Konferensiyasi

Калит сўзлар
: 
Vitis vinifera,
каҳрабо, салицил, нисбий намлик, пушти тойфи, 
фруктоза, шовул. 
 
Республикамизда қишлоқ хўжалигининг барча соҳаларини, шу жумладан 
мевачилик ва узумчиликни жадал ривожлантириш, тупроқ унумдорлигини кўтариш, 
мева ва узум ҳосилдорлигини ошириш, маҳсулот сифатини яхшилаш ҳамда уларни 
мавсумдан ташқари даврда сақлашни тўғри ташкил этиш ҳалқимизни мева ва узум 
маҳсулотларига бўлган талабини тўла қондиришига қаратилиши зарур. 
Республика бўйича сўнгги йилларда мева ишлаб чиқариш 2874 минг тонна, узум 
ишлаб чиқариш 1601 минг тонна ташкил этди. Агарда ушбу маҳсулотларни аҳоли 
жон бошига тақсимлайдиган бўлсак, ҳар бир киши бошига мева 78,8 кг, узум 45,3 кг 
ни ташкил қилади. Боғдорчиликка ва узумчиликка ихтисослашган фермер 
хўжаликларини мамлакатимизда мева ва узум маҳсулотларига бўлган эътиборини 
янада кучайтириб, уларнинг ҳосилдорлигини ошириш, маҳсулот сифатини кўтариш 
ҳамда мева ва узум маҳсулотини сақлаш ва уларни чет мамлакатларга экспорт қилиш 
орқали соҳада қўшимча қиймат яратиш имкониятлари туғилмоқда [1].
Узум энг қадимий маданий ўсимликлардан бири ҳисобланади. У Vitaceae 
оиласига киради. 10 авлод ва 1000 ортиқ турни ўз ичига олади. Vitis vinifera авлоди 
муҳим аҳамиятга эга. Узумнинг табиатда 1000 га яқин тури маълум [2]. 
Янги узум ва мева инсон организми учун зарур моддалар - қандлар, кислоталар, 
витаминлар, биологик актив ва минерал тузларга бой бўлади. Шу сабабли кўп 
миқдорда узум ва мева етиштириш билангина чекланиб қолмай, уларни истеъмолчига 
бутун йил давомида қимматли моддаларини сақлаб қолган ҳолда етказиб бериш 
масаласи ҳам муҳимдир. 
Узум инсон учун қимматбаҳо, парҳез ва озик-овкат маҳсулотидир. Яхши пишган 
узум таркибида 30% - 40 % ва ундан кўп канд моддалари (глюкоза ва фруктоза, 
қисман сахароза) бўлади. Олма, вино, лимон, каҳрабо, чумоли, шовул, салицил каби 
органик кислоталар, калий, кальций, натрий, фосфор, темир каби минерал тузлар, А, 
С, Р, В гуруҳ витаминлари, витамин РР кабиларни ўз ичига олади [3]. 
Узум етиштириш, асосан, 3 йўналишда олиб борилади: хўраки узум етиштириш; 
майиз қилиш; вино тайѐрлаш. Дунѐ бўйича ҳосилнинг 80% вино учун , 16% истеъмол 
учун, 4% майиз учун ишлатилади [4,5]. 

---