Konfransinin

İSTEHSALATDA BƏDBƏXT HADİSƏLƏRIN BAŞ 

VERMƏSINƏ  TƏSİR EDƏN 

PSİXOFİZİOLOJİ AMİLLƏRİN TƏHLİLİ 

 

 Tələbə:                                                               Elmi rəhbər:                                             

Rəhimli Aytən Əkbər qızı(məruzəçi)                  F.B.İsmayılova 

IV kurs Qrup: 2331.5 

 

İş  yerində  baş  verən  bədbəxt  hadisələrin  təhlilinə  nəzər 

saldıqda görərik ki, onların baş verməsinin əsas səbəblərindən 

biri işçilərin psixofizioloji durumu ilə bağlıdır.  Bu baxımdan iş 

şəraitində  əməyin  mühafizəsinin  təşkilində  psixofizioloji 

amillərin  təsirinə  diqqət  artmaqdadır.  İqtisadiyyatın  bir  çox 

sahələrində  xüsusilə  neft-qaz  sənaye  sahələrində  əməyin 

mühafizəsinn  təşkilində  psixofizioloji  amillərin  təsiri 

danılmazdır.  

İş  şəraitinin  psixofizioloji  amilləri  bilavasitə  insanın 

psixoloji  və  fizioloji  durumu  ilə  bağlıdır  ki,  bu  da  müəyyən 

hallarda təhlükəyə səbəb ola bilər.  

İstehsalatın    psixofizioloji  amilləri  dedikdə,  işçilərin 

fiziki yüklənməsi və zehni-psixoloji yorğunluq nəzərdə tutulur.  

Fiziki  yükləməyə  işçinin    statiki,  dinamiki  və 

hipodinamiki  yüklənməsi daxildir.  

Zehni-psixoloji yorğunluğa isə zehni gərginlik (yorucu iş 

prosesi), emosional gərginlik, əməyin monotonluğunu, növbəli 

iş rejiminin olması və s. daxildir. 

İşçilərin  işə  göstərdiyi  münasibət,  işə  yanaşması,  iş 

---

66 

 

təcrübəsi, kollektivdə olan münasibət də psixofizioloji amillərə 

daxildir.  Kollektivdə  yaradıcı  iş  əhval  ruhiyyəsi  olmalıdır  ki, 

digər işçilərin fəaliyyətinə mənfi təsir göstərməsin. 

İşçinin  təcrübəsizliyi  onun  iş  prosesində  bütün 

hərəkətlərinə  təsir  edir;  işin  tempinə,  ritminə  və  intensivliyinə 

mane olur. Təcrübəsiz işçi işdə müəyyən çətin anlar yarandıqda 

tez qərar çıxara biimir, tez yorulur və işin təhlükəliliyini, qəza 

və bədbəxt hadisələrin baş vermə riskini artırır.  

İş  şəraitnində  əməyin  mühafizəsinin  təmini  üçün  iş 

prosesi  elə  qurulmalıdır  ki,  işçilər  stress  və  gərnlikdən  uzaq 

olsun.  Stress  və  gərginlik  amili  iş  prosesində  xüsusilə  qəzalar 

zamanı  səhv  qərarların  qəbul  edilməsi  və  ya  qərarların 

icrasında  səhvlərə  yol  verilməsi  ilə  nəticələnir.  Buna  görə 

işçilər, əsasən təhlükəli iş şəraitində çalışan işçilər, qəza halları 

üçün  xüsusi  olaraq  hazırlaşdırılmalıdılar  ki,  bədbəxt  hadisələr 

və  qəza  hallarında  təlaşa  düşməyərək  öz  vəzifə  öhdəliklərini 

icra  edə  bilsinlər  və  düzgün  qərar  qəbul  edə  bilsinlər.  Bünün 

üçün  qəzaların  imitasiyası  həyata  keçirilərək  işçilərə  xüsusi 

təlimlər keçirilməlidir. 

Ümumiyyətlə,  iş  şəraitində  qəzaların  və    bədbəxt 

hadisələrin  baş  verməsinin  qarşısının  alınması  əsasən 

işçilərdən,  onların  işə  və  əməyin  mühafizəsi  tələblərinə 

subyektiv yanaşmasından asılıdır.