«kompyuter tarmoqlari xavfsizligi»

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI

O‘ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI

“AXBOROT XAVFSIZLIGI” KAFEDRASI

«KOMPYUTER TARMOQLARI XAVFSIZLIGI»

fanidan

Abxumidov A 1-labaratoriya ishi

5330300 – Axborot xavfsizligi(kompyuter tizimlari xavfsizligi)

Toshkent 2020

Laboratoriya ishi № 1. Lokal tarmoqlarni tashkil etish

Ishni bajarish ketma-ketigi:

1. 
   Kompyuterlarimizdan tarmoq hosil qilib bir birlaridagi aloqani
   

ta`minlash uchun bizga kerakli boladigan sifatli va malum darajada uzunlikdagi kabel tanlash;

2. 
   Kabellarning har bir uchiga konnektorlarni standart bo`yicha to`g`ri ulash;
   
3. 
   Tarmoqda kompyuterlar bir-birini “ko`rishi” uchun, har bir kompyuterda kerakli sozlamalarni to`g`irlab chiqish(static IP );
   
4. 
   Kabellarni kompyuterlarga ulab tarmoq hosil bo`lganini tekshirib ko`rish;
   

Bizga UTP kabeli kerak boladi (1.1- rasm). Konnektorni kabelga ulash uchun kabel uchklari kerakli darajada kesib olinadi. Konnektorni ham har xil turlari mavjud. Biz Rj45 turidan foydalanamiz(1.2-rasm).Konektorni kabelga ulashda xam aniq bir stndart mavjud bo`lib bu 3 va undan ortiq kompyuterlarni ulaganimizda yoki turli xil korxonalarda 10lab, 100lab kompyuterlarni bir tarmoqqa ulaganda ortiqcha muammolar chiqmasligi uchun qabul qilingan(1.3a-1.3b- rasmlar)

(1.1) (1.2)

(1.3a) (1.3b)

Kabellarni uchlariga konnektorlarni ulab olganimizdan so`ng, tarmoq hosil qilmoqchi bo`lgan kompyuterlarimizdan sozlamalarni qilib chiqamiz. Yani tarmoqda kompyuterlar bir birini “tanishi”, “ko`rishi” uchun ularga static IPlar berib chiqamiz. Bir narsaga e`tibor berish kerak, bir tarmoqda ikkita kompyuterning IPlari bir xil bo`lib qolmasligi kerak! Va yana bir eslatma local tarmoq uchun bizning iplarimiz 10.0.0.0, 172.16.0.0, 192.168.0.0, 127.0.0.0 kabi korinishda bo`la oladi biz faqat 0 larni ozgartira olamiz (255gacha) va ularning soni cheklangandir. Quyida kompyuter IP sini o`zgartirishning eng qulay usuli ko`rsatilgan:

Klaviaturadan Win+R tugmalarini bosib Выполнить oynasini chiqarib olamiz(2.1-rasm);

So`ngra unga nspa.cpl komandasini yozamiz(2.2-r.) va ok(2.3-r.) tugmasini bosamiz;

Shundan song bizga ushbu Панель управления\Сеть и Интернет\Сетевые подключения oynasi ochiladi(3.1-rasm):


Bu yerdan bizga Ethernet (3.2-r.) bo`limi kerak bo`ladi.
Ethernetni ustiga sichqonchani chap tugmasini ikki marta bosish orqali uning свойстваsiga kiramiz(4.1-r.);

Aktiv oynadan IP версии 4(TSP/IPv4) bo`limiga sichqonchaning yana chap tugmasini ikki marta bosish orqali faollashtiramiz(4.2-r.);

Hosil bo`lgan yangi oynamizda IP ni automatik tarizda olish sohasi tanlangan bo`ladi (4.3-r.);

Biz uni Использовать следуший IP-адрес: ( 4.4-r.) ga o`zgartirib kompyuter IP adresini kiritamiz va unga qarab tarmoq maskasi automatik tarizda o`zlashtiriladi;

Ip adresni yozib bo`lgach barcha aktiv oynalardan birin-ketin OK tugmalarini bosib chiqamiz(4.5-r).

Kompyuterimizga IP adres berganimizdan so`ng Windows Firewall(Брандмауэр Защитника Windows) va antivirusni o`chirishimiz kerak! Quyida Widows Firewall(Брандмауэр Защитника Windows) ni ochirish yo`li ko`rsatilgan :

Панель управления\Сеть и Интернет\Центр управления сетями и общим доступом ga kiramiz va quyidagi ketma ketlikdagi sozlamalarni amalga oshiramiz:

Shu bilan tarmoq hosil qilishimiz uchun bitta kompyuterda qilishimiz kerak bo`lgan sozlamalar tugadi. Endi shu ishlarning barchasini boshqa kompyuterimizda ham bajaramiz. Faqatgina IP berayotganimizda bitta kampyuter uchun foydalanilgan IP ni boshqasida foydalanmasligimiz kerak!

Agarda bir nechta kompyuterni bog`laganimizni kormoqchi bo`lsak Этот компютерga kirib Сеть bo`limi tanlanganda ulanib turgan tarmog`imizdag kompyuterlar ro`yxati chiqadi.

Hozirda online darslar bo`layotganligi va menda bittadan ortiq kompyuter bo`lmaganligi sababli buni amalda korsata olmadim shuning uchun ham yuqoridagi rasmda bitta kompyuter BEKOO ni ko`rsatib turibti. Xa aytgancha 2 tadan ortiq kompyuterlarni bir tarmoqda ulash uchun biga swich qurilmasi kerak boqladi. Unda ham yuqorida bajargan ishlarimizni birin ketin har bir kompyuterda bajarib chiqsak va har bir kompyuterni kabel orqali swich ga ulasak albatta

tarmoq hosil bo`ladi.

Tarmoq hosil qilganimizdan song barcha kompyuterlarda aloqa borkigini tekshirishning yana bir yoli bor:

Klaviaturadan Win+R tugmalarini bosib Выполнить oynasini chiqarib olamiz va qaysi kompyuter bilan aloqa borligini tekshirmoqchi bo`lsak, o`sha kompyuter IP adresini ping sozidan song(ping IP) yozib qoldiramiz va OK tugmasini bosamiz:

Agar aloqa bo`lsa, tarmoq to`g`ri qurilgan bo`lsa bizda quyidagi oyna chiqadi:

Agaru komyuter bilan tarmoqda biror uzilish yoki nosozlik sodir bolgan bolsa quyidagikabi yozuv chiqadi:

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   SYSADMIN 1-darsligi: Tarmoq haqida umumiy tushunchalar.
   
2. 
   SYSADMIN 2-darsligi: IP address va ularning tasnifi.
   
3. 
   Компютер_тармоқлари_хавфсизлиги2_АХ_Лаборатория.docx;
   
4. 
   Internet.