|
Kanallar kommutatsiyasi usulida tugunlar o’rtasida uzluksiz fizikaviy kanallar hosil bo’lib, kommutatorlar yordamida alohida kanal qismlari ketma-ket ulangan bo’ladi, bir nechta fizikaviy kanallar yagona fizikaviy kanalni tashkil etadi va har bir kanalda uzatish tezligi bir xil bo’lish sharti asoslangan. Bunday yagona kanal ma’lumot uzatish jarayonidan avval o’rnatilishi kerak bo’ladi va bu kanal ulash o’rnatish jarayonida faqat ushbu bog’lanishga xizmat qiladi.
Paketlar kommutatsiyasi asosan, kompyuter trafigini uzatishga mo’ljallangan bo’lib, ma’lumot almashuvini samarali ravishda tashkil etishga imkon beradi.
Paketlar kommutatsiyasida foydalanuvchilararo uzatilayotgan xabarlar kichik qismlarga — paketlarga bo’linadi. Ma’lumot uzatish tarmoqlarida paket asosiy uzatish birligi hisoblanadi. Katta hajmdagi habarlar kichik paketlarga bo’linishi tarmoqda ma’lumot uzatish tezligining keskin oshishiga olib keladi. Xabarlar turli uzunlikga ega bo’lishi mumkin — bir necha baytdan o’nlab megabaytgacha, paketlar esa o’zgaruvchan uzunlikka ega bo’lishlari mumkin.
TCP va UDP protokollarini tushuntirib bering.
TCP- Transmission Control Protocol (uzaishni boshqarish protokoli ) protokolida ma’lumotlarni uzatishda juda ko’p usullardan foydalaniladi, asosiy maqsad ma’lumotlarni ishonchli etkazishni ta’minlash bo’lib: xatoni aniqlash, paketlarni qayta yuborish, umumiy kvitantsiya, taymer va maydon tartib raqamini paket bosh sarlavhasida ta’minlash.
UDP - User Datagram Protocol – (foydalanuvchi deytagrammali protokoli) protokoli IP protokoliga asoslanadi va amaliy jarayonlarga transport xizmatlarini taqdim etadi. U ma’lumotlarni kafolatlanmagan etkazilishini ta’minlaydi, ya’ni ularni olinganligi tasdiqlanishini talab qilmaydi, shuningdek axborot manbai va qabullovchi orasida, ya’ni UDP modullari orasida ulanish o’rnatilishini talab qilmaydi. Интернетда (аниқроғи TCP/IP протоколини қўллаб қувватлайдиган исталган компьютер тармоғида) транспорт сатхининг иккита протоколи мавжуд - UDP (User Datagram Protocol – фойдаланувчи дейтаграммалари протоколи) протоколи ва TCP (Transmission Control Protocol – узатишни бошқариш протоколи) протоколи. UDP протоколи иловаларга мантиқий уланиш ўрнатмасдан ишончсиз маълумотлар узатиш хизматини тақдим этади, аксинча, TCP протоколи мантиқий уланиш ўрнатиб, ишончли маълумотлар узатиш хизматини тақдим этади. Янги иловани яратаётганда ишлаб чиқарувчи ўз маҳсулоти учун транспорт сатхининг иккита протоколдан бирини танлаши лозим.
UDP ва TCP ларнинг асосий вазифаси тармоқ сатхи протоколи (IP) тақдим этадиган, охирги тизимлар орасида маълумотлар алмаштириш хизмати ёрдамида, охирги тизимларда бажариладиган, жараёнлар орасида маълумотлар алмашинишини таъминлайди. Охирги тизимлар орасидаги уланишнинг жараёнлар сатхигача бундай “давомлилиги” транспорт сатхида мультиплексирлаш ва демультиплексирлаш дейилади. Шунингдек UDP ва TCP протоколлари ўз сарлавҳасига хатоликларни аниқлаш майдорнини киритиб, маълумотларни узатилишда бузилиш бўлмаслигини таъминлайди,
Internetning paydo bo’lishi tarixi haqida yozing?
INTERNETNING TARIXI Internet (ingl. Internet) axborotni saqlash va uzatish uchun mo'Ijalangan Butunjaxon umumlashtirilgan kompyuter to'ridir Ko'pincha Umumjaxon tor Global tor deb nomlanadi. Uning asosida Butunjaxon 0'rgimchak to'ri (World Wide Web WWW) va boshqa aloqa sistemalari faoliyat yuritadi. 2012 yilning 30 iyuniga kelib Er shari aholisining Internetdan foydalanuvchilari son 2,4 mlrd. dan oshib ketdi. 1957 yilda Sovet Ittifoqi tomonidan Erning birinchi sun'iy yo'Idoshi fazoga chiqarilganidan so'ng AQSh mudofaa Vazirligi axborot uzatishning ishonchli sistemasiga muhtojligini sezdi. Mudofaa yo'nalishida ilmiy-tekshirish istiqbolli ishlanmalar ustida ish olib boruvchi agentligiga (DARPA) AQSh xukumati tomonidan kompyuterlar tarmog'ini ishlab chiqish vazifasi topshirildi. Shuningdek bunday vazifa Kaliforniya universitetiga (Los-Andjeles) , Stenford ilmiy tekshirish markaziga, Yuta Universitetiga, Kaliforniya shtatidagi Universitetga (Santa- Barbara) yuklatildi. Kompyuter tori ARPANET (ingl. Advanced Research Projects Agency Network de nomlandi va 1969 yilda mazkur tarmoq orqali dastur doirasiga kiruvchi yuqorida sanab otilgan 4 ta ilmiy maskan birlashtirildi. Barcha ishlar AQSh Mudofaa Vazirligi tomonidan moliyalashtirildi. Keyinchalik ARPANET tarmog'i rivojlanib kengayib bordi. Bora-bora undan fanning turli sohalarida faoliyat yurituvchi olimlar foydalanishni boshladilar: Birinchi server ARPANET 1969 yilning 2 sentyabrida Kaliforniya universitetida (Los-Andjeles) ornatildi_ 1969 yilning 29 oktyabrida sat 21.00 ARPANET tarmog'ining ikki bo'g'ini bir biridan 640 km masofada joylashgan Los-Andjeledagi Kaliforniya universiteti (UCLA) va Stenford ilmiy tekshirish instituti (SRI) ortasida aloqa seansi otkazildi. Charli Klayn (Charley Kline) Los-Andjelesdan turib uzoq masofadagi, Stenforddagi kompyuterga ulanmoqchi bo'Idi. xamkasbi Bill Dyuvall (Bill Duvall) Stenforddan telefon orqali ha bir kiritilgan belgini tasdiqlab bordi.
OSI modelining pag’onalarini sanab bering.
Do'stlaringiz bilan baham: |
