Konchilik ishi va metallurgiya

Marganesning oksidlanishi va qaytarilishi.

Oksidlovchi eritish davrida shlakdan uning tiklanishi va oksidlanishi kuzatilishi mumkin. Bu ikki jarayon quyidagi reaksiya bo’yicha oqib o’tadi.

[Fe] + (MnO)  [Mn] + (FeO) (4)

Bu jarayonda ta’sir etuvchi moddalar konsentratsiyalarining muvozanat konstantasi

KMn = (FeO)[Mn]/(MnO) (5)

KMn kattaligi haroratga va shlak tarkibiga bog’liq. Agarda shlak faqat FeO

va MnO lardan tashkil topgan bo’lsa unda KMn quyidagicha aniqlanadi.

Asosan po’lat eritish jarayonida hosil bo’lgan shlaklar FeO tarkibida FeO va MnO dan tashqari, unga katta ahamiyatga ega bo’lmagan qator oksidlar CaO va SiO2 dan iborat bo’ladi. Bu oksidlardan CaO KMn qiymatini oshiradi. SiO2 esa kamaytiradi.

Mn ning oksidlanishi natijasida shlak tarkibida FeO ning oshishiga MnO ning kamayishiga olib keladi. Bu shlakning asosligining kamayishiga va metal haroratining kamayishiga olib keladi.

Elektropech shixtalarida Mn ning miqdori odatda 0,4-0,6 %ni tashkil qiladi. Eritish davrida Mn ning ko’p qismi oksidlanadi va eritish jarayoni oxirida metal tarkibidagi uning miqdori 0,25 % tashkil qiladi. Oksidlantirish mobaynida Mn 0,15-0,20 % gacha oksidlanadi. Gohida po’lat tarkibidagi Mn miqdori 0,1 % gacha pasayadi. Bir necha hollarda Mn kam miqdorligi metal harorati pasayishiga olib keladi. Biroq ko’pchilik hollarda Mn unga oksidlanishi natijasida shlak tarkibida FeO ning miqdori ko’payib MnO ning miqdori kamayib ketishiga olib keladi.