Konchilik ele k tr mexanikasi

AMALIY ISH №15
Mavzu: Asinxron elеktr dvigаtеllаrning ishgа tushirish qаrshiliklаrini tаnlаsh.

Ishning maqsadi: Elektr yuritmalarni ishga tushirish qarshiliklarini qiymatlarini analitik va grafik usullari bilan hisoblashni va tanlashni o’rganish.
Ishga tushirish reostatlarini analitik usulda aniqlash.
Bu usul Asinxron faza rotorli yuritgichlar uchun:
- nominal quvvat kVt
- nominal kuchlanish V
- nominal tok A
- nominal aylanish tezligi
- sinxron tezlik
- qutblar soni
- rotor kuchlanishi V
- rotor toki A
- zo’riqish koeffitsienti

CHegaraviy momentlar:

maksimal ,
minimal
Kritik moment bo’ladi
Nominal moment bo’ladi
Nominal sirpanish topiladi:

Sinxron tezlik bo’ladi.
Tabiiy tavsifdagi kritik sirpanish topiladi:

Momentlar nisbatlari topiladi:
va

Momentlar nisbatlari koeffitsientlari topiladi:

v a

Proportsionallik koeffitsienti S topiladi:

Tabiiy tavsifdagi M₁ va M₂ ga muvofiq bo’lgan sirpanishlar topiladi:
va
Ishga tushirish reostati pog’onalari soni
bo’ladi.
Rotor chulg’ami fazasi qarshiligi topiladi:
Om.
Ishga tushirish reostati pog’onalarining qarshiliklari quyidagicha aniqlanadi:
Om
Om
---------------
Om
Om
Om
Ishga tushirish reostatlarini grafik usulda aniqlash.
Ishga tushirish diagrammasi quyidagi tartibda quriladi.
Tabiiy mexanik tavsifdagi S ordinata o’qining O nuqtasidan abtsissa o’qiga parallel gorizontal chiziq o’tkaziladi. M abtsissa o’qida chegaraviy maksimal M₁ va minimal M₂ momentlar beligilanadi, ularning qiymatlari dan topiladi.
Belgilangan miqdorlardan o’tkazilgan gorizontal chiziq bilan kesishguncha M₁ va M₂ vertikal chiziqlar o’tkaziladi. Abtsissa o’qidan belgilangan M₁ dan ordinata o’qidagi O gacha og’ma to’g’ri chiziq o’tkaziladi. Bu chiziqning M₂ vertikal chizig’i bilan kesishgan nutqtasidan M₁ vertikal chizig’i bilan kesishguncha gorizontal chiziq o’tkaziladi. Bu kesishgan nuqtadan 0 gacha yana og’ma to’g’ri chiziq o’tkaziladi. Yana bu chiziqning M₂ vertikal chizig’i bilan kesishgan nuqtasidan M₁ vertikal chizig’i bilan kesishguncha gorizontal chiziq o’tkaziladi. SHu tariqa og’ma va gorizontal chiziqlar o’tkazish davom ettiriladi. Oxirgi o’tkazilgan gorizontal to’g’ri chiziq, tabiiy tavsif va M₁ vertikal chiziqlarning kesishgan nuqtasidan o’tishi lozim. Aks holda M₁ va M₂ momentlar uchun yuqorida keltirilgan chegarada boshqa qiymatlar qabul qilinib, diagramma takroran quriladi.
M
₁ vertikal chizig’idan O gacha o’tkazilgan og’ma chiziqlar yuritgichning sun’iy mexanik tavsiflaridir. M₂ vertikal chizig’ining sun’iy, tabiiy mexanik tavsiflar va O nuqtadan o’tkazilgan gorizontal chiziq bilan kesishgan nuqtalari 12-rasmda ko’rsatilganidek harflar bilan belgilab qo’yiladi va ishga tushirish pog’onalari soni m aniqlanadi.
12-rasm. Asinxron faza rotorli yuritgichning ishga tushirish diagrammasi
Ishga tushirish reostati pog’onalari qarshiliklari quyidagi tartibda aniqlanadi.
Elektr yuritgich rotori chulg’ami fazasi qarshiligi topiladi
Ishga tushirish diagrammasidagi tezlik pasayishi (o dan o’tkazilgan gorizontal chiziqdan tabiiy tavsifgacha bo’lgan, M₂ vertikal chizig’idagi masofa) o’lchanadi, ya’ni Rotor chulg’ami qarshiligi ga asosan qarshilik masshtabi aniqlanadi.
Keyin, pog’onalar soniga muvofiq reostat qarshiliklari r₁, r₂, … va hokazolar quyidagi ifoda orqali topiladi: bulardan
To’liq reostat qarshiligi

Misol. Faza rotorli asinxron dvigatelning ishga tushirish qarshiliklarini hisoblash.
Buni amalga oshirish uchun 4 – amaliy mashg’ulotda keltirilgan AK – 71 – 8 rusumli dvigatelning pasport ko’rsatkichlari va qurilgan tabiiy mexanik tavsifidan foydalaniladi. S ordinata o’qining O nuqtasidan abtsissa o’qiga parallel chiziq o’tkaziladi.
CHegaraviy momentlar aniqlanadi:


bu yerda
deb olinadi.
Ishga tushirish diagrammasi quydagi tartibda quriladi: Abtsissa o’qida va chegaraviy momentlar belgilanib olinadi va ulardan, o’tkazilgan gorizontal chiziq bilan kesishguncha vertikal M₁ va M₂ chiziqlar o’tkaziladi. So’ng 215 Nm dan ordinata o’qidagi 0 gacha og’ma chiziq o’tkaziladi. Bu og’ma chiziqning M₂ vertikal bilan kesishgan nuqtasidagi M₁ vertikalgacha gorizontal chiziq o’tkaziladi. Bu gorizontal chiziqning M₁ vertikal bilan kesishgan nuqtasidan yana ordinata o’qidagi 0 gacha og’ma to’g’ri chiziq o’tkaziladi. Bu og’ma chiziqning M₂ vertikal bilan kesishgan nuqtasidan M₁ vertikalgacha gorizontal chiziq o’tkaziladi. Bu gorizontal chiziqning M₁ vertikal bilan kesishgan nuqtasidan yana ordinata o’qidagi 0 gacha og’ma to’g’ri chiziq o’tkaziladi. SHu tariqa chiziqlar o’tkaziladi. Oxirgi gorizontal chiziq , tabiiy mexanik tavsif bilan M₁ vertikal kesishgan pog’onalar soni 5 ta bo’ladi. M₂ vertikal kesishgan nuqtalarni tegishli V, d, f, h, k, l, m xarflar bilan belgilanadi (15-rasm). Bd masofa o’lchanadi, Bd = 9 mm.
Rotor cho’lg’ami qarshiligi hisoblanadi:

Qarshilik masshtabi aniqlanadi

Pog’onalardagi qarshiliklar aniqlanadi



Reostatning umumiy qarshiligi


13-rasm.AK – 71 – 8 rusumli asinxron yuritgichining kurilgan ishga tushirish diagrammasi.