасидан энг чиройли аёлларни танлаб олган. У хаттоки канизаклари орасида гўзаллик танловларини уйиштириб турган. Экспертларнинг фикрига кўра—хозирги кунда унинг авлодлари осиёликларнинг 8% ини ташкил этади. Унинг харамида бир неча минг аёл яшагандан кейин ташкил этадида албатта, шунча хотини бўлган экан қаранг! Хўрозхам уни олдида ип эшолмаган экан.


Чингизхон 1227-йилда 65 ёшида вафот этган