Kompyuter tarmoqlarining rivojlanish evalyusiyasi. Reja

Kompyuter tarmoqlarining rivojlanish evalyusiyasi.
Reja:
1.Kompyuter tarmoqlari qo'llanilishi.
2.Kompyuter tarmoqlarining asosiy protokollari.
3.Kompyuter tarmoqlarining protokollari, ilovalar va texnologiyalari haqida umumiy tushunchalar .
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar.

Kompyuter tarmoqlari - bu tarmoq resurslariga qulay va ishonchli kirishni amalga oshirish orqali foydalanuvchilarga turli xil axborot va hisoblash xizmatlarini samarali ta'minlashni amalga oshiradigan ma'lumotlar uzatish kanallari bilan bog’liq.

Kompyuter (ing . computer - hisoblagich), EHM (Elektron Hisoblash Mashinasi) — oldindan berilgan dastur (programma) boʻyicha ishlaydigan avtomatik qurilma. Elektron hisoblash mashinasi (EHM) bilan bir xildagi atama. Birok, kompyuter hisoblash ishlarini bajarishdan tashqari uning funksiyasi ancha keng .irlashtirilgan kompyuterlar tizimlari.
Tarmoq – bu har hil asbob-uskanalarni va har hil dasturning birlashtiruvi.
Tarmoqlar tashkillashtirilganda bir biriga mos kelishi (har hil texnologiyali asbob-uskanalarni, yoki har hil tipdagi operasion sistemalarni) eng muhim muamolardan biri bo’lib qoladi.
Komp'yuter tarmog’i bu mingta har hil komponentlarni o’z ichiga olgan murakkab tizimdir: har-xil tipdagi kompyuterlar - desktoplardan meynfremlargacha, tizimli va amaliy dasturiy ta'minot, tarmoq adapterlari, konsentratorlari, kammutatorlari va marshrutizatorlari, kabel tizimlari kabilar.
Hisoblash tarmog’i - bu o’zaro bog’langan va kelishilgan holda ishlab turuvchi dasturiy va apparat komponenlarining murakkab majmuasi. Tarmoqni to’liq ishlashini o’rganish uchun, uni alohida tashkil etuvchilarini ishlashini bilish kerak:

• 
  Shaxsiy elektron hisoblash mashinalarni (kompyuterlarni);
  
• 
  Kommunikatsiya asbob-uskanalarini;
  
• 
  Tarmoq operatsion tizimlarini;
  
• 
  Tarmoq komponentlarini.
  

Tarmoqning barcha dasturiy-apparat vositalarining majmuasi ko’p pog’onali model yordamida ta'riflab beriladi.
Har qanday tarmoqning asosi (bazasi) - bu biron bir yo’l bilan standarlashgan komp'yuter platformasining apparat qatlami. Xozirgi paytda tarmoqlarda keng ko’lamda va muvaffaqiyat bilan har-xil darajadagi komp'yuterlar foydalanilyapti - shaxsiy mashinalardan meynfreymlargacha va super EHMlar. Tabiiyki, hisoblash tarmoqidagi komp'terlarning tarkibi idealda tarmoq bajaradigan ishga mos kelishi kerak.
Kompyuterlarni tarmoqqa birlashtirish quyidagi masalalarni yechishga imkon beradi:
malumotlardan foydalanish (misol uchun, fayllar);
apparat vositalaridan foydalanish (misol uchun, printerlar, modemlar);
dasturiy resurlardan foydalanish (misol uchun, mijoz server ko’rinishidagi dasturlar);
tarmoq tugunlarida yagona havfsizlik siyosatini ishlab chiqish (misol uchun, mahalliy tarmoq Internetga ulangan serverda ishchi stantsiyani havfsizligini yaratish);
foydalanuvchi ma’lumotini muhofazasini ishlab chiqarish (misol uchun, serverdan zahiraviy nusxa olish);
tarmoq tugunlari orasidagi ma’lumot almashinuvini rivojlantirish (misol uchun, elektron pochtani ishlatishda);
Kompyuter tarmoqlarini qo'llash:
Tarmoq protokoli tarmoq qurilmalari orasidagi aloqa uchun qoidalar va qoidalarni belgilaydi. Tarmoq protokollari qurilmalar bir-birlari bilan aloqa o'rnatish va ularni bog'lash uchun mexanizmlarni, shuningdek ma'lumotlarni yuborilgan va qabul qilingan xabarlarga qanday paketlanganligini ko'rsatuvchi formatlash qoidalarini o'z ichiga oladi. Ba'zi protokollar ishonchli va / yoki yuqori ishlaydigan tarmoq aloqasi uchun mo'ljallangan xabarlarni tasdiqlash va ma'lumotlarni siqishni qo'llab-quvvatlaydi.
Kompyuter tarmog'i uchun zamonaviy protokollar, odatda, paketlar shaklida xabarlarni jo'natish va qabul qilish uchun paketli kommutatsiya texnikasidan foydalanadi - to'plangan va qayta o'rnatiladigan qismlarga bo'lingan xabarlarga bo'linadigan xabarlar. Har biri alohida kompyuter uchun mo'ljallangan har bir yuzlab kompyuter protokoli ishlab chiqilgan. maqsadlar va muhitlar.Protokollarsiz qurilmalar tarmoq aloqasi orqali bir-birlariga yuboradigan elektron signallarni tushunishga qodir emas. Tarmoq protokollari quyidagi asosiy funktsiyalarga xizmat qiladi:
manzil ma'lumotlarini to'g'ri qabul qiluvchigalarga
kerak bo'lganda xavfsizlikni muhofaza qilish bilan jismoniy manbalardan manbaga ma'lumot uzatish
xabarlarni qabul qilish va javoblarni to'g'ri yuborish
Tarmoq protokollari bilan pochta xizmatining jismoniy qog'ozni qanday ishlashini taqqoslashni ko'rib chiqing. Pochta aloqasi ko'pgina manbalar va yo'nalishlardagi xatlarni boshqaradi, shuning uchun tarmoq protokollari ma'lumotlar uzluksiz ko'p yo'llar bo'ylab oqishini ta'minlaydi. Tarmoq protokollaridan farqli o'laroq, tarmoq protokollaridan birida ( oqim deb ataladigan) doimiy xabarlar oqimini etkazish va avtomatik ravishda xabar nusxalarini yaratish va bir vaqtning o'zida bir nechta yo'nalishlarga ( efir deb ataladigan) etkazib berish kabi ba'zi bir rivojlangan qobiliyatlar ham mavjud.
Internet protokoli turkumlari Internet protokoli (IP) ning o'zi bilan birga, TCP , UDP , HTTP va FTP kabi yuqori darajadagi protokollarning qo'shimcha imkoniyatlarini ta'minlash uchun IP bilan birlashtirilgan (va eng ko'p ishlatiladigan tarmoq protokollaridan iborat) majmuini o'z ichiga oladi. ARP va ICMP kabi past darajadagi Internet protokollari ham IP bilan birgalikda mavjud.Umuman, IP-oiladagi yuqori darajadagi protokollar veb-brauzerlar kabi ilovalar bilan yanada yaqinroq hamkorlik qiladi, past darajadagi protokollar tarmoq adapterlari va boshqa kompyuter uskunalari bilan o'zaro ta'sir qiladi.
Wi-Fi , Bluetooth va LTE tufayli simsiz tarmoqlar odatiy holga aylandi. Simsiz tarmoqlarda foydalanish uchun mo'ljallangan tarmoq protokollari roumingda mobil qurilmalarni qo'llab-quvvatlashi va o'zgaruvchan ma'lumotlar tezligi va tarmoq xavfsizligi kabi masalalar bilan shug'ullanishi kerak.
Yo’naltiruvchi protokollar - Internetdagi tarmoq routerlari uchun mo'ljallangan maxsus mo'ljallangan protokollardir. Yonaltiruvchi protokol boshqa ruterlarni identifikatsiya qilishi, tarmoqli xabarlar manbalari va tarmoq xabarlari yo'nalishlari o'rtasidagi yo'llarni ( marshrutlar ) boshqarishi va dinamik marshrutlash bo'yicha qarorlarni qabul qilishi mumkin. Umumiy marshrutlash protokollariga EIGRP, OSPF va BGP kiradi.
Zamonaviy operatsion tizimlar ba'zi bir tarmoq protokollarini qo'llab-quvvatlaydigan o'rnatilgan dasturiy ta'minot xizmatlarini o'z ichiga oladi. Veb-brauzerlar kabi ilovalar ushbu dasturning ishlashi uchun zarur bo'lgan yuqori darajali protokollarni qo'llab-quvvatlaydigan dasturiy kutubxonalarini o'z ichiga oladi. Ba'zi bir past darajadagi TCP / IP va marshrutlash protokollari uchun qo'llab-quvvatlanadigan ish faoliyatini yaxshilanishi uchun bevosita apparat (silikon chipsetlar) orqali amalga oshiriladi.
Tarmoq orqali uzatilgan va qabul qilingan har bir paket ikkitomonlama ma'lumotlarni (har bir xabarning mazmunini kodlaydiganlar va nol) o'z ichiga oladi. Aksariyat protokollar, xabarning jo'natuvchisi va uning maqsadiga mo'ljallangan ma'lumotni saqlash uchun har bir paketning boshida kichik sarlavhaniqo'shib qo'yadi. Ba'zi protokollar oxirida taglik qo'shishadi. Har bir tarmoq protokoli o'z turidagi xabarlarni aniqlab olish va qurilmalar o'rtasida harakatlanuvchi ma'lumotlarning bir qismi sifatida sarlavh va satrlarni ishlov berishga qodir.
Yuqori va quyi darajalarda birga ishlaydigan tarmoq protokollari guruhi odatda protokol oilasi deb ataladi. Tarmoqdagi talabalar an'anaviy tarzda OSI modeli haqida ma'lumot olishadi, bu tarmoq protokoli oilalarini ta'lim maqsadlari uchun muayyan qatlamlarga kontseptual tarzda tashkil etadi.
IPX / SPX stektsiyasining xususiyatlari NetWare OS tizimining o'ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqadi, ya'ni o'zining dastlabki versiyalarining oddiy mahalliy tarmoqlarda ishlaydigan oddiy tarmoqlardagi shaxsiy kompyuterlardan iborat bo'lgan yo'nalishlariga yo'naltirilgan. Shunday ekan, Novell protokollari kerak edi, uni amalga oshirish zarur bo'lgan minimal RAM miqdorini talab qildi va tezda kichik hisoblash quvvatini qayta ishlovchi protsessorlarga ishlaydi. Natijada IPX / SPX to'plamlari protokoli yaqin vaqtgacha mahalliy tarmoqlarda va katta korporativ tarmoqlarda juda yaxshi ishladi.
Chunki ular bu stackning bir nechta protokollari (misol uchun, mijozlar o'rtasida muloqot o'rnatish) uchun keng tarqalgan bo'lib foydalaniladigan adabiyot paketlari bilan asta-sekin global aloqa orqali haddan tashqari yuklangan. va serverlar).
Bu haqiqat, va IPX / SPX suyakka Novell mulki hisoblanadi, va uni amalga oshirish uchun uzoq vaqt davomida uning litsenziya olish kerak, aslida, u faqat NetWare tarmoqlari tarqalishini chegaralaydi. Biroq, NetWare 4.0ni chiqarish vaqtida, Novell korporativ tarmoqlarda ishlashga moslashishga qaratilgan protokollariga katta o'zgarishlar kiritdi va davom etmoqda. ShHT UNIX, Sun Solaris, Microsoft Windows NT - Endi IPX / SPX to'p NetWare, balki bir necha boshqa mashhur tarmoq operatsion tizimlarida nafaqat amalga oshirilmoqda.
Tarmoq - bu ikki yoki undan ortiq qurilmalarni bog'lanishidan hosil bo'ladigan aloqadir. Bunga misol qilib ixtiyoriy narsa olish mumkin. Masalan bir kompyuterdan boshqasiga ma'lumot uzatish yoki bir necha kishilik yoki jamoaviy o'yinlarni o'ynash imkoniyati mavjud. 2ta insonni telefon orqali suhbat qurishida ham asosi sifatida tarmoq yotadi. Qisqacha aytadigan bo'lsak, har qanday qurilmani boshqa qurilmalar bilan aloqa qilishida tarmoq tushunchasi yotadi.
1. Qurilma:
a) Oxirgi qurilmalar (kompyuter, telefon, printer, faks va h.k);
b) Oraliq qurilmalari (router, switch, hub va h.k);


1-rasm.
2. Vosita (ulanish usuli):
a) mis (med) kabel:
1) simmetrik - parali kabellar;
2) koaksial;

2-rasm.
TARMOQ TURLARI

1.PAN (Personal Area Network) – ko'pi bilan 8ta qatnashchilar mavjud bo'lishi mumkin va radius qamrovi 30 metrgacha.
2.LAN (Local Area Network) – 10 tadan 100 gacha foydalanuvchilar mavjud bo'lishi mumkin va radius qamrovi 100 metrgacha.
3.CAN (Campus Area Network) – o'ziga bir necha LAN tarmoqlarini birlashtiradi. Katta va ko'p segmentli LAN hosil qilinadi.
4.MAN (Metropolitan Area Network) – shahar qamrovidagi tarmoq. 1000 metr masofani o'zida qamrab oladi va o'zida 1000 ta foydalanuvchilarni o'ziga birlashtiradi.
WAN (Wide Area Network) – global kompyuter tarmog'i hisoblanadi. Million abonentlarni o'zida birlashtiradi (Internet).
OSI va TCP/IP
Tarmoqni ishlashi uchun esa bizga OSI modeli va TCP/IP protokollar steki zarur hisoblanadi. OSI (Open System Interconnection) modeli 7ta pog'onadan iborat va har bir pog'ona paket (ma'lumot uzatishning bir turi hisoblanadi) hosil qilishda o'z belgisini qo'yib boradi. Ya'ni bunda agar ma'lumot biror qurilmadan chiqib ketishdan oldin 7-pog'onadan boshlab pastki pog'onaga tushib borib paket ko'rinishiga keladi va uzatiladi. Ikkinchi kompyuter uni qabul qilib olgandan so'ng esa 1-pog'onadan boshlab yuqoriga qarab chiqib boradi va ma'lumot ko'rinishiga keladi.
Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari
Hozirgi kunda kompyuterlarni yagona tarmoqqa ulab, ular o 'rtasida ma'lumot almashishni tashkil etish mumkin, Xo'sh, tarmoqning o'zi nima? Uning qanday turlari bor? Internet, intranet, elektron aloqa kabi tushunchalar nimani anglatishi, ularning texnik, dasturiy, axborotli ta'minotini nimalar tashkil qilishi, ularning yaratilishi va ishlashi, ahamiyatini anglash hamda bevosita ishlay olish ko 'nikmalariga ega bo'lish hozirgi jamiyatning har bir a'zosi uchun muhimdir. Ushbu bobda mazkur tushunchalar haqida atroflicha flkr yuritiladi,
Kompyuterdan turli masalalarni hal qilishda foydalanish mumkin. Axborot almashish uchun magnit va kompakt disklardan foydalanish yoki boshqa kompyuterlar bilan umumiy tarmoqqa ulanish kerak bo'ladi.
Kompyuter (ing . computer - hisoblayman), EHM (Elektron Hisoblash Mashinasi) - oldindan berilgan dastur (programma) boʻyicha ishlaydigan avtomatik qurilma. Elektron hisoblash mashinasi (EHM) bilan bir xildagi atama.
Kompyuterlarning o'zaro axborot almashish imkoniyatlarini beruvchi qurilmalar majmuyiga kompyuter tarmoqlari deyiladi.
Tarmoqning asosiy imkoniyatlari tarmoqqa ulangan kompyuterlar va axborot ashyolariga bog'liq.
Axborot ashyolari deganda arxiv, kutubxona, fondlar, ma'lumotlar ombori va boshqa axborot tizimlaridagi hujjatlar yig'indisi tushuniladi.
Tarmoqdagi kompyuterlarda saqlanayotgan axborot ashyolariga ushbu tarmoqqa ulangan boshqa kompyuterlar yordamida kirish mumkin. Kompyuterlarni tarmoqqa ulash usullari ko'rsatilgan.
Kompyuterlar soniga qarab, tarmoqlar lokal, mintaqaviy va global tarmoqlarga bo'linadi.
Lokal tarmoqlar bir binoda yoki bir-biriga yaqin binolarda joylashgan kompyuterlarda o'zaro axborot almashish imkonini beruvchi tarmoq hisoblanadi.
Bunday tarmoqlarda axborot almashinish aloqa kabellari (ba'zan telefon tizimi yoki radiokanal) orqali amalga oshiriladi. Bunda foydalanuvchilar tarmoqqa ulangan kompyuterlardagi ma'lumotlarni birgalikda qayta ishlash va ma'lumotlarni ayirboshlash va dastur, chop etish qurilmasi, modem va boshqa qurilmalardan birgalikda Ibydalanish imkoniyatiga ega bo'lishadi.
Dastur - 1) biror-bir faoliyat, ishning mazmuni va rejasi; 2) siyosiy partiyalar, tashkilotlar, alohida arboblar faoliyatining asosiy qoidalari va maqsadlari bayoni; 3) oʻquv fani mazmunining qisqacha izohi; 4) teatr, konsertlar va b.
Shuning uchun, bittadan ko'p kompyuterga ega bo'lgan firmalar o'z kompyuterlarini lokal tarmoqqa birlashtiradi.Lokal tarmoqda kompyuterlar orasidagi masofa yaqin bo'lganligi bois, telefon kanallaridan foydalanmasdan axborotni uzatish tezligini oshirish mumkin.
Lokal tarmoqda axborotni uzatish uchun axborotni marshrutlash va seleksiyalash lozim bo'ladi.
Marshrutlash bu — kerakli manzilga axborot blokini uzatish yo'lini aniqlash jarayonidir.
Seleksiyalash — tegishli manziJdagi axborotni saralash demakdir.
Lokal tarmoqlar axborotni marshrutlash va seleksiyalash usuli bo'yicha ikki sinfga ajratiladi.
Lokal tarmoqlar seleksiyalash orqali axborotni bir abonent tizimidan boshqa tizimga uzatishni ta'minlaydi.
Ishchi tizimlar katta miqdordagi ma'lumotni saqlash, izlash, murakkab hisoblashlar, modellashtirish, dasturiy ta'minotni rivojlantirishga xizmat qiladi.
Ma'muriyat tizimlari tarmoqni boshqaradi. Kommunikatsion tizimlar abonent tizimlar orasida axborotlarni uzatish uchun marshrutlash va bog'lanishlarni kommutatsiya qilish vazifasini bajaradi.

Mintaqaviy tarmoq - biror tuman, viloyat yoki respublika miqyosidagi kompyuterlarni o'zida mujassamlashtirgan tarmoq.

Viloyat - maʼmuriy-hududiy birlik. Oʻrta asrlardan maʼlum. Sharqning ayrim mamlakatlari (Afgʻoniston, Turkiya va boshqa), shuningdek Oʻrta Osiyo xonliklari viloyatlarga boʻlingan. 1924-yil shoʻrolar oʻtkazgan milliy-davlat chegaralanishi arafasida Turkiston ASSR 6 V.
Respublika (lot. respublica, res - ish va publicus - ijtimoiy, umumxalq) - davlat boshqaruvi shakli, unda bar cha davlat hokimiyati organlari saylab qoʻyiladi yoki umummilliy vakolatli muassasalar (parlamentlar) tomonidan shakllantiriladi, fuqarolar esa shaxsiy va siyosiy huquqlarga ega boʻladilar.
Bunday tarmoda bir nechta markazlashgan (ya'ni lokal tarmoqlarni birlashtiruvchi) juda quwatli serverlar mavjud bo'ladi va bunday serverlar o'rtasidagi axborot aloqa kabeli, optik tolali yoki sun'iy yo'ldosh radioaloqa kanallari yordamida uzatiladi.
Intranet— bu internet texnologiyasi, dastur ta'minoti va bayonnomalari asosida tashkil etilgan, ma'lumotlar ombori va elektron jadvallar bilan jamoa bo'lib ishlash imkonini beruvchi korxona yoki tashkilot miqyosidagi yangi axborot muhitini tashkil etuvchi kompyuter tarmog'idir.Tarmoq miqyosi (o’lchami)
Bo’limlar tamog’i (сети отделов);
Kampuslar tarmog’i (сети кампусов);
Tashkilot, kompaniya tarmoqlari (корпоративные сети).
Mahalliy tarmoqlar (Mahalliy tarmoq - LAN) ular Internet-provayderlarga murojaat qilgunlariga qadar yopiq infratuzilmaga ega bo'lishlari kerak. "Mahalliy tarmoq" atamasi kichik ofis tarmog'ini ham, bir necha gektar maydonni egallagan yirik zavod tarmog'ini ham anglatishi mumkin. Tashkilotlar, korxonalar, firmalarga nisbatan atama ishlatiladi. korporativ tarmoq - alohida tashkilotning mahalliy tarmog'i (yuridik shax qaysi hududni egallashidan qat'iy nazar.
Korporativ tarmoqlar yopiq tarmoqlardir, ularga faqat cheklangan foydalanuvchilar doirasi (masalan, kompaniya xodimlari) kirishlari mumkin. Global tarmoqlar har qanday foydalanuvchilarga xizmat ko'rsatishga qaratilgan

Global tarmoq (Keng tarmoq - Wan) katta geografik mintaqalarni qamrab oladi va ko'plab mahalliy tarmoqlardan iborat. Har bir inson bir necha ming tarmoq va kompyuterlardan iborat global tarmoq bilan tanish, bu Internetdir

Kompyuter tarmog'i - bu aloqa kanallari orqali yagona tizimga ulangan kompyuter va tarmoq uskunalarining kombinatsiyasi. Kompyuter tarmog'ini yaratish uchun bizga quyidagi tarkibiy qismlar kerak bo'ladi.

Tarmoqqa ulanish qobiliyatiga ega kompyuterlar (masalan, har bir zamonaviy kompyuterda mavjud bo'lgan tarmoq kartasi);

uzatish vositasi yoki aloqa kanallari (kabel, yo'ldosh, telefon, optik tolali va radio kanallari);
tarmoq uskunalari (masalan, kommutator yoki yo'riqnoma);
tarmoq dasturi (odatda kiritilgan operatdion tizim yoki tarmoq uskunalari bilan birga keladi).
Routerlar sizga bir nechta tarmoq bilan ulanishda yordam beradi. Bu sizga bitta internet aloqasini bir nechta qurilmalar bilan baham ko'rishga imkon beradi va pulni tejaydi. Ushbu tarmoq komponenti dispetcher vazifasini bajaradi, bu sizga tarmoq orqali yuborilgan ma'lumotlarni tahlil qilishga imkon beradi. U avtomatik ravishda ma'lumotlarni uzatish va uni o'z yo'lida yuborish uchun eng yaxshi marshrutni tanlaydi.
Kalitlar kompyuterlar, printerlar va boshqa qo'shimcha qurilmalarni tarmoqqa ulaydigan tekshirgich sifatida ishlaydi.
Bu sizning tarmog'ingizdagi qurilmalarning boshqa tarmoqlar singari bir-birlari bilan aloqa qilishlariga imkon beradi. Bu sizga resurslarni baham ko'rishga va har qanday tashkilot xarajatlarini kamaytirishga yordam beradi.
Serverlar - umumiy dasturlar, fayllar va tarmoq operatsion tizimini o'z ichiga olgan kompyuterlar. Serverlar tarmoqning barcha foydalanuvchilariga tarmoq resurslaridan foydalanish imkoniyatini beradi.
Mijozlar - bu tarmoqqa kiradigan va foydalanadigan hamda tarmoq resurslaridan foydalanadigan kompyuter qurilmalari. Shuningdek, ular tarmoq foydalanuvchilari, chunki ular serverdan so'rov yuborishi va qabul qilishi mumkin.
Uzatish vositasi - bu tarmoqdagi kompyuterlarni o'zaro bog'lash uchun ishlatiladigan kabel, o'ralgan sim va optik tolali kabel.
Kirish nuqtalari qurilmalarga simsiz tarmoqqa simsiz ulanish imkonini beradi. Simsiz tarmoq sizga yangi qurilmalarni olib kelishga imkon beradi va mobil foydalanuvchilarga moslashuvchan yordam beradi.
Umumiy ma'lumotlar - bu ma'lumotlar fayllari, printerga kirish dasturlari va elektron pochta kabi mijozlar o'rtasida bo'linadigan ma'lumotlar.
Tarmoq interfeysi kartasi kompyuter bilan tarmoq o'rtasida ma'lumotlarni yuboradi, qabul qiladi va ma'lumotlar oqimini boshqaradi.
Shaxsiy kompyuterlarga fayllarga kirish, mahalliy printerda chop etish va kompyuterda joylashgan bir yoki bir nechta disk va CD disklardan foydalanishda yordam beradigan mahalliy operatsion tizim.
Tarmoq operatsion tizimi bu kompyuterlar va serverlarda ishlaydigan dastur. Bu kompyuterlarga tarmoq orqali aloqa o'rnatishga imkon beradi.
Protokol - bu ikkita sub'ektga tarmoq orqali aloqa o'rnatishga imkon beradigan belgilangan qoidalar to'plami. Buning uchun ishlatiladigan ba'zi standart protokollar IP, TCP, UDP, FTP va boshqalar.
Hub - bu tarmoq ulanishini bir nechta kompyuterlarga ajratuvchi qurilma.U tarqatish markazida ishlaydi, shuning uchun kompyuter har qanday ma'lumotni kompyuterdan yoki tarmoqdan so'raganda, u kabel orqali so'rovni markazga yuboradi. Markaz so'rovni qabul qiladi va uni butun tarmoqqa uzatadi.
Mahalliy tarmoq (LAN) kabeli Ethernet yoki ma'lumot kabeli deb ham ataladi. U qurilmani Internetga ulash uchun ishlatiladi.
Kompyuter tarmog'ining tarkibiy qismlari:
Routerlar:
Routerlar sizga bir nechta tarmoq bilan ulanishda yordam beradi. Bu sizga bitta internet aloqasini bir nechta qurilmalar bilan baham ko'rishga imkon beradi va pulni tejaydi. Ushbu tarmoq komponenti dispetcher vazifasini bajaradi, bu sizga tarmoq orqali yuborilgan ma'lumotlarni tahlil qilishga imkon beradi. U avtomatik ravishda ma'lumotlarni uzatish va uni o'z yo'lida yuborish uchun eng yaxshi marshrutni tanlaydi.
Kalitlar :
Kalitlar kompyuterlar, printerlar va boshqa qo'shimcha qurilmalarni tarmoqqa ulaydigan tekshirgich sifatida ishlaydi.
Bu sizning tarmog'ingizdagi qurilmalarning boshqa tarmoqlar singari bir-birlari bilan aloqa qilishlariga imkon beradi. Bu sizga resurslarni baham ko'rishga va har qanday tashkilot xarajatlarini kamaytirishga yordam beradi.
Serverlar:
Serverlar - umumiy dasturlar, fayllar va tarmoq operatsion tizimini o'z ichiga olgan kompyuterlar. Serverlar tarmoqning barcha foydalanuvchilariga tarmoq resurslaridan foydalanish imkoniyatini beradi.
Mijozlar:
Mijozlar - bu tarmoqqa kiradigan va foydalanadigan hamda tarmoq resurslaridan foydalanadigan kompyuter qurilmalari. Shuningdek, ular tarmoq foydalanuvchilari, chunki ular serverdan so'rov yuborishi va qabul qilishi mumkin.
Uzatish vositasi:
Uzatish vositasi - bu tarmoqdagi kompyuterlarni o'zaro bog'lash uchun
ishlatiladigan kabel, o'ralgan sim va optik tolali kabel.
Umumiy ma'lumotlar:
Umumiy ma'lumotlar - bu ma'lumotlar fayllari, printerga kirish dasturlari va elektron pochta kabi mijozlar o'rtasida bo'linadigan ma'lumotlar.
Tarmoq interfeysi kartasi:
Tarmoq interfeysi kartasi kompyuter bilan tarmoq o'rtasida ma'lumotlarni yuboradi, qabul qiladi va ma'lumotlar oqimini boshqaradi.
Mahalliy operatsion tizim:
Shaxsiy kompyuterlarga fayllarga kirish, mahalliy printerda chop etish va kompyuterda joylashgan bir yoki bir nechta disk va CD disklardan foydalanishda yordam beradigan mahalliy operatsion tizim.
Tarmoq operatsion tizimi:
Tarmoq operatsion tizimi bu kompyuterlar va serverlarda ishlaydigan dastur. Bu kompyuterlarga tarmoq orqali aloqa o'rnatishga imkon beradi.
Protokol:
Protokol - bu ikkita sub'ektga tarmoq orqali aloqa o'rnatishga imkon beradigan belgilangan qoidalar to'plami. Buning uchun ishlatiladigan ba'zi standart protokollar IP, TCP, UDP, FTP va boshqalar.

Xulosa:
Kompyuter tarmog'i - bu o'zaro bog'liq bo'lgan ikki yoki undan ortiq kompyuter tizimlari guruhi

Kompyuter tarmoqlari ma'lumotlarni yuborish va qabul qilish uchun bir nechta kompyuterlar bilan birgalikda ulanishga yordam beradi
Kommutatorlar kompyuterlar, printerlar va boshqa qo'shimcha qurilmalarni birlashtiruvchi tekshiruvchi sifatida ishlaydi
Routerlar sizga bir nechta tarmoq bilan ulanishda yordam beradi. Bu sizga bitta Internet aloqasini baham ko'rishga imkon beradi va pulni tejaydi
Serverlar - bu umumiy dasturlar, fayllar va tarmoq operatsion tizimini o'z ichiga olgan kompyuterlar.
Mijozlar - bu tarmoqqa kiradigan va foydalanadigan va tarmoq resurslaridan foydalanadigan kompyuter qurilmasi
Hub - bu tarmoq ulanishini bir nechta kompyuterlarga ajratuvchi qurilma.
Kirish nuqtalari qurilmalarga simsiz tarmoqqa simsiz ulanish imkonini beradi
Network Interface kartasi ma'lumotlarni yuboradi, qabul qiladi va kompyuter va tarmoq o'rtasida ma'lumotlar oqimini boshqaradi
Protokol - bu ikkita sub'ektga tarmoq orqali aloqa o'rnatishga imkon beradigan belgilangan qoidalar to'plami
Xost nomi, IP-manzil, DNS-server va xost kompyuter tarmoqlarining muhim noyob ko'rsatkichlari hisoblanadi


Foydalanilgan adabiyotlar :
1.Andrew S. Tanenbaum. Computer Networks, Fourth Edition. Publisher; Prentice Hall, 2011y.
2.Olifer V.G., Olifer N.А. Компютерные сети. Принципы, технологии, протоколы. Учебник. - СПб. Питер. 2010.
3.Musaev M.M.Kompyuter tizimlari va tarmoqlari. Toshkent.: Aloqachi nashriyoti, 2013 yil. 8 bob. 394 bet. Oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma.
Internet saytlar:
4.http://fayllar.org
5.http://www.wikipediya.org
6.http://www.kompy.info