Konchilik ishi va metallurgiya” fakul`teti “umumkasbiy va iqtisodiy fanlar” kafedrasi

Axborot tizimlarini boshqarish
Ijtimoiy-iqtisodiy ob’ektning axborot tizimi - bu boshqarish jarayonining barcha tadbirlarini amalga oshirish uchun zarur va etarli ma’lumotni taqdim etadigan vositalar, usullar va ijrochilarning birikmasi. Axborot tizimida, eng muhimi, ijrochilarning yuqori professional darajadagi toza, ijodiy faoliyati. Ushbu faoliyat jarayonida ma’lumot olish, saqlash, o‘zgartirish va undan foydalanishda ixtisoslashgan vositalar va usullarning imkoniyatlari amalga oshiriladi.
Axborot tizimining asosiy tarkibiy qismlari quyidagilardan iborat:
1) yuqori malakali ishchilar tarkibi, ular tarkibiga muhandislik, texnik va xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar, barcha bo‘g‘inlar va menejment darajalari rahbarlari va menejerlari kiradi;
2) axborot resurslari - boshqaruv faoliyatida foydalaniladigan ma’lumotlar. Kompyuter vositalarini (dasturiy ta’minot, algoritmik tillar, kompyuter dasturlari va boshqalar) ishlatish uchun foydalaniladigan ma’lumotlar alohida o‘rin egallaydi;
3) moddiy resurslar (axborot tashuvchilar, ma’lumotlarni to‘plash, saqlash, uzatish, qayta ishlashning texnik vositalari);
4) axborot aylanish kanallari.
Axborot tizimlari har doim inson-mashina tizimlari hisoblanadi, shuning uchun ularni an’anaviy ko‘rsatkichlar bilan tavsiflash mumkin, ular asosiy massivlarning hajmi, kanal sig‘imi, ma’lumotlarni saqlash hajmi, tezligi, ishonchliligi va boshqalar.
Axborotni qayta ishlashda kompyuter texnologiyalarining roli imkon qadar ko‘p sonli omillarni, ulanishlarni hisobga olgan holda va rasmiylashtirilgan xususiyatlarga ko‘ra muayyan taklifni berish uchun kamayadi. Zamonaviy axborot tizimlari kombinatsiyadir murakkab jarayonlarni boshqarish jarayonini amalga oshirishni ta’minlaydigan vositalar va usullar.
Ushbu echimlarning yakuniy tanlovi, shuningdek ushbu tizimlarning ustuvorligi har doim odamga tegishli. Axborot yig‘ish va qayta ishlashda kompyuter texnologiyalarining roli doimo o‘sib bormoqda. Har qanday inson-mashina tizimlari singari, axborot tizimi ham mashinaning, ham odamning xususiyatlarini sintez qiladi va odam ushbu tizimning eng ishonchli va eng ishonchsiz elementi sifatida harakat qilishi mumkin.