Konfransinin

NEFT EMALI QURĞULARININ  

AVTOMATLAŞDIRILMIŞ İDARƏETMƏ SİSTEMİNİN 

İŞLƏNİLMƏSİ  

Tələbə: 

 

                         Elmi rəhbər:       

Əzimov İsmayıl Vüqar oğlu                           Səfərova A. 

IV kurs, qrup 695.5 

Müasir  dövrün  tələblərinə  uyğun  olaraq  mürəkkəb 

strukturlu neft fraksiyalayıcı texnoloji kompleksləri üçün daxili 

və xarici həyacanlandırıcı təsirlərə ekvivalent  reaksiya göstərə 

bilən,  daha  çevik  və  dəyişən  yeni  idarəetmə  sistemlərinin 

yaradılması  və  inkişaf  etdirilməsi  avtomatik  idarəetmə 

nəzəriyyəsinin  əsas  problemlərindən  biridir.    Bu  səbəbdən 

alınan  məhsulun  keyfiyyəti  baxımından  idarəetmədə  tələb 

olunan  dəqiqliyi  təmin  edə  bilən  yeni  avtomatlaşdırılmış 

---

281 

 

idarəetmə sistemlərinin işlənilməsiı aktual mövzudur.  

  Təqdim 

olunan 

tədqiqat 

işində 

temperaturun 

tənzimlənməsi  üçün  istifadə  olunan  kombinə  olunmuş 

tənzimləmə  sisteminin  iş  prinsipini  aşağıdakı  kimi  izah  etmək 

olar: kalona daxil olan xammalın (müxtəlif nefft yaraqlarından 

götürülmüş  xam  neftin)  sərfinin  artması  nəticəsində  kalonun 

daxilində isti qarışığın səviyyəsi də artacaqdır. Bu da həmçinin 

suvarma  sərfinin  artmasına  və  yeni  sistemdə  korreksiyaedici 

siqnalın  yaranmasına  səbəb  olur.  Bu  zaman  yaranmış  siqnal 

suvarma  sərfi  xəttində  qoyulmuş  klapanı  açacaqdır.  Beləliklə 

bu, seçilmiş səviyyədə temperaturun və kalona verilən suvarma 

sərfinin sinxron olaraq bir qədər artmasına gətirib çıxaracaqdır. 

(şək.1).  Məlumdur  ki,  yeni  sistemdə  temperaturun  artması 

seçilmiş  boşqabdan  alınan  məhsulun  keyfiyyət  göstəricilərinə 

birbaşa  təsir  göstərir.  Bu  təsir  ilə  suvarma  sərfinin  artmasının 

həmin  keyfiyyət  göstəricilərinə  göstərdiyi  təsir  bir-birini 

kompensasiya  edir  və  nəticədə,  alınan  məhsulun  keyfiyyət 

göstəriciləri  sadə  tənzimləmə  sistemləri  ilə  müqayisədə  daha 

stabil olacaqdır və standart göstəriciləri təmin edəcəkdir .   

13

5

FE

10

FE

7

FE

12

FE

4

FE

1

TE

8

TE

2

TE

11

LE

6

TFC

LFC

HC

PE

3

PFC

9

 

Şəkil 1. Suvarma sərfinin informasiya qıtlığı şəraitində kombinə 

olunmuş avtomatik idarəetmə sistemi 

 

Bütün  bu  fikirlər  onu  deməyə  əsas  verir  ki,  neft 

---

282 

 

fraksiyalayıcı    qurğularına  daxil  olan    xammalın  sərfinin  və 

keyfiyyət  göstəricilərinin geniş diapozonda dəyişdiyi texnoloji 

şəraitdə  ,  xammalın  və  alınan  məhsulların  keyfiyyət 

göstəricilərinin  təmini  üçün  avtomatik  ölçmə  sistemlərinin 

olmadığı  şəraitdə  onların  minimum  enerji  xərcləri  ilə  optimal 

idarə  olunması  daha  səmərəlidir..  Yuxarıda  qeyd  olunanları 

nəzərə  alaraq,  informasiya  çatışmazlığı  şəraitində  fəaliyyət 

göstərə  bilən yeni idarəetmə sistemlərinin işlənilməsi həlli vaci 

məsələlərdən sayılır .