Konfransinin

ARDUİNO ƏSASINDA KARBOHIDROGEN 

QAZLARININ KONSENTRASIYASININ 

ELEKTROKIMYƏVİ SENSORU 

Tələbə:                                                                Elmi rəhbər:  

Cəfərov Erkin Sənan oğlu                               dos.S.F.Cəfərov                                        

II kurs, qrup 683.7S 

 “Ağıllı”  evlərin,  ofislərin,  qapalı  mühitlərin  və  s. 

təhlükəsizlik problemindəki ən əhəmiyyətli vəzifələrdən biri də 

qaz  sızıntısını təyin  etməkdir.  Arduino  mikrokontrollerinin  bu 

tip  problemləri  müvəffəqiyyətlə  həll  etməsi  üçün  MQ-2  qaz 

sensorundan 

istifadə 

etmək 

lazımdır.  MQ-2  sensoru 

karbohidrogen  qazlarının  (propan,  metan,  n-butan),  tüstünün 

(yanma  nəticəsində  yaranan  hissəciklərin)  və  ətraf  mühitdə 

hidrogenin  konsentrasiyasını  müəyyənlməsində  istifadə 

ediliəcəkdir. Sensor qaz sızıntısını və tüstünü aşkar etmək üçün 

istifadə  edilə  bilər.  Qaz  analizatorunda  kimyəvi  reaksiya  üçün 

zəruri  olan  istilik  elementi  quraşdırılmışdır.  Buna  görə 

əməliyyat  zamanı  sensor  isti  olacaq.  Məlumatı  stabil  oxumaq 

üçün  sensor  24  saat  ərzində  bir  dəfə  qızdırmalır.  İşə 

salındıqdan sonra sabitləşmə təxminən bir dəqiqə çəkir. 

Atmosferdə  qaz  səviyyəsindən  asılı  olaraq,  sensorun 

daxili  müqaviməti  dəyişir.  MQ-2  bir  analog  çıxışa  malikdir.  

Bu  çıxışdakı  gərginlik  ətraf  mühitdə  qaz  səviyyəsinə  uyğun 

nisbətdə  dəyişəcəkdir.  Sensor  siqnalın  məntiqi    səviyyəsini 

təyin  edilməsi  üçün  rəqəmsal  çıxışa  mailkdir.  Həmçinin  bu 

sensor  həssaslığı  tənzimləməyə  imkan  verən  quraşdırılmış 

potensiometrlə təhciz edilmişdir. 

İndi  vahidlər  haqqında.  Köhnə  Sovet  İttifaqının 

ərazisində göstəricilər adətən yüzdə (%) və ya birbaşa həcmdə 

(mq  /  m3)  ölçülür.  Xarici  ölkələrdə,  ppm(parts  per  million

)

 

---

269 

 

kimi  bir  rəqəm  tətbiq  olunur.

 

  Ppm  milyona  düşən  hissələri 

(milyonda bir hissə) təşkil edir. Məsələn, 1 ppm = 0.0001%. 

Müəyyən  qazlar  üçün  sensorun  ölçü  diapazonu 

aşağıdakı kimidir: 

• Propan: 200-5000 ppm; 

• Butan: 300-5000 ppm; 

• Metan: 500-20000 ppm; 

• Hidrogen: 300-5000 ppm. 

MQ-2 sensorunu Arduino Mega lövhəsinə birləşdirərək, 

analog giriş vasitəsilə əlaqələmdirəcəyik. Arduino lövhəsindən 

sensor üçün enerji təchizatı da alırıq.  

Arduino  Mega  kartına  MQ-2  sensorundan  məlumat 

almanın  tərtib  edilmiş  sketç  Arduono  kontrollerinə  yüklənir, 

nəticələr  isə  ardıcıl(serial)  porta  çıxardılır.  Analoq  girişdən 

gələn  məlumatların  müəyyənləşdirilməsi  prosedurları  aşağıda 

verilmişdir: 

• get_data_ppmpropan () - propanın ppm miqdarı; 

• get_data_ppmmethan () – metanın ppm miqdarı; 

• get_data_ppmsmoke () – tüstünün miqdarı. 

 

Ədəbiyyat 

1.  Hernando 

Barragán 

(2016-01-01). "The 

Untold 

History 

of 

Arduino". arduinohistory.github.io. Retrieved 2016-03-06. 

2. 

"Arduino - Products". www.arduino.cc. Retrieved 20 February 2018.