Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari

 
Internetga ulanish va undan foydalanish 
Hozirgi kunda axborot tarmog’idan foydalanish 
an’ananaviy tus olgan. Bugungi kunda milliy axborot 
tizimini shakllantirish jarayonida Internet va boshqa global 
axborot tizimlaridan keng foydalanish, ayniqsa muhim 
ahamiyatga ega. Bu «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi» da 
ham ta’kidlanadi. Darhaqiqat, kundalik turmushda bilish 
zarur bo’lgan axborotlarning ko’pligi, ularni topish, olish va 

---

 
6 
foydalanishni rejalashtirishni talab qiladi. Ya’ni, qanday 
turdagi axborotlarni gazeta, jurnal, televidenie yoki radiodan 
va qanday axborotlarni boshqa manbalardan, masalan, 
Internet yoki E-maildan o’zgartirilgan ma’lumotlar 
chiqariladi. 
Bunda 
ma’lumotlarni 
o’zgartirishning 
qonuniyatlari doimiy bo’ladi. 
Internet tizimidan foydalanish uchun eng avvalo, bu 
axborot tarmog’’iga ulanish lozim. Quyida bu tarmoqqa 
ulanish va undan foydalanish tartib- qoidalarini ko’rib 
chiqamiz. 
Kompyuterlar bir-biri bilan qanday bog’lanadi, degan 
savol tug’ilishi mumkin. Internetga bog’lanishning bir 
nechta usuli mavjud. Bog’lanish turlari o’zaro imkoniyatlari 
va ma’lumotlarni uzatish tezligi bilan farqlanadi. Bog’lanish 
imkoniyati va tezligi internetdan foydalanish narxini 
belgilaydi. Sifat va tezlik o’shishi bilan narx ko’tariladi. 
Bog’lanish 
turlarini 
narxining 
pasayishi 
tartibida 
quyidagicha keltirish mumkin: 
1. Tog’ridan-tog’ri bog’lanish. 
2. SLIP va RRR yordamida bog’lanish. 
3. «Chaqiruv» asosida bog’lanish. 
4. UUCP yordamida bog’lanish. Bu usullarning 
mazmuni bilan tanishib chiqamiz. Tog’ridan-tog’ri 
bog’lanish usuli tarmoqning barcha imkoniyatlaridan tulik 
foydalanishga imkon beradi. Bunda foydalanuvchi uchun 
alohida tarmoq, ajratiladi va buni provayder ta’minlaydi. 
Bunday bog’lanishda kompyuteringiz server sifatida 
ishlaydi va bu bog’lanishning eng sifatli usuli xisoblanadi. 
Siz server—kompyuter yordamida maxalliy tarmoqdagi 
kompyuterlarni internetga bog’lashingiz mumkin. Bunda 
ma’lumotlarni uzatish tezligi 10 Mb/sekundga teng bo’ladi. 

---