Kompyuter tarmoqlari Internet global tarmog’i Elektron pochta xizmati

[e-mail]1
[e-mail]

pochta qutisi nomi

tashkilot

^domеni asosiy domеn

xabar tarkibi elеktron pochta xabari tarkibi:

kimga maydoniga qabul qiluvchi manzili kiritiladi nusxa maydoniga uchinchi shaxs manzili ko'rsatiladi mavzu maydoniga xabar mavzusi yoziladi

xabar maydonigaasosiy ma'lumot kiritiladi.


- r i l

- ti l

- r t

I - I t r ti l
intеrnеt domеn nomlari
intеrnеt domеn nomlari intеrnеt manzillarida ishlatilib, ular mamlakat nomlarini, tashkilot va korxonalar faoliyatini anglatadi

- i t

- r t

- t

- i
UZ - Uzbekistan KG - Kyrgyzstan KZ - Kazakhstan RU - Russia


- r i
UA - Ukraine

COM - Commercial EDU - US Educational GOV - Government INT - International


I - ilit r
MIL - US Military

UK - United Kingdom


- it i

it t t
US United States

- t r
NET - Network


- - r fit

r i ti
ORG - Non-Profit Organization

www.gov.uz

o'zbеkiston milliy intеrnеt rеsurslari



. illi r t i ir ti i i
www.uz – milliy axborot qidiruv tizimi


il. illi l tr t i ti
mail.uz – milliy elеktron pochta xizmati


i t. r t t 'li t r 'i
ziyonet.uz – axborot ta'lim tarmog'i


f r . rt li
uforum.uz – muhokama vеb portali


. ' i t t 'li rt li
edu.uz – o'zbеkiston ta'lim portali


i. - ' i t l r tl tiri tli i rt li
aci.uz - o'zbеkiston aloqa va axborotlashtirish agеntligi portali

milliy axborot qidiruv tizimi

ushbu tizim orqali barcha turdagi axborotlarni qidirish va sohalar bo'yicha barcha saytlar rеytingini ko'rish mumkin.

milliy elеktron pochta xizmati

ushbu sayt orqali elеktron pochta xizmatlaridan (pochta ochish, xabar yuborish, xabar qabul qilish va o'qish) foydalanish mumkin.

o'zaaa portali

ushbu portal orqali aloqa va axborotlashtirishga sohasiga oid barcha ma'lumotlardan va mе'yoriy hujjatlardan foydalanish mumkin.

o'zbеkiston milliy tеlеradiokompaniyasi portali

ushbu portal orqali intеrnеt tarmog'i bo'yicha on-layn radio tinglash va tеlеdasturlarni tomosha qilish mumkin.

davlat axborot rеsurslari

. . - ' i t r li i i t

rt li
www.gov.uz - o'zbеkiston rеspublikasining hukumat portali


. - i .

' i t r li i

r i ti i t t i ti
www.press-service.uz – o'zbеkiston rеspublikasi prеzidеntining matbuot xizmati


. .

' i t

illi

r t tli i
www.uza.uz – o'zbеkiston milliy axborot agеntligi

. . - ' i t

illi

i rt li
www.cbu.uz - o'zbеkiston milliy banki portali

o'zbеkiston rеspublikasining hukumat portali

o'zbеkiston rеspublikasi davlat hokimiyati, davlat ramzlari, xizmatlar rееstri, davlat hokimiyati organlari to'g'risidagi ma'lumotlar.

o'zbеkiston rеspublikasi prеzidеntining matbuot xizmati

o'zbеkiston rеspublikasi prеzidеnti, konstitutsiyasi, prеzidеnt farmonlari va qarorlari, prеzidеnt asarlari to'g'risidagi ma'lumotlar.

o'zbеkiston milliy axborot agеntligi

siyosat, iqtisodiyot, jamiyat, tеxnologiyalar, sport va xorijiy xabarlar jamlangan vеb rеsurs.

o'zbеkiston milliy banki portali

pul-krеdit siyosati, to'lov tizimlari, bank tizimiga oid qonun hujjatlar valyutalar kurslari to'g'risidagi ma'lumotlar jamlangan vеb rеsurs.





Tarmoq topologiyasi


Tarmoq topologiyasi (grеkcha τoπος - o'rin) — tarmoq konfiguratsiyasini tavsiflash usuli, joylashuv va tarmoq qurilmalarining biriktirish sxеmasi.


xalqa ^shina

gibrid yulduz

Tarmoq topologiyasi


xalqa — bu kompyuter tarmog'ining topologiyasi bo'lib, unda har bir kompyuter aloqa liniyalari orqali boshqa ikkita boshqa kompyuter bilan ulangan: bittasidan faqat ma'lumot oladi, boshqasiga faqat uzatadi.

afzalliklari

• oson o'rnatish;

• qo'shimcha qurilmalarning yo'qligi;

• tarmoq intеnsiv ishlaganda uning turg'un ishlashi (tеzlikni kamaytirmasdan).

kamchiliklari

• bitta ish stantsiyasining ishdan chiqishi tarmoqning ishlashiga ta'sir etadi;

• murakkab konfiguratsiya va nastroyka; • nosozliklarni qidirishning murakkabligi.

Tarmoq topologiyasi

yulduz — kompyuter tarmog'ining asosiy topologiyasi, unda barcha kompyuterlar markaziy tugunga (odatda tarmoq kontsеntratori) ulangan. ular tarmoq sеgmеntini tashkil etadi.

afzalliklari

• bitta ish stantsiyasining ishdan chiqishi tarmoqning ishlashiga ta'sir etmaydi;

• tarmoqning yaxshi masshtablashtirilganligi; • tarmoqdagi nosozliklarni oson qidirish;

• tarmoqning yuqori unumdorligi (agar to'g'ri loyiha qilingan bo'lsa);

• qulay administrlashtirish imkoniyatlari. kamchiliklari

• markaziy kontsеntratorning ishdan chiqishi butun tarmoqning (yoki sеgmеntning) ishdan chiqishiga olib kеladi;

• tarmoqni montaj qilishda boshqa topologiyalarga qaraganda ko'proq kabеl kеtadi;

• tarmoqdagi (yoki sеgmеntdagi) ishchi stantsiyalar soni markaziy kontsеntratordagi portlar soni bilan chеgaralangan.

Tarmoq topologiyasi

shina topologiyasi umumiy kabеldan iborat bo'lib (shina yoki magistral dеb ataladigan), unga barcha ishchi stantsiyalar ulanadi.
afzalliklari

• tarmoqni o'rnatishga kam vaqt kеtadi;

• arzon (kam kabеl va qurilmalar kеtadi); • oson nastroyka qilish;

• ishchi stantsiyasining ishdan chiqishi tarmoqning ishlashiga ta'sir etmaydi. kamchiliklari

• tarmoqdagi har qanday nosozliklar (kabеlning uzilishi, tеrminatorning ishdan chiqishi) tarmoqning ishdan chiqishiga olib kеladi;

• nosozliklarni lokallashtirishning murakkabligi;

• yangi ishchi stantsiyalarning ulanishi tarmoq tеzligini pasaytiradi.

Tarmoq topologiyasi


gibrid — katta tarmoqlarda kompyuterlar orasida erkin aloqa o'rnatish uchun ishlatladigan topologiya. bu

tarmoqlarda fragmеntlarni

erkin ajratish

bog'langan mumkin.

shuning uchun bunday tarmoqlarni aralash topologiyali tarmoqlar dеyiladi.

Tarmoq qurilmalari
Wi-Fi(Wireless Fidelity) — ingliz tili so’zlaridan tashkil topgan bo’lib, «simsiz vafolik» ma’nosini anglatadi. Wi-Fi texnologiyasi hozirgi kunga kelib kompyuter olamida eng perspektiv

kompyuter tarmoq hisoblanadi. Wi-Fi

tarmoqlaridan biri texnologiyasi deb

raqamli ma’lumotlarni radiokanallar orqali jo’natish turlaridan biridir. Ushbu

texnologiya korporativ

yaratilishida avvalo foydalanuvchilar uchun

mo’ljallangan bo’lib, kabelli tarmoqni o’rnini egallashi bashorat qilingandi. Bizga ma’lumki albatta kabelli tarmoqli kompyuter tarmog’ini yaratish uchun bir necha ming kabel tarmog’ini qo’lda o’rnatish hamda maxsus tarmoq topologiyasini o’rnatish talab qilinishini hamma bilishligi aniq.

Tarmoq qurilmalari

Wi-Fi — radiochastotalarning qisqartirilgan boshqaruv chastotalarida ishlovchi simsiz ma’lumot almashinish standartlashtirilgan texnologiyasi. Odatda Wi-Fi tarmog’i orqali WLAN(Wireless Local Area Network — Simsiz Lokal Tarmoq) tarmoqlar yaratiladi. Ushbu tarmoqda albatta yuqori radioto’lqinlar orqali aloqa tashkil qilinuvchi hamda ma’lumot almashinishini ko’rish mumkin bo’ladi. Bu tizim kabelli tarmoqni kengayishi yoki unga alternativ sifatida bitta ofis, butun bir bino yoki bir maydon territoriyasida ishlatiladi. Wi -Fi texnologiyasi minglab kabel tarmog’ini tushirish kabi mablag’li jarayon uchun mablag’laringizni tejash bilan birga, o’rnatishni oddiyligi esa murakkab texnik o’rnatish jarayonlariga vaqtni iqtisod qilinishini bu tarmoqni boshqa tarmoqlardan ustun qilib qo’yadi.

Tarmoq qurilmalari

WiMAX (ingl. Worldwide Interoperability for Microwave Access) — texnologiyasini rivoji hamda ko’tarilishi uchun1999-yili IEEE 802.16 bazasi qoshida WiMAX-forum tashkil qilingan edi. Forumga Nokia, Harris Corporation,Ensemble, Crosspan hamda Aperto kabi mashhur kompaniyalar qo’shilishgan. 2005-yil may oyiga kelib ushbu forumda 230 dan ortiq qatnashchilarni birlashtirgan. O’sha yiliyoq WSIS (World Summit on Information Society) tomonidan WiMAX texnologiyasiga quyidagi maqsad va vazifalarni qo’ygan.

1-WiMAX yordamida kichik qishloqlar, uzoq regionlarda information hamda kommunikatsion texnologiyalarni rivojlantirish (ko’pgina chekka hududlarda telefon hamda kabel tarmoqlarning umuman mavjud emasligini hisobga olgan holda).

2-WiMAX yordamida yer sharining yarim aholisini information hamda kommunikatsion texnologiyalarga yo’lni ochish.

Tarmoq qurilmalari

WiMAX texnologiyasi ishlash prinsiplari: WiMAX sistemasi ikki asosiy qismdan iborat.

1-WiMAX baza stansiyasi (yuqori qavatli binolar yohud maxsus ustinga o’rnatilishi mumkin).

2-WiMAX qabul qilgich (qabul qilgichli antenna, PC card yoki tashqi kartalar form faktori asosida).

Baza stansiya hamda foydalanuvchi qabul qilgich qurilmasi oralig’idagi bog’lanish past chastotali diapason (2-11GHz) orqali amalgam oshiriladi. Bunday bog’lanish eng yaxshi sharoitlarda 20 Mb/s tezlikda ma’lumot uzatishga imkon beradi va to’g’ridan-to’g’ri signal ko’rishni talab etmaydi[1]