Kompyuterning asosiy xotirasi
Xotira qurilmasi - elektron hisoblash mashinasi (EHM), raqamli hisoblash mashinasi (RHM) va kompyuterlarning axborotlarni qayd kilish, saqlash va operator izlaganda "qaytarib berish" uchun moʻljallangan qismi. Asosan integral mikrosxemalardan iborat. Xotira qurilmasida axborotlarni qayd qilishda axborotlarni eltuvchi material (perfokarta, perfolentami mexanik tarzda surish, magnit materiallar (magnit disk, magnit lenta va boshqalar)ning magnit xossasini oʻzgartirish, dielektriklarda elektrostatik zaryadlarni toʻplash, tovush va ultratovush tebranishlaridan foydalanish, oʻta oʻtkazuvchanlik hodisasini qoʻllash va boshqa amallar bajariladi.
Xotira qurilmasi, asosan, oʻta operativ, operativ va tashqi qurilmalardan iborat boʻladi. Axborotlarni izlash usuliga koʻra, adresli (har bir xotira uyasiga zarur raqam qoʻyiladi va axborot aniq bir adres boʻyicha izlanadi) hamda assotsiativ (axborotlar alomatlar yigindisi boʻyicha izlanadi) Xotira qurilmasi farqlanadi. Xotira qurilmasining axborotlar oʻchmaydigan (diod matritsalar, perfolentalar va boshqalardagi axborotlar) va oʻchadigan (magnit eltuvchilar, ferromagnit oʻzaklar va boshqalardagi axborotlar) turlari bor. Xotira qurilmasining asosiy ish koʻrsatkichi birligi bit yoki bayt (8 bit)da oʻlchanadigan sigʻim, yaʼni bir vaqtda Xotira qurilmasida joylashishi mumkin boʻlgan belgilar soni.
K ompyuterning "miyasi" — mikroprotsessor maʼlumot yoki dasturlarni aynan xotiradan oladi va natijalarni unga qayd kiladi. Kompyuter diskdan maʼlumotlarni "oʻqib", maxsus qismida saqlaydi va ish jarayonida undan bevosita foydalanib turadi. Ana shu maxsus kiyem operativ xotira deb ataladi. Kompyuterning imkoniyatlari operativ xotira sigʻimiga bogʻliq. Kompyuterda operativ xotira 1 Mbayt yoki undan kichik boʻlsa, u faqat MS DOS OT muhitida, agar 4 Mbayt boʻlsa, MS DOS OT, Windows 3.1 muhitida, 32 Mbayt va undan katta boʻlsa, lokal tarmoqdar (internet, elektron pochta — Email) da ishlashi mumkin. Koʻpchilik kompyuterlarda operativ xotira orasiga qoʻshimcha KEShxotira oʻrnatiladi. Koʻp ishlatiladigan maʼlumotlar ana shu xotiraga kayd kilinadi. IBM PC kompyuterida yana xotiraning BIOS (doimiy xotira) va CMOS (yarim doimiy xotira) turlari mavjud. Ularda kompyuter qurilmalarini tekshirish dasturlari, operatsion tizimni yuklash va kompyuter qurilmalariga xizmat koʻrsatish vazifalarini bajarish dasturlari saqlanadi. Elektron texnikasining rivojlanishi, bionika yutuqyaaridan samarali foydalanish tufayli sigʻimi inson miyasi sigʻimiga yaqinlashib qoladigan Xotira qurilmasi yaratishga muvaffaq boʻlindi.
Doimiy xotira -ma'lumotlar tuzilmalarini samarali saqlash uchun ularni yaratish yoki oxirgi marta o'zgartirgan jarayon tugaganidan keyin ham xotira yo'riqnomalari yoki xotira API-laridan foydalanishda davom etishi mumkin bo'lgan har qanday usul yoki apparatdir.
Ko'pincha uchuvchi bo'lmagan tasodifiy xotira bilan aralashtiriladi(NVRAM), doimiy xotira o'rniga kontseptsiyasi bilan chambarchas bog'liqdir qat'iyat uni yaratgan jarayonning noto'g'ri zonasidan tashqarida mavjud bo'lgan dastur holatiga urg'u berishda. (Jarayon - bu bajarilayotgan dastur. Jarayonning noto'g'ri zonasi - bu dastur holatini bajaradigan kompyuterda ishlatilgan ishonchsiz komponent tufayli, masalan, xato yuzaga kelgandan keyin bajarishni davom ettirish natijasida buzilishi mumkin bo'lgan dastur holatining pastki qismidir.
Samarali, xotiraga o'xshash kirish doimiy xotiraning xarakteristikasi hisoblanadi. Uni mikroprotsessorli xotira ko'rsatmalari, masalan, yuklash va saqlash kabi ma'lumotlar bilan ta'minlash mumkin. U amalga oshiradigan API-lar yordamida ham ta'minlanishi mumkin masofaviy to'g'ridan-to'g'ri xotiraga kirish RDMA o'qish va RDMA yozish kabi (RDMA) harakatlar. Bayt-donga imkon beradigan boshqa kam kechikish usullari[tushuntirish kerak ma'lumotlarga kirish ham talablarga javob beradi.
Doimiy xotira imkoniyatlari saqlanadigan bitlarning o'zgaruvchanligi chegarasidan tashqariga chiqadi. Masalan, sahifalar jadvalidagi yozuvlar yoki virtual manzillarni jismoniy manzillarga tarjima qiladigan boshqa tuzilmalar kabi asosiy metadata yo'qolishi, doimiy bitlarni doimiy ravishda ko'rsatishi mumkin. Shu nuqtai nazardan, doimiy xotira, masalan, kompyuterni saqlashning mavhumroq shakllariga o'xshaydi fayl tizimlari. Darhaqiqat, deyarli barcha mavjud doimiy xotira texnologiyalari hech bo'lmaganda nomlarni yoki identifikatorlarni saqlanadigan kengaytmalar bilan bog'lash uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan asosiy fayl tizimini amalga oshiradi va hech bo'lmaganda bunday kengaytmalarni nomlash va ajratish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan fayl tizimining usullarini taqdim etadi. Xotira qurilmasi - elektron hisoblash mashinasi (EHM), raqamli hisoblash mashinasi (RHM) va kompyuterlarning axborotlarni qayd kilish, saqlash va operator izlaganda "qaytarib berish" uchun moʻljallangan qismi.
Xulosa: kompyuterlar xotiraning to'rt ierarxik darajasiga ega:
mikroprotsessor xotirasi;
asosiy xotira;
keshni ro'yxatdan o'tkazish;
tashqi xotira.
Yuqorida muhokama qilingan mikroprotsessor xotirasi. Asosiy xotira boshqa kompyuter qurilmalari bilan axborotni saqlash va tez almashish uchun mo'ljallangan. Xotira funktsiyalari:
boshqa qurilmalardan ma'lumot olish;
ma'lumotni eslab qolish;
so'rov bo'yicha ma'lumotni mashinaning boshqa qurilmalariga berish.
Asosiy xotira ikki turdagi saqlash qurilmalarini o'z ichiga oladi:
ROM - faqat o'qiladigan xotira;
RAM - bu tasodifiy kirish xotirasi.
ROM doimiy dastur va ma'lumotnoma ma'lumotlarini saqlash uchun mo'ljallangan. ROMdagi ma'lumotlar ishlab chiqarish jarayonida kiritiladi. ROMda saqlangan ma'lumotlar faqat o'qilishi mumkin, o'zgartirilmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |