|
NAVOIY KON-METALLURGIYA KOMBINATI
NAVOIY DAVLAT KONCHILIK INSTITUTI
KONCHILIK FAKULTETI
“KONCHILIK ELEKTR MEXANIKASI ”
kafedrasi
“ELEKTR MASHINALAR VA ELEKTR YURITMA ASOSLARI ”
o’quv fanidan
amaliy mashg’ulotlarini bajarish bo’yicha
Uslubiy ko’rsatma
Navoiy - 2021 y
Tuzuvchilar: Konchilik elektr mexanikasi kafedrasi katta o’qituvchisi:
A.A.Xamzaev
Konchilik elektr mexanikasi kafedrasi assistenti:
L.N. Xudoyberdiyev
“Elektr mashinalar va elektr yuritma asoslari” fanidan amaliy mashg’ulotlarni bajarish bo’yicha uslubiy ko’rsatma “5312200- “Konchilik elektr mexanikasi” hamda 5320300- “Texnologik mashinalar va jihozlar (konchilik)” bakalavriat ta’lim yo’nalishi uchun. A.A.Xamzaev, L.N. Xudoyberdiyev
Navoiy: NDKI, 2021y.
Uslubiy ko’rsatma talabalarga amaliy mashg’ulotlar bo’yicha topshiriqlarni bajarish tartibi, bajarish uslublari to’g’risida tushuncha beradi.
Uslubiy ko’rsatma “Elektr mashinalar va elektr yuritma asoslari” fanining na’munaviy va ishchi dasturlariga muvofiq ishlab chiqilgan.
Uslubiy ko’rsatma «Konchilik elektr mexanikasi» kafedrasining yig’ilishida muxokama qilingan va foydalanishga ruxsat etilgan.
Navoiy davlat konchilik instituti o’quv – uslubiy Kengashining «___»_________ 2021 yil ruxsati bilan chop etilgan.
Taqrizchilar:
Navoiy kon-metallurgiya kombinati, Bosh mexanik bo‘limi yetakchi mutaxassisi: A.N.Boboqulov
Navoiy davlat konchilik instituti “Konchilik elektr mexanikasi”
kafedrasi dotsenti: B.R. Toshov
Mundarija
Kirish......................................................................................................................
|
4
|
Bir fazali transformatorni tuzilishi va ishlashini o’rganish.
|
5
|
Uch fazali transformatorni tuzilishi va ishlashini o’rganish.
|
7
|
Uch fazali avtotransformatorni tuzilishi va ishlashini o’rganish.
|
9
|
Transformatorlarning parallel ishlash shartlari bilan tanishish.
|
12
|
Transformatorlarning ulanish guruhlarini aniqlash.
|
14
|
Mustaqil va parallel kuzgatishli uzgarmas tok mashinalarining tuzilishi bilan tanishish.
|
17
|
Ketma-ket quzg’atishli o’zgarmas tok mashinalarining tuzilishi va ishlashi bilan tanishish.
|
22
|
Asinxron elektr mashinalarning tuzilishi hamda ishlashi bilan tanishish.
|
25
|
Sinxron elektr mashinalarning tuzilishi hamda ishlashi bilan tanishish.
|
28
|
Kuchlаrni vа mоmеntlаrni bir tеzlikkа kеltirish.
|
30
|
Elеktr yuritmаlаrni ishgа tushirish va tо’хtаtish vаqtini аniqlаsh.
|
34
|
O’zgarmas tok elektr dvigatellarining tabiy mexanik tavsiflarini qurish.
|
36
|
Аsinхrоn elektrodvigаtеllаrning tаbiiy mехаnik tаvsiflаrini qurish.
|
42
|
О’zgаrmаs tоk elеktr dvigаtеllаrning ishgа tushirish qаrshiliklаrini tаnlаsh.
|
46
|
Asinxron elеktr dvigаtеllаrning ishgа tushirish qаrshiliklаrini tаnlаsh.
|
56
|
Uzоq muddаtli rеjimdа ishlаydigаn elеktr dvigаtеllаrning quvvаtini hisоblаsh vа tаnlаsh.
|
62
|
Qisqa muddаtli rеjimdа ishlаydigаn elеktr dvigаtеllаrning quvvаtini hisоblаsh vа tаnlаsh.
|
66
|
Elektr yuritmalarni yig`ish sxemalarini tuzish.
|
70
|
Elektr yuritmalarni tezligi va vaqt bo`yicha avtomat boshqarish sxemasi bilan tanishish.
|
74
|
Elektr yuritmalarni tok bo`yicha avtomat boshqarish sxemasi bilan tanishish.
|
78
|
Adabiyotlar ro’yxati.................................................................................................
|
81
|
KIRISH
Konchilik korxonalaridan barcha mexanizmlar elektr yuritmalar vositasida ishlatiladi.
Elektr yuritma deb elektr energiyani mexanik energiyaga o’zgartirish va mashina-mexanizmlarning ishchi organlarini xaraktlantirish uchun xizmat qiladigan elektr qurilmaga aytiladi.
Mashina va mexanizmlar, ishlab chiqarish liniyalarini texnologik ko’rsatkichlari asosan ularda qo’llaniladigan elektr yuritmalarning texnik xarakteristikalari bilan belgilanadi. Ma’lumki, elektr yuritma har qanday sanoat qurilmasining asosiy elementidir. SHuning uchun turli mashinalar yaratish ulardagi elektr jihozlari, shu jumladan elektr yuritmalarni hisoblash va loyixalashtirish bilan bevosita bog’liq bo’ladi.
Elektr yuritma boshqa turdagi yuritmalardan – yuqori boshqaruvchanli xususiyati, alohida mashina va mexanizmlarga bir yoki bir necha yuritgichlarni o’rnatish mumkinligi, ish mashinalarning kinematikasini soddalashtirish, yuqori FIK, ixchamliligi, katta ishga tushirish momenti, konstruktsiyasining soddaliligi, ishchanliligi, tezligini keng rostlash qobiliyati, hamda boshqarishni masofadan yoki avtomatik ravshda bajarishi mumkinligi bilan ajralib turadi.
Har bir bo’lajak elektr mexanikasi sohasidagi muxandis ishlab chiqarishning texnologik jarayonlarini va qurilmalarni yaxshi bilishlari, ulardagi elektr yuritmalarni xarakteristikalarini qurish, quvvatini hisoblash va tanlash, asosiy parametrlarini aniqlash, tezligini rostlash va ularni avtomat ravishda boshqarish kabi masalalarni yaxshi bilishlari kerak.
Tajriba ishlarni bajarish jarayonida talabalar elektr yuritmalarning dvigatel va generator rejimlaridagi elektromexanik xususiyatlarini, boshqarish usullarini taxlil va tadqiqot qilish bo’yicha amaliy ko’nikma va malaka xosil qiladilar.
Uslubiy ko’rsatmada elektr yuritma asoslari bo’yicha, mustaqil qo’zg’atishli o’zgarmas tok, faza rotorli asinxron dvigatellarning dvigatel va gerator xolatlarida ishlagandagi elektromexanik xususiyatlarini o’rganish, qisqa tutashgan rotorli asinxron dvigatellarni boshqarish sxemalarini o’rganish, generator –dvigatel tizimli elektr yuritmalarni elektromexanik va tezligini rostlash xususiyatlarini o’rganishga bag’ishlangan tajriba ishlari keltirilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
