Kompyuter tarmoqlari telekommunikatsiya texnologiyalari, 5 semestr

Клиент-сервер асосидаги ўзаро муносабатлар модели





Мижоз-сервер архитектураси





Клиент - сервер архитектураси асосидаги илова мантиқан бўлинишининг типик схемаси

Клиент-сервер архитектурасида илова қуйидаги мантиқий сатҳларга бўлинади:
Фойдаланувчи интерфейси сатҳи. Интерфейс одатда клиент компьютерида амалга оширилади;
Қайта ишлаш сатҳи (илова мантиғи). Ушбу сатҳда иловада кўзда тутилган асосий жараён (“бизнес-мантиғи”) амалга оширилади (функционаллик);
Маълумотлар сатҳи. Маълумот қайта ишлайдиган иловаларга керакли маълумотларни тақдим этадиган дастурларни сақлайди.
Бу маълумот сақлаш сатҳнинг асосий хусусиятларидан бири ҳисобланади (persistence).
Ушбу сатҳ сервер компьютерида бажарилади.
Одатда маълумотлар сатҳи реляцион маълумотлар базаси шаклида тузилади.
Бундай ёндошув маълумотларни иловаларга боғлиқ бўлмаслигини ҳамда мижоз-клиент моделида қайта ишлаш сатҳини маълумотлар сат-ҳидан ажратилишга имкон яратади.
Сервер – бу бошқа тармоқ объектларига уларнинг илтимосига биноан хизмат кўрсатадиган объектдир.
Хизмат - бу мижозларга хизмат кўрсатиш жараёни.
Мижозлар - бу сервер ресурсларидан фойдаланадиган ва фойдаланувчи учун қулай интерфейс-ларни таъминлайдиган иш станциялари.
Фойдаланувчи интерфейси - фойдаланувчи ёки тизим билан ўзаро ишлаш процедуралари.
Тизимни учта мантиқий сатҳларига бўлинишида иловалар алоҳида компьютерларда тақсимланади. Бунда энг содда йўл - компьютерларни икки турга бўлиш:
1) Клиент компьютерлари (ишчи станциялар) – уларга интерфейс вазифасини бажарадиган мижоз дастурлари ўрнатилади;
2) сервер компьютерлари – уларда қайта ишлаш ва маълумот сатҳларининг вазифалари бажарилади.
Бундай ташкил этишда тизим тақсимланган шароитда фаолият кўрсата олмайди, ҳамма масалалар серверда ечилади, мижоз компьютери фақат оддий терминал сифатида ишлатилади.
Клиент - сервер архитектурасининг вариантлари.
Икки звеноли дастурий архитектура. Амалиётда тизимнинг ҳар хил фойдаланувчиларини бир хил маълумотларга кириш ҳолатлари кўп учрайди.
Буни амалга ошириш учун мижоз-сервер тизимининг функцияларини бир неча Клиент компьютерлари орасида ажратиш керак бўлади.
Бунинг нисбатан содда йўли, иловаларнинг мантиқий сатҳларини сервер қисмининг маълумотларга киришни таъминлайдиган бир иловаси доирасида тақсимланишини амалга ошириш ҳисобланади.