Konchilik” fakulteti “konchilik ishi” kafedrasi “geodeziya”

PP-2K planimetri. Prof. A. V. Maslov taklifiga ko‘ra, ikki karetkali qilib chiqariladigan planimetr shifri PP-2K (qutbli planimetr-kompensatsion 2) deb nomlanadi. Bunda asosiy hisoblash mexanizmidan tashqari, aylantirish richagining orqa tomonida ikkinchi karetka o‘rnatilgan. Aylantirish richagining uchidagi sixcha o‘rniga shishadan ishlangan doiraviy oyna 5 qo‘yilgan, uning markazidagi belgi f (nuqta) shakl chegarasi bo‘ylab aylantiriladi. Belgining plandagi nuqta ustida to‘g‘ri turishi yondan qarab emas, balki ustidan qarab nuqtaga to‘g‘rilash kerak bunda chiziqdan yurgazish aniqligi oshadi.
Bu planimetr MIIZ (Moskva yer tuzish injenerlari instituti) planimetri deb ham ataladi. Karetkacha ikkita bo‘lganidan yuz hisoblashda qutb ikki tomonga qo‘yilmay, yolg‘iz bir tomonga qo‘yib aylantiriladi, lekin ikkala karetkachadan sanoq olinadi. Bunda asbob xatolari yo‘qoladi. CHapdagisi asosiy, o‘ngdagisi esa qo‘shimcha deyiladi; bo‘lar bir-birini tekshirishga imkon beradi. Bu planimetrning nazariyasi va undan foydalanish yuqorida ko‘rib o‘tilgan planimetrdagi kabidir. Agar ikkala g‘ildirakning diametrlari bir xil bo‘lganda richagning uzunligi R bir xil bo‘lgani uchun bir bo‘lakning qiymati R ham bir xil bo‘lishi kerak.
5-MA’RUZA. TEODOLIT VA UNING QISMLARI, TURLARI. TEODOLIT YORDAMIDA GORIZONTAL VA VERTIKAL BURCHAKLARNI O‘LCHASH.


Reja:

1. 
   Gorizontal burchak o‘lchash mohiyati.
   
2. 
   Teodolit va uning qismlari.
   
3. 
   Ko‘rish vositalari.
   
4. 
   Ko‘rish trubasini ko‘zga va narsaga to‘g‘rilash.
   
5. 
   Teodolit turlari.
   
6. 
   Burchak o‘lchash usullari.
   
7. 
   Vertikal doira, vertikal burchaklarni o‘lchash.
   

Tayanch iboralar: gorizontal qo‘yilish, kollimatsion tekisliklar, teodolit, oddiy teodolit, takroriy teodolit, metall limbli, optik, taglik, o‘rnatish vinti, shtativ, limb, alidada, verner, verner aniqligi, mikroskoplar, shtrixli mikroskop, shkalali mikroskop, adialaklar, doiraviy, silindrik adialaklar, ampula, adialak o‘qi, adialak g‘ilofi, kontaktli adilaklar, lupa, mikroskop, nur, oddiy, murakkab lupa, ko‘rish trubasi, astronomik truba, er trubasi, iplar to‘ri, tashqi va ichki fokuslanadigan truba, teskari tasvir, mavhum, kattalashgan tasvir, to‘g‘ri tasvirli, Galiley trubasi, ko‘rish trubasining kattalashtirishi, ko‘rish maydoni, fokuslash, dinametr, iplar to‘ri, to‘r markazi, trubani ko‘zga to‘g‘rilash, dioptriya halqa, trubani narsaga to‘g‘rilash, trubani fokuslash, iplar to‘rining parallaksi, kremaler vint, teodolit turlari, shovun holat, ishchi holatga keltirish, asbobni nivelirlash, priyom usuli, doiraviy priyom, takrorlash usuli, nollarni to‘g‘rilash, gorizontal qo‘yilish, kollimatsion tekisliklar, teodolit, oddiy teodolit, takroriy teodolit, metall limbli, optik, taglik, o‘rnatish vinti, shtativ, limb, alidada, verner, verner aniqligi, mikroskoplar, shtrixli mikroskop, shkalali mikroskop, adialaklar, doiraviy, silindrik adialaklar, ampula, adialak o‘qi, adialak g‘ilofi, kontaktli adilaklar, lupa, mikroskop, nur, oddiy, murakkab lupa, ko‘rish trubasi, astronomik truba, er trubasi, iplar to‘ri, tashqi va ichki fokuslanadigan truba, teskari tasvir, mavhum, kattalashgan tasvir, to‘g‘ri tasvirli, Galiley trubasi, ko‘rish trubasining kattalashtirishi, ko‘rish maydoni, fokuslash, dinametr, iplar to‘ri, to‘r markazi, trubani ko‘zga to‘g‘rilash, dioptriya halqa, trubani narsaga to‘g‘rilash, trubani fokuslash, iplar to‘rining parallaksi, kremaler vint, teodolit turlari, shovun holat, ishchi holatga keltirish, asbobni nivelirlash, priyom usuli, doiraviy priyom, takrorlash usuli, nollarni to‘g‘rilash.