Kompyuter tarmoqlarining turlari. Ularning klassifikatsiyasi

OSI va TCP/IP

• Tarmoqni ishlashi uchun esa bizga OSI modeli va TCP/IP protokollar steki zarur hisoblanadi. OSI (Open System Interconnection) modeli 7ta pog'onadan iborat va har bir pog'ona paket (ma'lumot uzatishning bir turi hisoblanadi) hosil qilishda o'z belgisini qo'yib boradi. Ya'ni bunda agar ma'lumot biror qurilmadan chiqib ketishdan oldin 7-pog'onadan boshlab pastki pog'onaga tushib borib paket ko'rinishiga keladi va uzatiladi. Ikkinchi kompyuter uni qabul qilib olgandan so'ng esa 1-pog'onadan boshlab yuqoriga qarab chiqib boradi va ma'lumot ko'rinishiga keladi. Bunda agar qaysidir pog'onada xatolik bo'lsa, paket qaytadan so'raladi yoki so'rov bekor qilinadi (bu tushunchalar nisbiy hisoblanib, ma'lumot almashinuv aynan aytilganidek amalga oshirilmaydi). OSI modelining 7ta pog'onasi:

Kompyuterning o'zaro bog'lanish qatlamlari (OSI)

7	TATBIQIY QATLAM
6	IFODALASH QATLAMI
5	SEANS QATLAMI
4	TRANSPORT QATLAMI
3	TARMOQ QATLAMI
2	KANAL QATLAMI
1	FIZIK QATLAM

1 - FIZIK QATLAM

• Fizik qatlam (Physical Layer) - axborot vositalarini boshqarish muhiti. Muhit “o’ralgan juftlik", optik tolali, koaksial kabel, radiokanal, analog telefon kanali va boshqalar bo'lishi mumkin, har bir bunday vosita u bilan muloqot qilish uchun o'z qoidalarini belgilaydi.

2 - KANAL QATLAMI

• Kanal qatlami (Data Link Layer) - aloqa kanali orqali ma'lumotlarni uzatishni boshqaradi.
• Asosiy funktsiyalari:
• uzatilgan ma'lumotlarni kadrlar deb ataladigan qismlarga bo'lish,
• tarmoq darajasida ishlov berish uchun fizik qatlamda uzatiladigan bit oqimidan ma'lumotlarni ajratish;
• uzatishdagi xatoliklarni aniqlash;
• noto'g'ri uzatilgan ma'lumotlarni qayta tiklash.