Kompyuterning ichki va tashqi portlari haqida ma’lumot bering Kompyuterning ichki va tashqi portlari

paskage) — bu aniq bir predmet sohasi bo‘yicha ma’lum bir masalalar sinfini yechishga mo‘ljallangan dasturlar majmuasidir. (2-rasm)

Sistemaviy dasturiy ta’minot (SDТ) quyidagilarni bajarishga qaratilgan:

—kompyuterning va kompyuterlar tarmog‘ining ishonchli va samarali ishlashini ta’minlash;
—kompyuter va kompyuterlar tarmog‘i apparat qismining ishini tashkil qilish va profilaktika ishlarini bajarish.

Sistemaviy dasturiy ta’minot ikkita tarkibiy qismdan iborat.

Asosiy (bazaviy) dasturiy ta’minot va yordamchi (xizmat ko‘rsatuvchi) dasturiy ta’minotdan iborat.
Asosiy dasturiy ta’minot kompyuter bilan birgalikda yetkazib berilsa, xizmat ko‘rsatuvchi dasturiy ta’minot aloxida, qo‘shimcha tarzda olinishi mumkin.
Asosiy dasturiy ta’minot (baze software) — bu, kompyuter ishini ta’minlovchi dasturlarining minimal to‘plamidan iborat. Ularga quyidagilar kiradi:

• operatsion tizim (OТ);

• 
  tarmoq operatsion tizimi.
  

Yordamchi (xizmat kursatuvchi) dasturiy ta’minotga asosiy dasturiy ta’minot imkoniyatlarini kengaytiruvchi va foydalanuvchining ish muxitini (interfeysni) qulayroq tashkil etuvchi dasturlar kiradi. Bular tashxis qiluvchi, kompyuterning
ishchanligini oshiruvchi, antivirus, tarmoq ishini ta’minlovchi va boshqa dasturlardir. Shunday qilib, sistemaviy dasturiy ta’minotni sxematik ravishda quyidagicha tasvirlash mumkin.

Operatsion tizim (OТ).

Kompyuterning yoqilishi bilan ishga tushuvchi hamda OТ foydalanuvchi va amaliy dasturlar uchun kompyuter qurilmalari bilan qulay muloqotni (interfeysni) ta’minlaydi. (3-rasm).
Kompyuter resurslarini va ma’lumotlarni muvofiqlashtiradigan va boshqaradigan dasturiy ta’minotning asosiy qismi yoki, dasturlarning bajarilishini boshqaradigan va tizimning resurslarini taqsimlash, rejalashtirish, kirish-chiqishni va ma’lumotlarni boshqararish kabi vazifalarni ta’minlaydigan dasturiy vosita. Garchand operatsion tizimlar ko‘proq dasturiy bo‘lsalar ham, biroq, qisman apparat vositalari qo‘llanishi ham mumkin.