Konchilik ishi” kafedrasi “Foydali qazilma konlarni yer osti usulida qazib olish texnologiyasi” fanidan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
ISLOM KARIMOV NOMIDAGI
TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI
OLMALIQ FILIALI
“KONCHILIK ISHI” KAFEDRASI

“Foydali qazilma konlarni yer osti usulida qazib olish texnologiyasi” fanidan

KURS LOYIHA


Mavzu: Magazinlab qazib olish tizimi parametrlarini hisoblash.
Bajardi: Yuldashev Sh.

Qabul qildi: Toshtemirov U.T.
Ismatillayev N.A.
Olmaliq–2023

Mundarija Kirish 3 1 Blokni tozalab qazib olishda ruda va atrof tog’ jinslarining kon-geologik xarakteristikasi…………………………………………………………………………. 5 2 Blokda rudani qazib olishda burg'ilab portlatish ishlari parametrlarini asoslash…………………………………………………………………………………. 6 3 Rudalarni chiqarish va elitish parametrlarini asoslash……………………………… 13 4 Blokning qazishdan hosil bo’lgan bo’shlig’ini mustahkamlash parametrlarini asoslash………………………………………………………………………………….. 15 5 Blokni shamollatish uchun talab qilinadigan havo miqdorini hisoblash……………. 26 6 Blokni tozalab qazib olish jarayonlarini tashkil etish………………………………… 28 7 Blokda tozalab qazib olish ishlarida sanoat xavfsizligiga qo'yiladigan talablar…….. 31 8 Xulosa…………………………………………………………………………………… 33 9 Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati……………………………………………………. 34

ToshDTU Olmaliq filiali 60721500.____K.I

o`zg

Varoq

№ Xujjat

imzo

sana

Tayyorladi

LIt.

Varoq

Varoqlar

Rahbar

Kof.muduri

ToshDTU Olmaliq filiali 3b-19 YOKI guruhi

Kirish.
Kurs loyihani bajarish davomida balans zaxirani magazinlashtirib qazib olish tizimi bilan qazib olish va mustahkamlash jarayonlarining parametrlarini hisoblaymiz.
Blok ikkita tashish va shamollatish shtrek bilan tayyorlanadi va og’ish yo’nalishi bo'ylab tashish gorizontidan shamollatish gorizontiga yuqorilovchi lahim(vostayushshiy) o’tiladi va belgilanga siljish yonalishi bo’yicha rudani ajratib olinadi.
Blok shamollatish-yurish yuqorilovchi lahim (vostayushiy) bilan 27.3 m li uchta qisqa magazinga ajratiladi va har biri to’laligicha vensimon mustahkamlanadi.
Hisob-kitoblarni blok parametrlari, rudani tayyorlash va lyuklar orqali rudani tushirish yordamida olingan ma’lumot asosida amalga oshiriladi. (1-rasm).



1-rasm. Blokda rudani magazinlab qazib olish tizimi sxemasi


Kurs loyihani bajarish uchun menga berilgan 32-variant ma’lumotlari quyidagi 1-jadvalda keltirilgan.
1-jadval

T/r	Nomlanishi	Birligi	Qiymati
1.	Blok uzunligi	m	82 (27.3)
2.	Qazish kengligi	m	1.82
3.	Ruda hajmiy og’irligi		3.02
4.	Ko’pchish koefitsiyenti	-	1.5
5.	Yotish(og’ish) burchagi	grad	85
6.	Ruda tanasi qalinligi	m	1.62
7.	Ruda va atrof tog’ jinsi mustahkamlik koef.	-	14

Blokda rudani qazib olish uchun berilgan vazifalar asosida quyidagi parametrlarini asoslash zarur:

• 
  shpurlar yordamida rudani massivdan ajratish;
  
• 
  blokdan yuklash joyigacha ruda tushishini(chiqarishni) boshqarish;
  
• 
  ankerli mustahkamlash;
  
• 
  me'yoriy talablarga muvofiq shamollatish.
  

Ishning ishlab chiqarish tsiklini tashkil etish siklogrammasini tuzing
Boshqa berilgan ishlab chiqish tizimlari uchun bajarish tartibi yuqoridagiga o'xshaydi.
Misol uchun, agar rudani quduqda sindirish ishlatilsa, u holda quduqni sindirish hisobi ma'lum bir usul bo'yicha amalga oshiriladi.
Xuddi shu jarayon boshqa rudalarni qazib olish jarayonlariga ham tegishli: etkazib berish va mustahkamlash.

1. 
   Blokni tozalab qazib olishda ruda va atrof tog’ jinslarining kon-geologik xarakteristikasi
   

Ruda tanasining kon-geologik sharoitlari, blokda rudalar va atrof tog’ jinslarning xususiyatlari tarkibini, vazifa variantining ma'lumotlari asosida olinadi.

Atrof tog’ jinslar geologik ma'lumotlardan jinslarning mustahkamligi va ularning turg’unligiga bog’liq holda tanlanadi.
3 Na’muna: Kon-geologik xususiyatlari:
Atrof-tog’ jinslar yotgan tomonida qumtoshlar, osilgan tomonida esa ohaktoshlar bilan shakllangan. Ruda tik joylashgan (og’ish burchagi 85°) kvarts tomir boʻlib, oltinning oʻrtacha miqdori 8,0 g/t. rudaning o’rtacha qalinligi 1.5 m. Ruda va jinslarning mustahkamlik koeffitsienti M.M. Protodyakonov shkalasi bo'yicha f=14 ga teng. Ruda va atrof-tog’ jinslari ko’p yo’nalishli mayda yoriqlari mavjud. Ruda turg’un, atrof-tog’ jinslari o’rtacha turg’un. Ruda va atrof-tog’ jinslarining hajmiy og’irligi -3.02 , Ruda va atrof-tog’ jinslarining maydalanish koeffitsient-1.5

2. 
   Blokda rudani qazib olishda burg'ilab portlatish ishlari parametrlarini asoslash
   

Yuqoriga yo’nalgan shpurlarni burg'ulashda PT-48 tipidagi teleskopik perforatorlar yordamida amalga oshiriladi. Bunda diametri 40 mm bo’lgan burg’i kallagi (koronka)dan foydalanamiz.
Perforator turlari

2.1-rasm. Pnevmatik teleskopik perforator PT48A	2 .2-rasm. Pnevmatik perfarator PP-63 Texnik xususiyatlari
PT-48 pnevmatik perforatori Texnik xususiyatlari Ta'sir energiyasi (J)86.3 Ta'sir qilish chastotasi (1/s)43.3 Ish bosimi (bar) 5 Havo iste'moli (l/min) 2500 Og'irligi (kg) 48	Pnevmatik perfarator PP-63 Texnik xususiyatlari Ta'sir energiyasi (J)63 Ta'sir qilish chastotasi (1/s)30 Ish bosimi (bar) 5 Havo iste'moli (l/min) 3330 Og'irligi (kg) 29
2.3-rasm. Pnevmatik perfarator PP-36	2 .4- rasm. Pnevmatik perfarator PP-54Texnik xususiyatlari
Pnevmatik perfarator PP-36 Texnik xususiyatlari Ta'sir energiyasi (J)36 Ta'sir qilish chastotasi (1/s)38 Ish bosimi (bar) 5 Havo iste'moli (l/min) 2500 Og'irligi (kg) 24	Pnevmatik perfarator PP-54 Texnik xususiyatlari Ta'sir energiyasi (J)54 Ta'sir qilish chastotasi (1/s)38 Ish bosimi (bar) 5 Havo iste'moli (l/min) 3600 Og'irligi (kg) 31.5