"kompyuter tashkil etilishi"

Doimiy xotira qurilmasi DXQ.
HDD (Hard Disk Drive yoki ПЗУ)
boshqacharoq qilib aytganda doimiy xotira 
ya'ni bizning ma'lumotlarimiz tizim ma'lumotlari va tizimning o'zi ham saqlanadigan 
joy hisoblanadi. Bu xotira kompyuterimiz o'chiq bo'lganda ham ma'lumotlarimizni 
salaydi va qachonki undan foydalanadigan bo'lsak elektr toki manbaiga ulanishi 
kerak. Doimiy xotira elektron shaklda ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi. oddiy 
foydalanuvchi tahrirda ko'proq tushunarli boshqa bor. Doimiy xotira elektron 
qurilmalarda ishlatiladi dasturlarini saqlash uchun ishlatiladi. Ko'pincha hech 
kuchlanish doimiy qo'llaniladi muhitda ma'lumotlar cheklangan miqdorda saqlash 
ta'minlash mumkin zarur apparat, qaysi ichida to'rtburchak shaklida, ishlab 
chiqarilgan. Boshqa so'zlar bilan aytganda, ROM, mustaqil xotira qaysi saqlanadi 
energiya va zarur ma'lumotlar bor. Bir kishi bu so'zlarni o'qib bo'lsa, biz uni 
allaqachon qurilmani zavq AS Rim foydalanmoqda, deb xulosa qilish mumkin. 
Doimiy xotira BIOS (Basic Inrut – Outrut System – kiritish va chiqarishning baza 
tizimi ) nomli zavodda yozilgan boshqaruv dasturlari to`plamini saqlovchi 
mikrosxemadir. Doimiy xotirada saqlanayotgan axborotni tezkor xotiradigilardan 
farqi shuki, kompyuter tok manbaidan o`chirilganda ham axborot saqlanib qoladi.
BIOS dasturini o`rganishga kirishishdan avval, kompyuterning tizimli blokda 
o`zaro bog`liq uskunalari bilan tanishib chiqish tavsiya etiladi. Qattiq 
diskni(
vinchester, HDD
), kompyuterning asosiy xotirasi deyish mumkin. Bu 
qurilma kompyuterga bevosita 
ATA
yoki 
SATA
porti orqali ulanadi. Hajmi ham xar 
hil bo'ladi(
250 Gb, 500 Gb, 1 Tb, 2Tb
,..). Hajmi qanchalik katta bo'lsa, narxi ham 
shunchalik qimmat hisoblanadi. Undan tashqari ma'lumotlarni o'qish va yozish 
tezligi ham narxiga ta'sir qiladi. Bu xotira turiga yana tashqi qattiq disklar ham 
kiradi. Ular USB port orqali ulanadi va kompyuterdan elektr manbai oladi. Bu turi 
katta hajmdagi ma'lumotlarni olib yurish uchun ishlatiladi.
Egiluvchan disklar hozirgi kunda kamayib ketgan. 
1.44
Mb hajmga ega bo'lib, 
ma'lumotlarni bir necha martta o'qib, yozish uchun ishlatiladi. Unchalik ishonchli 

---

9 
emas, magnit plyonkalar ham yupqa bo'lib, juda tez ishdan chiqish ehtimoli katta. 
Tashqi ta'sirlarga umuman bardoshli emas.
Keyingi magniitli saqlash qurilmasi bu – magnit lentalardir. Bular asosan server 
kompyuterlar bilan ishlaganda kerak bo'ladi. Katta hajmdagi ma'lumotlarni 
arxivlash yoki nusxasini olish jarayonida ishlatiladi. O'qish va yozish tezligi 
unchalik katta emas, lekin uzoq vaqt davomida saqlash uchun mo'ljallangan.
2: Doimiy xotira qurilmasi RAM. 
3: Tezkor xotira qurilmasi 

---

10 
Katta hajmdagi ma‟lumotlarga bo’lgan ehtiyoj kompyuterdan bu 
ma‟lumotlarni tezkorlik bilan o’qishni talab qiladi. Buning uchun esa RAM
(Random Access Memory), ya‟ni bosh tezkor xotira qurilmasining imkoniyati ham 
keng bo’lishi kerak.
Kompyuterga biror dastur yuklanganida, internet sahifasi ochilganida dastlab 
tezkor xotiraga yozilib, u yerdan ishga tushadi. Misol uchun, siz biror internet 
sahifasini 1 marta ochsangiz va uni yopib, kompyuterni o’chirmasdan ikkinchi 
marotaba yana ochsangiz, kompyuterda bir xil sahifa ikkinchi martada tezroq 
ochiladi. Boisi Tezkor xotira qurilmasida saqlanadigan ma‟lumotlar kompyuter 
elektr manbaidan uzilganda yoki bu xotira ma‟lumotga to’lganida o’chib ketadi.