Конспект 5340600«Финанслар», 5340900«Бухгалтериялық есап ҳәм аудит»

6.3-сүўрет. Тутыныўшының таңлаў тараўы.
Бюджет шегарасы теңлемеси графикте сызығын береди, бул сызыққа бюджет сызығы деп аталады.
Тутыныўшының таңлаў мәселесин шешилиўин графикте көрип шығамыз.


6.4-сүўрет. Тутыныўшының таңлаўы.
Графикдеги штрихланган уч мүйеш тутыныўшының таңлаў тараўы, яғный тутыныў комплекслери топламы.
Тутыныўшының тең салмақлылық шәрти төмендегише жазылыўы мүмкин:
, яки .


7-тема. Дәрамат нәтийжеси ҳәм алмастырыў нәтийжеси (2 саат)

1. «Дәрамат-тутыныў» сызығы ҳәм оның анализи.

2. «Баҳа-тутыныў» сызығы ҳәм оның анализи.
3. Нормал ҳәм төмен котегорияли товарлар ушын дәрамат ҳәм алмастырыў нәтийжеси.
4. Орнын басыўшы ҳәм толтырыўшы товарлар.
Дәраматлардың өзгериўине сәйкес рәўиште тутыныўшының таза жағдайдағы тең салмақлылық точкалары орнатылады: . Усы тең салмақлылық точкаларын тутастырыўшы сызықты америкалы алым Дж.Хикс «дәрамат-тутыныў» сызығы деп атады ҳәм бул сызық илимий әдебиятларда «турмыс дәрежеси» сызығы деп ҳам аталады.


7.1-сүўрет. «Дәрамат-тутыныў» сызығы.

Немис алымы Эрнст Энгель (1821-1896) биринши болып дәрамат өзгериўиниң тутыныў қурамына тәсирин енгизген. Товарлар қурамының дәраматқа салытырғанда өзгериўин сәўлелендириўши сызықлар, Энгель жанапай сызықлары деп аталады (33-сүўрет).

Дәрамат нәтийжеси - бул зат баҳасы өзгериўи (алмасыў нәтийжеси есапқа алынбағанда) нәтийжесинде реал дәрамат өзгериўиниң тутыныўшы талабына тәсири болып табылады. Дәрамат нәтийжеси - бул тутыныўшының сатып алыў имканиятының асып кеткенлигин көрсетеди ҳәм ол бир бюджет сызығынан басқа бюджет сызығына тутыныўшының оптимал товарлар комплексин өтиўин сәўлелендиреди.
Алмасыў нәтийжеси - бул пайдалылық дәрежеси өзгермегенде, товарлар баҳасы өзгериўи қатнасығы менен тутыныў товарлар талабы қурамының өзгериўи болып табылады. Алмасыў нәтийжеси зат баҳасын өзгериўи нәтийжесинде Б затты қосымша зат менен алмастырылыўын сәўлелендиреди. Бул алмастырыў парықсызлық жанапай сызығы бойынша болады.