Kompyuter tarmoqlarining turlari. Ularning klassifikatsiyasi. Reja

1.1-jadval

1.2. Uzatish muhitlari.
1. Koaksial kabellar (coaxial cable) - markazida izolyatsiya qilingan qalin mis sim va bu sim atrofidagi koʻp tolali simdan iborat kabel. Televizor va antennani ulashda ishlatiladigan kabel koaksial kabelga misol boʻla oladi. Asosan bino ichidagi tarmoqni hosil qilishda foydalaniladi. (3.1-rasm.) Koaksial kabellaming asosan ikki turi mavjud: • ingichka (thin) kabel. diametri 0,5 sm atrofida, ancha egiluvchan;
• yo’g’on (thick) kabel, diametri 1 sm atrofida, ancha qattiq, bu turdagi kabelni zamonaviy ingichka kabellar bozordan siqib chiqarmoqda. Ingichka kabellar kam masofalarga axborot uzatishda yolg’on kabellarga nisbatan ko’p ishlatiladi, chunki ularda signal so’nishi ko’proq. Lekin ingichka kabel bilan ishlash ancha qulay, tez har bir kompyuterga o’tkazish mumkin. Yo’g’on kabelni xona devorlariga bir vaziyatda aniq mahkamlab qo ‘yishni taqozo qiladi. Yaqin vaqtgacha koaksial kabellar eng ko’p tarqalgan kabellar edi, buning sababi yuqori darajada himoyalanganligi (sim tolqimasi— ekran mavjudligi), to’qilgan juftlikka qaraganda, axborotni uzatish tezligi (500 Mbit/s.gacha) yuqoriligi va katta masofalarga uzatish imkoniyati mavjudligi (bir va undan ko’proq kilometrga). Tarmoqdan ruhsat etilmagan axborotni mexanik ulanish orqali olish qiyinligi, shuningdek, u tashqariga sezilarli darajada kam elektromagnit nurlanish tarqatishi. Biroq o’ralgan juftli kabelga nisbatan koaksial kabelni ta’mirlash va yigish ishlarini olib borish ancha murakkabdir, narxi ham qimmat (uning bahosi o ‘ralgan juftli kabellarga nisbatan 1,5—3 barobar yuqoridir). Kabel uchlariga razyomlar o’rnatish ham murakkab ishdir. Shuning uchun bu turdagi kabellarni o ‘ralgan juftli kabellarga qaraganda kam ishlatiladi. Koaksial kabellar asosan «Shina» topologiyali tarmoqlarda ishlatiladi. Bu holda kabel uchlariga signalni ichki aksiga qaytishni oldini olish uchun, albatta, terminatorlar o ‘rnatilishi va bu terminatorlardan faqatgina bittasi yerga ulanishi kerak.